Dünyanın ən məşhur yeməyini seçən kraliça! - Zövq və gücün sirri 3 rəngdə gizlidir
Sürətli hazırlanması və dadına görə dünyanın bir çox ölkəsində məşhur olan pizza, xüsusilə 20-ci əsrin əvvəllərində vətəni İtaliyadan ABŞ-a qədər yayılaraq indiki dövrünə doğru ilk addımlarını atır.
Xüsusilə ABŞ-da italyan immiqrantlar arasında məşhurlaşdıqdan sonra Minilliyə doğru demək olar ki, hər ölkədə ən çox seçilən hazır yeməklərdən birinə çevrilən pizza haqqında bəzi maraqlı məlumatlar onlara layiq olduqları qiymət verilməyib. İtaliyada hazırlanan, İkinci Dünya Müharibəsindən sonrakı illərdə İngiltərədə yayılan və ABŞ-da məşhurlaşdıqdan sonra dadı bütün dünya tərəfindən kəşf edilən Marqarita pizzasının maraqlı hekayəsini təqdim edirik.
Raffaele Esposito və Maria Giovanna Brandi cütlüyü İtaliyanın Neapol şəhərində öz mağazalarında müştərilərinə yerli ləzzətlər təklif ediblər və restoranın daimi işçiləri dada heyran qalıblar. Aralarındakı sevgini bişirdikləri yeməklərdə əks etdirməyi bacaran ikili 21-ci əsrdə belə böyük iştaha ilə seçiləcək bir yeməyin yaradıcısı kimi yadda qalacaqlarını hələ bilmirdilər.
Təqvimlər 1889-cu ili göstərəndə İtaliya kraliçası Savoy Marqerita və əri I Umberto Neapolu ziyarətə getdilər. Neapol küçələrində gəzən cütlüyün qoxusu onları ovsunlayıb. Bu qoxu Raffaele Esposito və Maria Giovanna Brandi cütlüyünün əlindəki pizzadan başqa bir şey deyildi.
Kraliça və əri qoxunun mənbəyini soruşaraq, Raffaele Espositonu onlara yemək bişirmək üçün Kapodimonte Sarayına dəvət etmək qərarına gəliblər. Dəvətə müsbət cavab verən Esposito Kraliça və əri üçün üç növ pizza hazırlayıb. Birinci variant İtaliya bayrağının rənglərini xatırladan qırmızı pomidor, ağ mozzarella və təzə yaşıl reyhandan ibarət idi. Digər ikisi müxtəlif maddələrdən ibarət olmaqla cəmi üç pizza yeyən Kraliça və əri ertəsi gün Espositoya xəbər göndəriblər.
Kral xidmətlərinin rəhbəri Camillo Galli Espasitoya yaxınlaşaraq deyib: "Hörmətli sinyor Raffaele Esposito, sizə bildirirəm ki, Əlahəzrət Kraliça üçün hazırladığınız üç növ pizza əla təfsir olundu. Baxmayaraq ki, Kraliça Marqerita hər üçündən həzz aldı. Ən çox sevdiyi pizzanın qırmızı, ağ və yaşıl olduğunu söylədi". Bu hadisədən sonra Esposito və həyat yoldaşı Maria, pizzalarına Marqarita adını verərək Kraliçanı şərəfləndirdilər.
Qısa müddətdə Neapoldakı bu füsunkar dad sözdən-ağıza yayıldı. Raffaele Espositonun məşhur Marqaritası ilk dəfə italyan mühacirləri sayəsində adını bütün Avropaya çatdırdı. Avropadan sonra pizzanın şöhrəti ABŞ-a çatdı.
Marqaritanın Neapolda anadan olması tarixçilər tərəfindən araşdırılıb. Araşdırmalara görə, 1889-cu ildə Espositonun bir pizzacı olduğu doğru idi. Kraliçanın həmin vaxt Neapolda olması və Espasitonun pizzasını dadması da doğru idi. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, Kraliça və əri üzərində İtaliya bayrağının rəngləri olan bu pizzanın siyasi birləşdirici qüvvə olduğunu düşünürdülər.
Marqarita azadlığa çıxdıqdan qısa müddət sonra hekayə bədii hesab olunurdu. Xüsusən də İtaliyada monarxiya anlayışının zəifləməyə başladığı illərdə “Marqarita” pizzasının kral hakimiyyətinin hazırladığı ustalıqla hazırlanmış kulinariya diplomatiyasının nümunəsi ola biləcəyi düşünülürdü.
Onlara görə, kral ailəsindən hər hansı birinin adi insanların yeməklərini dadması ürəkləri və ağılları qazanmağın bir yolu olardı. Halbuki bu sadəcə bir nəzəriyyə idi. Marqarita pizzasının hekayəsinin doğru olub-olmadığı hələ də sual altına alınsa da, yalnız bir həqiqət var idi. Esposito-nun pizzacısı bu gün Neapolda fəaliyyətini davam etdirir və adı ilk gün olduğu kimi Pizzeria Brandidir.
Bəzi tarixi mənbələr pizzanın ən primitiv formasının Qədim Yunanlar və Misirlilər tərəfindən hazırlanmağa başladığını göstərir. Qeydlərə görə, Qədim dövrdə nazik yastı çörəklərin üzərinə müxtəlif tərəvəzlərin səpildiyi və ortaya çıxan yeməyin pizzaya çox bənzədiyi məlumdur.
Pizzanın vətəni İtaliya olsa da, ən çox istehlak edilən ölkələrin başında ABŞ gəlir. Araşdırmalara görə, amerikalılar saniyədə 350 dilim pizza və ya gündə təxminən 30 milyon dilim pizza sifariş edirlər. Əslində, 2017-ci ilin sonunda aparılan araşdırmalara görə, pizza bazarının dəyəri təxminən 45 milyard dollardır.
Aysun / Demedia.az
