Zəlzələnin 3 bal gücündə hiss olunduğu yer! - Akkuyu iddiasına nöqtə qoyuldu
Episentri Kahramanmaraş olan 7,7 və 7,6 bal gücündə zəlzələlər bütün Türkiyəni dərin matəm içində boğdu. Bölgədə baş verən zəlzələlərdən sonra çox sayda həssas vətəndaş böyük həmrəylik içində bölgədəki zəlzələ qurbanlarına kömək əlini uzadarkən, ölkə daxilində binaların təhlükəsizliyi yenidən gündəmə gəlib.
Demedia.az cənub-şərqdə zəlzələlərdən ciddi şəkildə təsirlənən 10 vilayətdə dağılmış və ya ağır ziyan görən binalar xaricində, gündəmə gələn bir başqa məsələ bölgəyə yaxın olan Akkuyu Atom Elektrik Stansiyasının təhlükəsizliyi olub.
Mersinin Gülnar rayonunun Büyükeceli bölgəsində inşası davam edən Akkuyu Atom Elektrik Stansiyasının zəlzələdə zədələnməsi və ya zəlzələdən sonra nüvə təhlükəsinin olub-olmayacağı bir çox vətəndaşın narahatlığına səbəb olub. Yaponiyanın Fukuşima Atom Elektrik Stansiyasında 11 Mart 2011-ci ildə baş verən zəlzələdən sonra sızıntılar bu gün də davam edərkən, Akkuyu ilə bağlı iddialardan sonra çaşqınlıq yaşayan vətəndaşlar təhlükəsizlik sualına cavab axtarmağa başladılar. Milliyet.com.tr-yə danışan Hacettepe Universiteti Nüvə Enerjisi Mühəndisliyi Bölümü müəllimi Prof. Dr. Şule Ergün hər kəsi yaxından maraqlandıran zəlzələdən sonra nüvə stansiyalarının təhlükəsizliyi ilə bağlı mühüm açıqlamalar verib.
Atom elektrik stansiyalarının törətdiyi qəzalar xüsusilə 1980-ci illərin sonunda bütün dünyanın diqqətini çəkməyə başladı. 26 aprel 1986-cı ildə Sovet İttifaqında Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasının 4 nömrəli reaktorunda baş verən nüvə qəzasının fəsadları xüsusilə Qara dəniz ətrafı ölkələrdə illərdir müşahidə olunurdu. Bu yaxınlarda Çernobıldan sonra Fukusimada baş verən daha bir nüvə fəlakəti atom elektrik stansiyalarının təhlükəsizliyini yenidən gündəmə gətirdi.
Atom elektrik stansiyalarının tikintisində yanğın və sunami kimi təbii təhlükələrin, xüsusilə zəlzələlərin nəzərə alındığını xatırladan Prof. Dr. Şule Ergün böyük bir obyektin stansiya ilə toqquşması və ya insan səhvi kimi problemlərə görə yarana biləcək problemlərin stansiyada müxtəlif təhlükəsizlik elementləri tərəfindən idarə olunduğunu vurğuladı. Prof. Dr. Ergün insan səhvi, mexaniki, texniki və elektrik nasazlığı nəticəsində yarana biləcək problemlərin zəlzələ nəticəsində yaranacaq problemlərə bənzər olacağını bildirib:
"Belə bir halda vacib olan nüvə yanacaq çubuqlarının əriməməsi, bütövlüyünü itirməməsi və radiasiyaya qarşı maneələrin Fukusimada olduğu kimi qorunmasıdır. Əgər onlar toxunulmaz qalsalar, heç bir səbəbdən problem yoxdur. Zəlzələ və ya zəlzələ nəticəsində yaranmış vəziyyət səbəbindən ətraf mühitə sızan heç bir nüvə stansiyası olmayıb”.
Atom elektrik stansiyaları üçün yer seçiminin əhəmiyyətinə toxunan Prof. Dr. Şule Ergün, Akkuyu nüvə stansiyası üçün aparılan işlər və ölçülərdən danışdı. prof. Dr. Ergün, "Müəyyən kriteriyalarla, müəyyən böyüklükdə bir zəlzələnin elektrik stansiyasına necə təsir edəcəyi hər bir nüvə stansiyası üçün nəzərə alınır. Layihə və tikinti bu hesablamalara və araşdırmalara görə aparılır. Problem yoxdur" deyib.
Akkuyu Atom Elektrik Stansiyasının zəlzələnin təsirləri nəzərə alınaraq lisenziyalı olduğunu vurğulayan Prof. Dr. Şule Ergün bildirib ki, sahə tədqiq edilib, təhlil edilib və nəticədə müəyyən parametrlər nəzərə alınıb.
Atom elektrik stansiyasının tikintisində yerin qurulmasında qarşılıqlı əlaqənin əhəmiyyətinə toxunan Prof. Dr. Şule Ergün elektrik stansiyasının müxtəlif nöqtələrində bu qarşılıqlı təsirin izlərini müəyyən etmək üçün müxtəlif araşdırmaların aparıldığına diqqət çəkib. prof. Dr. Ergün qeyd edib ki, zəlzələlər nüvə stansiyaları üçün yeganə təhlükə deyil. prof. Dr. Ergün, "Keçmişdə Fukuşima qəzasından sonra zəlzələlərin nüvə stansiyalarına verə biləcəyi zərəri hesablamaq üçün müxtəlif sınaqlar aparıldı. Mövcud elektrik stansiyalarında və Akkuyuda struktur möhkəmlənməsinin təmin edilməsi üçün araşdırmalar aparıldı" əlavə edib.
2011-ci ildə Yaponiyanın Fukuşima Atom Elektrik Stansiyasında baş verən sızıntının zəlzələ ilə bağlı olmadığını bildirən Prof. Dr. Ergün 'təxmin ediləndən daha böyük sunaminin' bu nəticəyə səbəb olduğunu xatırladıb.
Aysun / Demedia.az
