Zəlzələni ən az zərərlə BAŞA VURDULAR - Dünya yaponların bu addımından danışır
Onun yenilikləri, investisiyaları, təlimləri və keçmiş səhvlərdən nəticə çıxarmaq bacarığı Yaponiyanı dünyanın zəlzələyə ən hazır ölkələrindən birinə çevirib.
Coğrafiyasına görə 9.0-a qədər sarsıdıcı zəlzələlər yaşayan Yaponiyanın texnologiyadan istifadə edərək gördüyü tədbirlər bütün dünyaya işıq salır.
Yaponiya dünyanın təbii fəlakətlərdən ən çox zərər çəkdiyi coğrafiyalardan biridir... Bu vəziyyət ölkəni bu fəlakətlərə ən hazırlıqlı ölkələrdən birinə çevirib. Yaponiyanı vuran fəlakətlərin sayını əhalinin sıxlığı və ölüm nisbəti ilə müqayisə etdikdə, rəqəmlər təəccüblü dərəcədə azdır. Xüsusən də yaşadığımız zəlzələlərin fəsadlarını nəzərə alsaq, zəlzələ bölgəsində yerləşən ölkəmiz üçün müəyyən ehtiyat tədbirlərinin görülməsi çox vacibdir. Gəlin Yaponiyanın zəlzələni ən az zərərlə aradan qaldırmaq üçün gördüyü tədbirlərə nəzər salaq...
Yaponiyada zəlzələlərin davamlı olması bütün evlərin böyük intensivlikli zəlzələlərə davamlı olması üçün tikilməsini zəruri etdi. Yaponiyada evlər qanunla müəyyən edilmiş zəlzələyə davamlı standartlara uyğun tikilib. Bu qanunlar məktəblər və ofis binaları kimi digər strukturlara da şamil edilir. Bildirilir ki, Tokiodakı binaların təxminən 87 faizi zəlzələyə davamlıdır. Bir çox strukturlar zəlzələ zamanı daha dayanıqlı olmaq üçün tikilir və bəzi strukturlar binaların zəlzələdən aldığı zərbə ilə hərəkət etməsinə imkan verən teflon üzərində tikilir, digərlərində isə şişmə, rezin və ya maye ilə doldurulmuş əsaslar var. Tokionun məşhur Skytree binası təbii fəlakətlərə tab gətirmək üçün tikilib, əsrlər boyu zəlzələlərdən sağ çıxan köhnə taxta paqodaların formasını təqlid edir. Bu nöqtədə, xüsusilə ölkəmizin qırıq xəttində olan şəhərlərdə qüvvəyə minəcək qaydalarla, xüsusilə yeni tikiləcək binalar üçün eyni üsulların istifadəsi məcburi hala gətirilə bilər və mümkün insan itkiləri ola bilər. zəlzələlər minimum səviyyəyə endirilə bilər.
Yaponiyada hər bir smartfonda zəlzələ və sunami təhlükəsi barədə xəbərdarlıq sistemindən istifadə məcburidir. Qarşıdan gələn fəlakətlərdən təxminən beş-on saniyə əvvəl xəbərdarlıq edən bu proqram həm də fəlakətlə bağlı istifadəçilərə bildirişlər göndərir. Sistem “Jishin desu! Jishin desu!” (Zəlzələ var!) xəbərdarlığı ilə zəlzələ dayanana qədər xəbərdarlıq edir. Koronavirus dövründə tətbiq edildiyi kimi, oxşar bir araşdırma yazılacaq bənzər bir tətbiq vasitəsilə həyata keçirilə bilər. Tətbiqdə 'Təcili Toplantı Sahələri', 'Yardım-dəstək sorğuları' kimi məlumatlar paylaşıla bilər.
Yaponiya dəmir yolu nəqliyyatının çox olduğu bir ölkədir və gələcəyin nəqliyyat sistemi kimi tanınan Şinkansen (güllə qatarları) şəbəkələri şəhərlərarası daşımalarda 400 km-dən çox sürətlə irəliləyir. Bütün sərnişinlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün qatarlar zəruri hallarda ölkədə hərəkət edən hər bir qatarı dayandırmaq üçün işə salınan zəlzələ sensorları ilə təchiz edilmişdir. 2011-ci ildə Yaponiyada 9,0 bal gücündə zəlzələ baş verən zaman 27 Şinkansen qatarı hərəkətdə idi. Hər bir qatar daha kiçik artçı təkanlar aşkar etdi və böyük zəlzələdən əvvəl dayandı və ölüm nisbətini 0 faizə çatdırdı. Xüsusilə İstanbul və İzmir kimi böyük şəhərlərdə, son illərdə zəlzələlərə daha az dayanıqlı hesab edilən xətlərdə eyni sensorların istifadəsi böyük can itkisinin yaşanmasının qarşısını almaq üçün vacibdir.
Yaponiyada baş verə biləcək zəlzələ zamanı bütün telekanallar dərhal zəlzələ ilə bağlı rəsmi məlumat yayımına keçir və tamaşaçılara əhalinin təhlükəsizliyini necə təmin edə biləcəyi barədə məlumat verilir. Bu nəşrlər çərçivəsində zəlzələdən sonra baş verən təkanlar və insanların haradan qorunmaq üçün müraciət edə biləcəyi barədə məlumatlar verilir. Bu çərçivədə zəlzələ zonaları çərçivəsində RTÜK tərəfindən əvvəlcədən hazırlanacaq məlumat verilişləri, zəlzələ anında televiziya kanallarında ictimai anonslar, o cümlədən insanların əsas humanitar yardımlara dəstək, məlumat çadırları və s. Yerli hakimiyyət orqanları kimi yerli hakimiyyət orqanlarının təklif və yardımlarına necə çatmaq olar dərc edilə bilər.
Dünyadakı fövqəladə yanğın təlimləri kimi Yaponiyada da məktəblərdə ayda bir dəfə zəlzələ təlimləri keçirilir. Məktəblər gənc yaşlarından şagirdləri zəlzələ zamanı müdafiə ilə təmin edir.
Aysun / Demedia.az
