Cənub-şərq fəlakəti körpünü belə qopardı! - Üsküdar gəmisi 3 dəqiqədə 392 nəfərə məzar oldu
Təqvimlər 1958-ci il martın 1-i göstərdikdə, İzmit körfəzi və körfəz ətrafında yaşayanlar, Cümhuriyyət tarixinin ən böyük fəlakətlərindən birinə şahidlik edəcəklərindən xəbərsiz olaraq gündəlik həyatın təlaşına qapılıb həyatlarını davam etdirirdilər.
Demedia.az xəbər verir ki, Türkiyənin İzmit körfəzi Mərmərə dənizində gəmi daşımalarının intensiv olduğu bölgələrdən biri idi və digər rayonlarda, xüsusən də orta məktəbi olmayan Gölcükdə yaşayan gənclər gəlib-getmək üçün dəniz yolundan istifadə edirdilər. İzmitdəki liseylər. Bölgə əhalisi dəniz səfərlərində istifadə edilən gəmilərə böyük maraq olduğundan bərələrin bəzən tutumundan artıq işlədiyini əsas gətirərək daha böyük və daha yeni bərələrin səyahətlərdə istifadə olunmasını istəyirdilər. Artan tələblərdən sonra Türkiyə Dəniz Müəssisələri bölgədə yeni bərə istifadəyə verib. Yeni gələn bərə, tələb olunandan daha kiçik olan və bir müddətdir Boğazda fəaliyyət göstərən Üsküdar 72 nömrəli bərə idi.
Üsküdar gəmisi 1854-cü ildə Osmanlı İmperatorluğunda qurulan ilk səhmdar cəmiyyəti olan Company-i Hayriye tərəfindən Almaniyadan sifariş edilən və satın alınan 2 bərədən biri idi. Birinci Dünya Müharibəsindən əvvəl verilən bərə sifarişləri müharibə səbəbiylə gecikdirildi və yalnız 1927-ci ildə Şirkət-i Hayriyəyə təhvil verilərək xidmətə verilə bildi. Köhnəlməyə başlayan bərə, tənqidlərə baxmayaraq, Şirkət-i Hayriye ləğv edildikdən sonra qurulan Türk Dəniz Müəssisələri tərəfindən idarə olunmağa davam etdi.
Günün ilk saatlarında Üsküdar Bərəsi 20 ildən çox dəniz təcrübəsi olan kapitan Mehmet Aşçının rəhbərliyi altında səyahətə hazırlaşırdı. Şənbə günü olduğu üçün məktəbdən evə qayıtmağa hazırlaşan tələbələrə görə 33 metr uzunluğundakı bərə tutumundan çox sərnişin götürmüş və üzmək üçün son hazırlıqlar görülməyə başlamışdı. Hava buludlu, dəniz dalğalı idi. Külək getdikcə güclənir, tufan daha da güclənirdi. Bərənin estakada daha çox qalmasının təhlükəli olacağını düşünən Kapitan Kuk, yola düşmə vaxtına 10 dəqiqə qalmış körpünü tərk etmək qərarına gəlib. Daim dənizdən daşınmaq üçün istifadə edən və indi üz-üzə tanış olan yüzlərlə sərnişinlə son səfərinə başlayan Üsküdar bərəsi fəlakətə doğru gedirdi.
Bərə səyahətə başlayandan az sonra cənub-şərq fırtınası intensivliyini daha da artırıb. O, böyüklüyünə görə nəhəng sayıla biləcək dalğaların arasında yüyürür, çətinliklə irəliləyən bərədəkilər isə səbirsizliklə səyahətin tez bitməsini gözləyirdilər. Köhnə paroxod dalğalara daha dözə bilmədi. Fəlakət Üsküdar bərəsinin kapitan kabinəsinin şiddətli fırtına səbəbindən gövdəsindən ayrılması ilə başlayıb. Kapitan körpüsünün ilk anda parçalanması ilə kapitan Mehmet Aşçı və bir qrup ekipaj üzvü coşmuş sularda itib, gəminin qalan hissəsi isə idarə oluna bilməyəcək şəkildə sürünərək suyu qəbul etməyə başlayıb. 3 dəqiqə ərzində aşan bərədə xilasedici jiletlərini tapa bilməyən insanların qışqırıqları soyuq dalğalara, martın şaxtasına qarışıb, onları tapa bilməyib və ya səhv istifadə edib. Dənizin ortasında can bazarı var idi. Üsküdar bərəsi yüzlərlə sərnişini ilə birlikdə bir neçə dəqiqə ərzində dalğalar tərəfindən udulub.
Bu hadisə ilə bağlı araşdırma aparan Yavuz Ulugün və Tülin Bozkurt Cengizin verdiyi məlumata görə, Üsküdar gəmisinin kapitanı Mehmet Aşçı 12.30 səfərini səbirsizliklə gözləyir. Cənub-qərb tufanı o qədər güclüdür ki, az qala gəminin xətlərini qoparıb açıq yerə sürükləyir. Belə sərt havada estakada bağlı qalmağın, həyatında ilk dəfə açıq dənizdə dalğalarla boğuşmaq qədər təhlükəli ola biləcəyini düşünən Mehmet Kaptan, yola düşmə vaxtını gözləmədən bərə ilə yola düşür. Onun hələ on dəqiqəsi var, amma bərə kifayət qədər doludur. Daha çox sərnişin götürməkdənsə, körpüdən tez çıxmağın daha yaxşı olacağını düşünərək gəmiyə yola düşməyi əmr edir. Dənizçi Ali Kaya kəndiri özü açmaq üçün körpüyə gedir, çünki estakadaya qalxan alpinist gözə dəymir, amma Mehmet Kaptan artıq maşın otağına "Yol dolu, irəli!" ona əmr verdi. Saat 12.20-də İzmit körpüsündən qalxan gəmi sərnişinlərlə doludur. Hər səhər-axşam eyni bərədə gedən sərnişinlərin bəziləri məktəb yoldaşı, bəziləri iş yoldaşıdır və demək olar ki, hamısı bir-birini tanıyır.
Aysun / Demedia.az
