Zəlzələ zonası üçün xəbərdarlıq: Bu xəstəliklər...

Mərkəzi Kahramanmaraş olan 10 vilayətdə dağıntılara səbəb olan 7,7 və 7,6 bal gücündə zəlzələlərdən sonra Türkiyənin və dünyanın bir çox şəhərindən axtarış-xilasetmə qrupları və könüllülər köməyə axışıb.

Demedia.az xəbər verir ki, minlərlə insan yaralarını sağaltmağa çalışarkən, dağılan binalar arasında tikinti tozuna məruz qalıb.

Karadeniz Texniki Universiteti (KTÜ) Tibb Fakültəsi Sinə Xəstəlikləri Fundamental elm sahəsi Müəllim Prof. Dr. Tevfik Özlü zəlzələ bölgəsində olanların tikinti tozuna görə qısa və ya uzun müddətdə tənəffüs xəstəlikləri ilə qarşılaşa biləcəyi, xroniki ağciyər xəstəliklərinin bölgədəkilər tərəfindən tətiklənə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.

Xroniki ağciyər xəstəliyi olan insanları tikinti tozunun zərərlərinə qarşı xəbərdar edən Prof. Dr. Özlü deyib: “Qırıntıların çıxarılması və ya zəlzələdən xilasetmə zamanı yaranan tikinti tozunun inhalyasiyası bəzi göbələk infeksiyalarının ağciyərlərdə yerləşməsinə səbəb ola bilər. Xroniki xəstəlikləri olan insanlarda, xüsusən də ağciyər xəstəliyi olanlarda bu daha vacib ola bilər. Bu baxımdan xroniki bronxit, KOAH, astma və ya ağciyər sərtləşməsi kimi ağciyər problemi olan insanlara tozlu mühitlərdən mümkün qədər uzaq durmalarını və ya uzaq durmalarını tövsiyə edirəm. Çünki nəfəs aldıqları toz səbəbiylə qalıcı göbələk infeksiyaları yarana bilər.

Dağıntı bölgəsində tikinti tozuna məruz qalan sağlam insanların da diqqətli olması lazımdır. Bu cür tozların sağlam insanların tənəffüs etməsi həssas insanlarda bəzən astma tutmasına və ya tıxanmasına səbəb ola bilər. Bunlar uzun müddətdə davam etməyəcəyi üçün, bir neçə gün ərzində tozun ağciyərə ciddi ziyan vuracağını gözləmirik. Ümumiyyətlə, bu cür tozlarla uzun müddət təkrar-təkrar təmasda olduqda, bunlar ağciyərlərdə toplana bilər və peşə xəstəliyi dediyimiz “pnevmokonioz” dediyimiz bəzi xəstəliklərə səbəb ola bilər. Bundan başqa belə tozlu mühitlərdə 3-5 gün nəfəs aldığımız toz adətən bir müddət sonra ağciyərləri təmizləyir. Çox qalıcı, uzun müddətli zərər vermir, ancaq torpaqda ağciyər xəstəliyi varsa, bəzi göbələk xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Bu insanlar özlərini çox yaxşı qorumalıdırlar. Astma və ya KOAH hücumlarına, alevlenmələrə səbəb ola bilər. Ehtiyatlı olmaq lazımdır".

Asbest Sökülməsi Mütəxəssisləri Dərnəyinin (ASUD) prezidenti Mehmet Şeyhmus Ensari, zəlzələ bölgəsində çalışan qrupların zərərli toza məruz qaldığına diqqət çəkərək, tozun yayılmasının ətraf mühit və xalq sağlamlığı probleminə səbəb olduğunu söylədi. 2010-cu ildə Türkiyədə asbestdən istifadənin qadağan edildiyini bildirən Ensari deyib: "Zəlzələdə dağılan yeni tikililər olsa belə, daha çox köhnə tikililər var. Bu strukturların tərkibində asbest və digər təhlükəli maddələr var. Böyük miqdarda toz dağılır. dağıntıları təmizləyərkən və ya zədələnmiş binaları sökərkən atmosferə atılır.Biz bunu İzmir zəlzələsində yaşadıq.Ona görə də ilk növbədə operatorlarımız,söküntü qruplarımız və söküntü işçilərimiz bu tozlara məruz qalır.Biz cəmiyyət olaraq söküntü işlərini izləyirik.Ətraf mühit və xalq sağlamlığı. Vətəndaşlarımızın söküntülərə və bu tozların yayılmasına baxması ilə problemlər yaranır.Bu tozların tərkibində asbest ola bilər, amma asbest olmasa belə, başqa təhlükəli maddələr ətraf mühitə yayılır və xəstəliklərə səbəb olur”.

Ənsari, toz maskalarının ilk olaraq dağıntı işində iştirak edən qruplara verilməsi lazım olduğunu ifadə edib: "Toz maskası taxılmalıdır. Asbest liflərini nəfəs almırlar, maska ​​onları qoruyur. O maskalar xalqımıza paylanmalıdır. mümkün qədər. Rayonda şəbəkələrdə nasazlıq var.Su problemi var.Ancaq mümkün qədər suvarma yenidən aparılmalıdır.Yeni söküntü qaydaları qüvvəyə minib.Söküntü zamanı toz basdıran maşından istifadə olunur. duman buludları və havadakı toz duman buluduna dəyir və daha da ağırlaşır və olduğu kimi yerə enmir: Etmək lazım olan budur. Zəlzələdən sonra yenidən fəlakətin baş verməsinin qarşısını almalıyıq. Xərc Bunlardan ucuzdur. Maska və suvarma məsələsi önəmlidir. Ətrafa yayılan tozun qarşısı 100 faiz alınır”.

Aysun / Demedia.az