Dərin kosmosdakı "fırtınalar" yeni dünyalara giriş qapıları ola bilər
Kembric Universitetinin alimləri protoplanetar disklərdə əmələ gələn ekzoplanetləri müşahidə etmək və onların nə vaxt yarandığını müəyyən etmək üçün yeni üsul kəşf ediblər.
Demedia.az xəbər verir ki, Çilidəki Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) teleskopundan istifadə edərək, tədqiqatçılar uzaq ulduz sistemlərindəki "qasırğaları" və "burulğanları" araşdıraraq ekzoplanetləri ölçə bildilər.
Gənc ulduzların ətrafındakı qaz, toz və buz dairəsi protoplanetar disk adlanır.
Cazibə qüvvəsi bu sərbəst fırlanan materialları bir-birinə yaxınlaşdırdıqda, planetlər görünür. Planetlərin əmələ gəlməsi zamanı ətrafdakı tozda qasırğalar və burulğanlar baş verir.
Elm adamları bu burulğanlardan istifadə edərək, əks halda öyrənilməsi çətin olacaq planetləri müşahidə edə bildilər.
“Ulduzlarından uzaqda yerləşən kiçik planetləri birbaşa tədqiq etmək son dərəcə çətindir”, - tədqiqat qrupundan biri Roman Rafikov bildirib.
Bu mayak qarşısında atəşböcəyi görməyə çalışmaq kimidir. Bu planetləri öyrənmək üçün müxtəlif üsullara ehtiyacımız var.
Bu burulğanların əmələ gəlməsi üçün müəyyən vaxt və kütlə tələb olunur. Buna görə də burulğanların xassələrinin tədqiqi onları əmələ gətirən ekzoplanetin yaşını və kütləsini təxmin etməyə imkan verir.
Rafikov hazırladıqları bu yeni üsulla bağlı bunları deyib:
Bu sistemlərdə planetlərin xassələri və formalaşma yolları haqqında biliklərimizi təkmilləşdirmək üçün bu metodu digər üsullarla birləşdirə bilərik.
Aysun / Demedia.az
