Dünya bu kəşfdən DANIŞIR: Alimləri heyrətə salan nədir?



 22:02 13.01.2023     624

Alimlər nəhəng təkliyə birləşmək üçün nəzərdə tutulmuş superkütləli qara dəlik cütlüyünü kəşf ediblər. 

Demedia.az xəbər verir ki, tədqiqatçılar bu əkizlərə baxaraq, Süd Yolu və Andromeda qalaktikalarının 4,5 milyarddan sonra necə toqquşacağını öyrənə bilərlər.

Superkütləvi qara dəliklərin hər böyük qalaktikanın mərkəzində gizləndiyi düşünülür.  Bu qara dəliklər ətrafdakı kosmosdan çoxlu miqdarda toz, qaz və ulduzları çəkib udduqca böyüyürlər. Kosmosda üzən qalaktikalar bir-biri ilə toqquşduqda onların nüvələrindəki təkliklər də bir-birinə yaxınlaşır.
Alimlər Yerdən 480 milyon işıq ili uzaqlıqdakı Xərçəng bürcündə qalaktik birləşmənin nəticələrini müşahidə edərkən bu yeni kəşf edilmiş qara dəliklər aşkar edilib.

Bu enerjili cütlük kosmik qəza ilə qarışdırılan materialın burulğanından qidalanırmış kimi görünürdü. Bu kəşf həm də bəşər tarixində birləşməyə bu qədər yaxın kəşf edilmiş ilk qara dəliklər olma xüsusiyyətinə malikdir.

Bu müşahidələrdən əldə edilən nəticəyə görə, Nyu-Yorkun Simons Fondu aşkar edilən qara dəliklərin kütləsinin Günəşin kütləsindən 125-200 milyon dəfə böyük olduğunu açıqlayıb. İki qara dəlik hazırda bir-birindən cəmi 750 işıq ili məsafədədir, yəni bir neçə yüz milyon ildən sonra birləşəcəklər.
Tədqiqatın arxasında duran elm adamları məlumatlardan hazırda kainatda toqquşa biləcək superkütləli qara dəliklərin sayını təxmin etmək üçün istifadə ediblər. Nəticələr göstərir ki, hazırda kifayət qədər sayda qara dəlik toqquşa bilər və bu toqquşmalar zamanı çox güclü qravitasiya dalğaları yarana bilər.
Qara dəliklərin birləşməsi kimi kütləvi hərəkətlərin nəticəsi olan qravitasiya dalğaları kosmos-zamanda effektiv şəkildə rezonans yarada bilir. Qravitasiya dalğası öz mənbəyindən çıxdıqda, o, öz kursu boyunca sıxılır və uzanır, bütün istiqamətlərdə qarışıqlıq yaradır və bunların hamısını ən müasir lazer avadanlığı ilə Yerdən ölçmək olar.

Aysun / Demedia.az