Hər gün yesək nə olar? - Tünd şokoladın 10 faydası

Şokolad qədim zamanlarda kəşf edilib və günümüzə qədər gəlib çatmış qidadır. Şokolad gündəlik həyatda uşaqdan böyüyə hər kəs tərəfindən istehlak edilir.

Demedia.az xəbər verir ki, şokoladın ləzzətli dadından əlavə faydaları da var. Müasir dövrün əsas müzakirə edilən mövzularından biri də şokoladın faydalı və zərərli olmasıdır. 

Şokolad əsasən südlü, tünd və ağ şokolad şəklində çeşidlənir. Bu fərqliliyin əsas səbəbi tərkibindəki kakaonun miqdarıdır. Ağ şokoladın tərkibində kakao yoxdur, ancaq kakao yağı və şəkər var. Südlü şokoladın tərkibində isə süd və ya süd tozu, kakao yağı, kakao və şəkər var. Tünd şokolad xalq arasında acı şokolad kimi tanınır, çünki ümumiyyətlə dadında acılıq var. Yalnız kakao yağı, kakao və şəkərdən ibarətdir. Tünd şokolad südlü şokoladdan daha sıx kakao ehtiva edir və adətən bazarda şokoladların tərkibindəki kakao miqdarına görə faizlə satılır. Məsələn, şokolad qablaşdırmasının üzərindəki 60%-70% kimi ifadələrdəki kakao nisbətidir. Bu nisbətə görə tünd şokoladın keyfiyyəti dəyişir.

Tünd şokoladların üstün faydaları mövcuddur:

1. Tünd şokolad tərkibindəki kakao maddələrinin təsiri ilə çox güclü antioksidant xüsusiyyətə malikdir. Demək olar ki, xam kakao nə qədər çox olarsa, antioksidant da bir o qədər yüksək olar. Pis xolesterol, yəni LDL ilə bağlı araşdırmalarda tünd şokolad məhsullarının lipid xolesterinin səviyyəsini aşağı saldığı müşahidə edilmişdir. O, həmçinin yüksək antioksidant tərkibinə görə bədəndən toksinlərin çıxarılmasına kömək edir.

2. Qara şokoladın yüksək təzyiq xəstəliyinə yaxşı təsir etdiyini göstərən araşdırmalar da var. Tünd şokolad zəngin flavonoid və epikateşin tərkibi sayəsində azot oksidinin istehsalını dəstəkləyir. Artan azot oksidi damarların genişlənməsinə səbəb olur və bununla da qan təzyiqi azalır. Bu da qan təzyiqini aşağı salır. Belə ki, tünd şokolad damar sağlamlığında mühüm yer tutmaqla yanaşı, yüksək təzyiq və əlaqədar xəstəliklər riskini azaltmağa da təsir edir.

3. Digər tərəfdən, azot oksidi sintezinin dəstəklənməsinin yağ turşusu sintezini azaltdığı, qlükoza və yağ oksidləşməsini, yəni məhvini artırdığı araşdırmalarda ifadə edilmişdir. Eyni zamanda, kakao istehlakı bəzi həzm fermentlərini dəstəkləyir. Bu zaman tünd şokoladın tərkibindəki maddələrin təsiri ilə yağ əmələ gəlməsini azaldır və çəki nəzarətinə müsbət təsir göstərir. Bu çərçivədə acıların faydası sayıla biləcək başqa bir xüsusiyyəti də piylənmə riskini azaltmada təsiridir.

4. Tünd şokoladın fayda verdiyi başqa bir sahə insulin müqavimətidir. İnsulin hormonu qanda şəkərin səviyyəsi artdıqda və qan şəkərini aşağı saldıqda işə düşür. Bu proses kəsilərsə, qan şəkəri yüksələcək, lakin sağlam qan şəkərinin azalmasına nail olmaq mümkün deyil. Bu vəziyyət insulin müqaviməti kimi təyin edilə bilər. İnsulin müqaviməti zamanı tünd şokoladın tərkibindəki kakao və flavonoidlər dolayı yolla insulinin funksiyalarını tənzimləyir və qan şəkərini sağlam səviyyəyə gətirir. Ancaq insulin və şəkər əlaqəsi səbəbiylə qara şokoladın istehlak miqdarına diqqət yetirilməlidir. Bu fayda kiçik hissələrdə istehlak edildikdə görülür, lakin həddindən artıq istehlak edildikdə tərkibindəki şəkər səbəbiylə 2-ci tip diabet və kilo alma riski görünə bilər.

5.Tünd şokoladın faydaları olaraq qəbul edilən digər bir vəziyyət isə, tərkibindəki müxtəlif maddələrin stress vəziyyətində xoşbəxtlik hormonlarının ifrazını dəstəkləyərək fayda təmin etməsidir. Bu xüsusiyyətinə görə, ümumiyyətlə depressiyaya uğrayan insanlara yüksək miqdarda kakao olan tünd şokolad istehlak etmələri tövsiyə edilə bilər. Bununla belə, istehlak miqdarına diqqət yetirilməlidir.

6.Tərkibində maqnezium, sink, dəmir, manqan, kalsium, mis, kükürd, kalium və bəzi B qrupunun vitaminləri və E vitamini var. Xüsusilə tərkibindəki maqnezium səbəbiylə əzələ daralmasına qarşı qoruyucu xüsusiyyətə malikdir. Qara şokolad digər zəngin mineral tərkibi ilə bədəndə mineralların qəbulunu dəstəkləyir. Bundan əlavə, bu mineralların ürək sağlamlığında əhəmiyyətli yeri var.

7.Tünd şokoladın bağırsaq sağlamlığına da müsbət təsiri var. Qara şokolad istehlak edən fərdlərin bağırsaqlarında faydalı bakteriyalar olan Lactobacillus və Bifidobacterium kimi faydalı bakteriyaların sayının artdığını göstərən araşdırmalar var. Bundan əlavə, kakaonun tərkibindəki maddələr bağırsaqda şiş riskini azaldan təsirə malikdir.

8.Tünd şokoladın tərkibindəki polifenollar sayəsində dərinin elastikliyini artıraraq dəri sağlamlığını yaxşılaşdıra bilər. Həmçinin dəridəki damarlara qan axını təmin edərək dərinin canlılığını dəstəkləyir.
Digər faydası isə tərkibində yüksək kakao olan tünd şokoladın immunitetə ​​təsiridir. Tədqiqatlar göstərir ki, tərkibində yüksək miqdarda kakao olan tünd şokolad yeyən insanlar bədənlərində iltihabı azaldır.

9.Tünd şokoladın başqa bir faydası da xalq arasında daha çox deyilən afrodizyak təsiridir. Tədqiqatlarda bu təsir üçün heç bir məlumat tapılmadı. Ancaq içindəki antioksidanların təsiri ilə damar genişlənməsi, ürək döyüntülərinin sürətləndirilməsi, xoşbəxtlik hormonunun ifrazı və tərkibindəki şəkər səbəbindən cinsi istəyi artıra bilər. Bu, insanlar tərəfindən afrodizyak kimi istifadə edilə bilər.

10. Tədqiqatlarda tünd şokoladın bədənə qan yağlarından insulin müqavimətinə, ürək xəstəliklərindən stressə qədər fayda verdiyi göstərilib. Bunlara əlavə olaraq, tünd şokoladın başqa bir məlum faydası, yəni kakaonun beyin funksiyalarına faydalı təsirləri var. Araşdırmalar göstərib ki, tünd şokoladın tərkibindəki kakao beyin damarlarını genişləndirir və beyinə daha sürətli qan axını təmin edir. Bu, yaddaşı yaxşılaşdırır, çox şeyin daha uzun müddət saxlanmasına kömək edir. Bundan əlavə, tərkibindəki kofein ilə diqqəti artıraraq konsentrasiyanı yaxşılaşdırır.

Gündə neçə qram tünd şokolad istehlak etmək olar?

Qeyd olunan faydaları təmin etmək üçün ən çox kakao tərkibli tünd şokoladına üstünlük verilməli və istehlak ölçüsünə riayət edilməlidir. Unutmaq olmaz ki, tərkibində şəkər olduğu üçün xüsusilə şəkərli diabet, piylənmə və diş problemlərindən əziyyət çəkən insanlar tərəfindən ehtiyatla istehlak edilməlidir.

Gündəlik istehlak ediləcək miqdar gündə ən az 60% kakao olan maksimum 20-30 q qara şokoladdır. Bu rəqəmlər arasında tünd şokolad istehlakının ürək xəstəliklərinə qarşı qorunma təmin etdiyi məlumdur. Eyni zamanda digər faydaları görmək üçün ideal olan bu rəqəmi aşmamaq lazımdır.

Qeyd edək ki, hər insanın orqanizminə uyğun olaraq tünd şokoladın kakao nisbətini, miqdarını təyin etmək üçün mütəxəssisə müraciət edilməlidir.