Dili kəsildi, gözləri çıxarıldı! - "Şeytan Qapısı"nda 9 dostun 60 illik sirri
Dünyanın ən müəmmalı hadisələrindən biri 60 il əvvəl Rusiyanın Ural dağlarında baş verib.
Demedia.az xəbər verir ki, 9 macəraçı dostun səyahəti hələ də hələ də bilinməyən sirləri ilə hər kəsin diqqətindədir.
Tarixdə “Dyatlov aşırımı”, hətta bəziləri tərəfindən “Şeytan aşırımı” kimi tanınan hadisə ilə bağlı saysız-hesabsız sui-qəsd nəzəriyyələri irəli sürülüb. Lakin görülən bütün işlər cavabsız qaldı. Dövrün siyasi idarəçiliyi ucbatından 1959-cu ildə ört-basdır edilən və ictimaiyyətlə şəffaf şəkildə paylaşılmayan bu hadisə illər sonra yenidən gündəmə gəlsə də, 9 dostun başına gələnləri heç kim anlaya bilmədi.
1959-cu ilin əvvəlində bir qrup gənc alpinizm klubunun üzvləri dostları İqor Dyatlovun müşayiəti ilə Ural dağlarına səyahət təşkil etmək qərarına gəldilər. Hər şeyi addım-addım planlaşdıran təcrübəli alpinistlər Yuri Doroşenko, Lyudmila Dubinina, İqor Dyatlov, Aleksandr Kolevatov, Zinaida Kolmoqorova, Yuri Krivonişenko, Rustem Slobodin, Nikolay Tibo-Brinyol, Semyon Zolotaryov və Yuri Yudin yanvarın 27-də yola düşüblər. 20-30 yaşlarında olan bu gənclər xizək sürmə və təbiət təhsilində çox təcrübəli idilər. Qrupun lideri İqor Dyatlov fevralın 12-də şəhərin idman klubuna bu səfərdən narahat olan dostlarının ailələrinə bu iki həftəlik səyahətə hazır olduqlarını bildirərək mesaj göndərəcəyini vəd edib. 10 nəfər olaraq yola çıxan komanda, gediş nöqtəsinə çatmaq üçün əvvəlcə qatar səfəri edib. Bu səyahətin sonunda Yuri Yudin xəstələndi və qayıtmaq istədi. Yudinin gedişi ilə komanda start nöqtəsinə qədər irəliləyib.
Yanvarın 28-də start nöqtəsinə çatan gənclər üçün ilk bir neçə gün kifayət qədər normal keçdi. Həmin günlərdə çəkilən fotolar onların necə xoşbəxt olduqlarını göstərirdi. Hamısı bir neçə gün sonra başlarına nə gələcəyindən xəbərsiz olaraq gülüb əylənirdilər. 9 nəfərlik komandada hər kəs gündəlik tutdu və özünəməxsus şəkildə kiçik qeydlər apardı. Havanın dondurucu soyuğundan başqa, komandanı ürpədən başqa bir fakt onların olduqları coğrafiyanın mərkəzində dayanırdı. Bölgənin yerli tayfalarından biri olan Mansilər Rusiya dağlarını öz yurdu edən bir tayfa idi. Təbii ki, bu cəmiyyətin öz dili var idi. Komanda getdiyi hər yerdə müxtəlif mansi işarələri ilə qarşılaşıb və onları öz tərzlərində şərh etməyə çalışıb. Hər yerdə Mansi işarələrini görən gənclər davamlı olaraq Mansi haqqında danışır və onlardan qorxurlar.
Rus gəncləri 1959-cu il fevralın 1-nə keçən gecə “Ölüm dağı” mənasını verən Xolat Syakl dağının ətəyinə çatdılar. Bölgənin yerli əhalisi Mansi bu dağı “Ölüm dağı” adlandırırdı, çünki Xolat Syaxl dağında izah olunmayan bir çox sirli hadisələr baş verirdi və ora gələnlər heç vaxt geri qayıda bilmirdilər. Gənc alpinistlərin yoluna son bir dayanacaq qalıb. Fevralın 1-nə keçən gecə Ölüm dağında qalan gənclər şaxtalı soyuq və tutqun mühitin təsiri ilə əsəbiləşməyə başlayıb və aralarında mübahisə düşüb. Mənfi 30 dərəcə istidə, hər tərəfdən küləyin əsdiyi bir nöqtədə Xolat Syaxl dağının ətəyində böyük çuxur qazan gənclər məhz bu yerdə çadırlarını qurublar. Bax o gecə baş verənlər... Həmin gecə 1 fevralla 2 fevralı birləşdirən gecədə tək məqsədi macəra olan 9 gənc 60 ildən artıq bir müddət ərzində açılmamış sirr mövzusuna çevrildi.
İqor Dyatlov və dostlarının planlarına görə, səfər 1959-cu il fevralın 12-də başa çatacaqdı. Ancaq günlər keçdi, amma heç birindən səs çıxmadı. Qrupdan xəbər gözləyənlər əvvəlcə hava şəraiti ilə bağlı bəzi axsamaların olduğunu düşünüblər. Təqvimlər ayın 20-ni göstərəndə nəyinsə səhv olduğunu düşünən ailələrin istəyi ilə itkin düşən tələbələrin axtarışına axtarış-xilasetmə qrupları cəlb edilib. Uzun sürən mübarizədən sonra düşərgə ərazisinə çatan komandalar əraziyə gedərkən çadırı görüblər, lakin alpinistlər orada olmayıblar. Çadırın ətrafında axtarış aparan qruplar bir neçə ayaq izi tapıb və izləri izləyəndə gördüklərinə inana bilməyiblər. Çadır ətrafında aparılan araşdırmalardan məlum olub ki, alpinistlər çadırı içəridən və gecənin qaranlığında qoparıb, bəziləri ayaqqabı, bəziləri isə corabla qarın üzərində qaçıblar. Xilasedicilər anlayıb ki, artıq onların heç birini sağ tapa bilməyəcəklər və meyitlərini tapmaq üçün çox çalışıblar. Nəhayət, düşərgənin 500 metrliyində ilk cəsədlərə çatdılar. Xilasedicilər əvvəlcə Yuri Krivonişenko və Yuri Doroşenkonu tapıblar. Lakin tapılan zaman onların paltarları yox idi, hər ikisi çılpaq idi.
Aysun / Demedia.az
