Ekspertlər şərh etdi: Bu qədər böyük zəlzələ olacağı gözlənilmirdi

Türkiyənin 10 vilayətində baş verən və minlərlə insanın həyatına son qoyan zəlzələni Hürriyət üçün dəyərləndirən ekspertlər ard-arda baş verən iki böyük zəlzələnin adi bir hadisə olmadığını və Türkiyədə ilk dəfə baş verdiyini deyiblər.

Demedia.az xəbər verir ki, zəlzələnin bu qədər böyük olacağının gözlənilmədiyini dilə gətirən mütəxəssislər bölgədə yeni zəlzələlərə qarşı diqqətli olmaq lazım olduğunu bildiriblər.

Qazi Universiteti Müəllim Dos. Dr. Bülent Özmen: “Bu bölgədə zəlzələ gözlənilirdi, lakin bu qədər böyük olacağı gözlənilmirdi. Uzun illər zəlzələ olmadığı üçün bu bölgə alimlər tərəfindən 'seysmik boşluq' olaraq göstərilib və zəlzələ ehtimalının yüksək olduğu bildirilib. Təxminən 9 saat sonra eyni bölgədə 7 baldan artıq ikinci zəlzələnin olması da təəccüblüdür. Bu, əslində Türkiyədə və o bölgədə bir ilkdir. 9 saat fərqlə iki böyük zəlzələnin baş verməsi çox, çox nadir hadisədir. Şərqi Anadolu Fayının sürüşmə sürəti ildə 9 millimetrdir. Yəni bu sürüşmə sürətinə görə yer qabığında gərginlik toplanır və səhər saatlarında baş verən zəlzələnin tətiklənməsi və bölgədə gərginliyin yığılması səbəbindən ikinci böyük zəlzələ başqa bir qırılma üzərində baş verib. xətt.

Elmlər Akademiyasının üzvü Prof. Dr. Ziyadin Çakır: “Bu bölgədə aktivlik davam edir, çünki hələ də iri miqyaslı afterşoklar var. Həmin ərazidə yerin qabığı böyük intensivliklə silkələnmiş, yerindən tərpənmiş, yəni yer bura köçmüşdür. Beləliklə, bu balans üçün vaxt lazımdır. Böyük zəlzələ ola bilər. Çünki bölgədə böyük zəlzələ potensialına malik qırılmalar var. Ona görə də təhlükə təəssüf ki, hələ də davam edir”.

Elmlər Akademiyasının üzvü Yer alimi Prof. Dr. Namık Çağatay: “Burada üç boşqab birləşir. Ərəb plitəsinin şimala doğru hərəkəti Anadolu qırğını sıxaraq qərbə doğru hərəkət edir. Buna görə də Anadolu plitəsi qərbə doğru təxminən 3 metr sürüşüb. Bu, Orta Anadoludakı kiçik qırılmalarda bəzi zəlzələlərə səbəb ola bilər, amma məncə Şimali Anadolu qırağında təsir olmayacaq. Çünki sən ora çatana qədər bu yığılmış stress öz içində dağılacaq. 4 bal ətrafında kiçik zəlzələlərə səbəb ola bilər. Bu Hatayın cənubunda ola bilər, amma başqa yerdə olacağını düşünmürəm. Stress daha çox ora yerləşdirilir. Yəni orada ola bilər. Onlar öz analizlərini aparmalıdırlar”.

Elmlər Akademiyasının Üzvü Geoloq Prof. Dr. Cahit Helvacı: “Hazırkı zəlzələnin afterşokları ola bilər. Amma ayrıca zəlzələnin olması da mümkündür. Türkiyənin hər yerində zəlzələ baş verə bilər. Şimali Anadolu Fay Ərzincandan başlayıb körfəzə qədər uzanır. Amma indi onun cənuba doğru Şərqi Anadolu Fay sistemi Muş Karlıovadan Hatay'a enir. Qırılmayan yerlər var. Hatay və Kahramanmaraş gözlənilən yerlərdi. Bu sistem indi olmalıdır. Stressin yığılması var. Bu yerlər aşkar edilərsə, burada zəlzələ ola bilər. Tədqiqatsız, elmi araşdırma olmadan bu yerləri demək düzgün deyil. Cənubda hələ də qırılmayan yerlər var. Hamısı qırılsaydı, daha şiddətli zəlzələ olardı”.

İTU Mədən fakültəsinin Geologiya və Sənaye Mühəndisliyi təqaüdçü professoru Prof. Dr. Yücel Yılmaz: “Belə böyük zəlzələnin təkanları günlər deyil, aylar çəkir. Bu sönür. Onun şiddəti tədricən azalır. Ona görə də yeni zəlzələlər yox, afterşoklar mümkündür. Onsuz da hər saatdan bir zəlzələ olur. Mən sizə çox vacib məqamı deyəcəyəm. İstanbul zəlzələsi gəlir. Amma bunun nə vaxt olacağını heç kim bilmir. Bu müddətdə Türkiyənin gücü bu zəlzələni qaldıracaq. Amma Türkiyə bu böyüklükdə İstanbul zəlzələsinə çətinliklə dözür. Hazırlığımızı indidən etməsək, parlaq gələcək yoxdur”.

Aysun / Demedia.az