Zəlzələ bölgəsindəki 29 muzey fəlakətdən necə xilas oldu?
Fevralın 6-da baş verən və 11 vilayətə ciddi ziyan vuran zəlzələ nəticəsində minlərlə insanın həlak olması bütün Türkiyəni sarsıdıb.
Demedia.az xəbər verir ki, bölgədən mətbuata əks olunan görüntülərdə görünən böyük dağıntı səbəbiylə bu prosesdə zaman-zaman gündəmə gətirilən məsələlərdən biri də bölgədəki muzeylərin zəlzələlərdən necə təsirləndiyi oldu.
Yüzlərlə illik tarixi tikililərə, çoxəsrlik tarixi abidələrə, ibadət ocaqlarına zərər vuran fəlakətdə gözlər muzeylərin ev sahibliyi etdiyi, tarixə işıq tutan əsərlərə də çevrilib. Mədəni İrs və Muzeylər Baş İdarəsinin Muzeylər şöbəsinin müdiri Bülent Gönültaşdan zəlzələdən zərər çəkmiş 11 vilayətdə 29 muzeydə olan eksponatlardan birinin sıradan çıxmasının səbəbini soruşduq.
Mədəni İrs və Muzeylər Ümumi Müdirliyinin ötən günlərdə verdiyi açıqlamada zəlzələdən zərər çəkən Qaziantep, Şanlıurfa, Kilis, Osmaniye, Diyarbəkir və Adana muzeylərində heç bir ziyanın olmadığı bildirilib.
Zəlzələnin ilk günündən etibarən bölgədəki bütün muzeyləri gəzən Mədəni İrs və Muzeylər Baş İdarəsinin Muzeylər şöbəsinin müdiri Bülent Gönültaş fəlakət zamanı muzeylərin fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat verib. Zəlzələdən zərər çəkən 11 vilayətdəki heç bir muzeydə olan əsərlərə ziyan dəymədiyini deyən Gönültaş, bölgədəki muzeylərdə struktur probleminin olmadığını da bildirib.
Bəs, zəlzələ bölgəsindəki muzeylər iki böyük zəlzələdən necə sağ çıxa biliblər? Əsərlərin Türkiyənin hər bir muzeyində böyük qayğı ilə yerləşdirildiyini deyən Bülent Gönültaş, əsərlərin postamentlər üzərinə qoyularkən bərkidildiyini və böyük ehtiramla hazırlandığını bildirdi. Gönültaş, muzeylər üçün təxminən iki il əvvəl həyata keçirilən fəlakət planının əsərlərin düzgün şəkildə düzəldilməsi ilə yanaşı, çox faydalı olduğunu bildirdi.
"Təxminən 2-3 il əvvəl muzeylərimizdən hər hansı birində baş verə biləcək fəlakət zamanı nə edə biləcəyimizi düşündük. Belə bir problemlə qarşılaşsaq, muzeyə dəstək qrupunun hansı tərəfdən gələcəyi, muzeyin necə çalışacağı kimi vacib məqamları planlaşdırdıq. artefaktlar qorunacaqdı. Fəlakət zamanı edəcəyimiz hər şey aydın idi”.
İki böyük zəlzələdən sonra 11 əyalətdəki muzey direktorları və işçilərinin planlaşdırılan fəlakət planının hər bəndinə əməl etdiyi vurğulanır. Muzey müdirlərinin zəlzələ baş verən kimi ailələri ilə birlikdə işlətmək üçün təyin olunduqları muzeylərə getdiklərini bildirən Bülent Gönültaş qısa müddətdə Aksaray, Niğde muzeylərindən mütəxəssis personalın zəlzələ bölgələrinə gəldiyini söylədi. Konya, Elazığ, Tunceli və Şanlıurfa.
Bülent Gönültaş Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin 'Bütün muzeylər təhlükəsizdir' mesajını təkrarlayaraq, Kahramanmaraş Muzeyinə heç bir ziyan dəymədiyini, ancaq muzeyin yanındakı zədələnmiş binaya görə tədbir görüldüyünü bildirib. Gönültaşın açıqlamalarına görə, Kahramanmaraş Muzeyindəki bütün əsərlər təsnif edilərək qablaşdırılaraq hər şey normallaşınca muzeyə qayıtmaq üçün Qaziantepdəki Zeuqma Mozaika Muzeyinə əmanət edilib. Adıyamandakı əsərlər də sərgidən çıxarılaraq təhlükəsiz şəkildə anbarlara aparılıb. Elbistan Şəhər Muzeyindəki əsərlər Maraşdakı kimi Qaziantepə göndərilib.
Zəlzələdən zərər çəkmiş əyalətlərdəki muzeylərin zədələndiyi ssenaridə izləniləcək prosedur da maraq doğurur. Bülent Gönültaş, təbii fəlakət zamanı görülən tədbirlərlə yanaşı, əsərlərin yerləşdiyi binalara ciddi ziyan vurması halında Baş Qərargahdan dəstək alınacağını bildirib.
Bu maddənin iki il əvvəl hazırlanmış təbii fəlakət planına da daxil edildiyini bildirən Gönültaş, “Bir hadisə baş verərsə, artefaktlarımızı daha təhlükəsiz daşımaq və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün bizə kömək etmək və yer açmaq üçün hərbi hissələrdən dəstək istədik. illər əvvəl ola biləcək fəlakət və bunu qəbul etdilər. Etdilər" dedi. Zəlzələnin ilk günündən təhlükəsizliyin ən yüksək səviyyədə olduğunu ifadə edən Gönültaş, muzeyləri qorumaq üçün vəzifəyə gələn dəstək təhlükəsizlik qruplarının böyük səy göstərdiyini də xatırladıb.
Aysun / Demedia.az
