Binada riski artıran “tikinti modası” idi!
Kahramanmaraşda baş verən iki böyük zəlzələdən sonra bölgədə 'yumşaq döşəmə' tətbiqinin binalarda riski artıran amillərdən biri olduğu ifadə edilib.
Demedia.az xəbər verir ki, bundan başqa İzmir zəlzələsində də eyni məsələ diqqət çəkib.
Yumşaq döşəmə, birinci mərtəbəsi mağaza kimi istifadə edilən mezzanine məntiqinə əsaslanan digər mərtəbələrə nisbətən daha yüksək və boş yerlər kimi tanınır. Xarici divar sahələri yerinə pəncərələrlə yaradılmış, digər mərtəbələrə nisbətən fərqli və daha yüksək sütun uzunluqlarına malik olan bu sahələr yumşaq döşəmə sayılır.
Tikinti layihəsi zamanı düzgün planlaşdırılmayan bu ərazilərin mümkün zəlzələ zamanı zəlzələ zərərini artırdığı görünür. İstanbulda birinci mərtəbəsi dükan kimi istifadə edilən binalarda risk qiymətləndirmə tətbiqi olmasa belə, yoxlama tələb edən vətəndaşlar da yumşaq döşəmə riskləri barədə məlumatlı olmağa çağırırlar.
Bu sahələr dayanacaq kimi görüntü məntiqinə əsaslanır. Boş qalan yerlər mağazanın nümayişi üçün vitrin kimi istifadə olunur. Bu şəkildə dükan sahələri bəzi dükanların, bəzi anbarların və ya emalatxanaların məntiqi ilə satılır və ya icarəyə verilir.
Köhnə tikililərdə nümunələr olsa da, son illərdə məhəllədə bina əsaslı transformasiyalarda tez-tez istifadə olunur. Binanın sahibi bu böyük sərgi sahəsini kommersiya məqsədi ilə sataraq və ya icarəyə götürməklə daha çox gəlir əldə etməyi hədəfləyir.
Mütəxəssislər isə strukturun layihə əsasında bu şəkildə planlaşdırılması və buna uyğun gücləndirilməsi halında problem görmürlər. Bununla belə, tikinti başa çatdıqdan sonra açılan boşluqların, sınmış daxili divarın və ya zədələnən strukturun bütövlüyünün böyük risk yaratdığını bildirir.
Zəlzələnin Gücləndirilməsi Dərnəyinin (DEGÜDER) sədri Sinan Türkkan, layihənin çəkilişi zamanı nəzərə alınan və ona uyğun lisenziya verilən strukturlar üçün yumşaq döşəmələrlə bağlı təlaşa ehtiyac olmadığını bildirsə də, sonradan belə ərazilər yaranarsa, bunun həll edilməsi lazım olduğunu söylədi. möhkəmləndirmə ilə. Türkkan, “Yumşaq döşəmələr yerdə mağazalar olan strukturlardır və bu ərazilər yuxarı mərtəbələrdən fərqli yüksəkliklərə malikdir. Layihə mərhələsində həll olunmazsa, binanın mərtəbələrinin sayına və hündürlüyünə uyğun həll yolu təqdim edilməlidir. Bunun üçün gücləndirmə üsulları da var”, - deyə o bildirib.
İzmir İqtisadiyyat Universiteti İnşaat Mühəndisliyi Bölüm Başçısı Prof. Dr. Celalettin Kozanoğlu əvvəldən bu şəkildə tikilən və buna uyğun planlaşdırılan ərazilərdə problem olmadığını, lakin sonradan boşaldılan ərazilərdə riskin yüksək olduğunu bildirib:
“Layihənin əvvəlində bu ərazini tam və normal bir mərtəbə sahəsi hesab etmək, boşaldıb yumşaq döşəməyə çevirmək təbii ki, təhlükəni artıracaq. Çünki statik hesablamalar buna uyğun aparılmır. Yəni əsas məsələ layihədə olmayanı əlavə etmək və ya çıxarmaqdır ki, bu da riski həmişə artırır”.
Aysun / Demedia.az
