Niyə övladlığa götürmə rədd edilir? - Zəlzələdən sonra 380 min müraciət var, amma...
Türkiyəli Gamze Bilir-Seyhan 1987-ci ildə Aydının Söke şəhərində anadan olub. Onu digər körpələrdən fərqləndirən vacib bir şey var idi.
O, doğulan kimi ailələrarası övladlığa götürmə yolu ilə övladlığa götürülüb. Bütün həyatı boyu bioloji ailəsinin varlığından xəbərdar idi. Onun bioloji ailəsi və övladlığa götürən ailə yaxın qohumlar idi. "Buna görə də bioloji ailəmi axtarmaq və ya onların kim olduqları ilə maraqlanmaq istəyim yox idi" - deyib Təlimatçı Üzv Gamze Bilir-Seyhan öz hekayəsini və övladlığa götürmə prosesi ilə bağlı diqqətdən kənarda qalmaması lazım olanları danışıb.
Müəssisələrdə övladlığa götürmə prosesləri ilə maraqlanan Dr. Təlimatçı Üzv Gamze Bilir-Seyhan 23 ildir övlad gözləyən ailə üçün sürpriz olduğunu deyib və uşaqlıq xatirələrini belə danışıb:
"Uşaqlığımı həmişə çox yaxşı xatırlayıram. Əslində 23 il gözlədiyin evdə sürpriz kimi doğulmusan. Bu səbəbdən də uşaqlığım çox titrəyən bir evin qızı kimi böyüdü. "Dəstək verdilər. Mənə peşə sahibi olmaq üçün çox şey düşür.Bu səbəbdən əzizlədiyim, oxuyarkən meyvə qabı gətirdiyim, daim siniflərə aparıldığım uşaqlığı xatırlayıram.Universiteti bitirib evdən çıxandan sonra da münasibətimiz bu şəkildə davam etdi".
Hazırda ölkəmizdə övladlığa götürmə iki yolla həyata keçirilir: Biri mənim hekayəmdəki kimi ailə övladlığa götürmə yolu ilə, digəri isə institutsional övladlığa götürmə yolu ilə. Birinci üsulda ailələr məhkəməyə müraciət etməli və rəsmi kanallar vasitəsilə övladlığa götürmə prosesini başa çatdırmalıdırlar. Çünki naməlum şəkildə insanın nəslini çıxarmaq əslində cinayətdir. Evdə doğum edib, övladına lazımi qayğını göstərə bilməyəcəyini və yaxınlarına verə bilməyəcəyini düşünəndə dövlətin qərarı ilə cinayət törədirsən. Bunun mütləq ailə məhkəməsində rəsmiləşdirilməsi lazımdır.
Müəssisədə olan uşaqların övladlığa götürülməsini bir az da açmaq lazımdırsa, bu uşaqlar bioloji ailəsi tərəfindən baxıla bilməyən və ya bioloji ailəsi olmayan uşaqlara çevrilirlər. Beləliklə, onlar “övladlığa götürülə bilən” statusa malikdirlər. Subay və ya evli olmağınızdan asılı olmayaraq, uşaq övladlığa götürmək istəyirsinizsə, əyalətinizdəki Ailə və Sosial Xidmətlər İl Müdirliyinə müraciət edə bilərsiniz. Hökumət sizdən bəzi sənədləri toplamanızı xahiş edir. Daha sonra sizinlə müxtəlif müsahibələr və ev səfərləri edilir. Müəssisə sizin uşaq üçün ailə ola biləcəyinizi təsdiq edərsə, sizə "övladlığa götürülə bilən" status verilir və siz övladlığa götürmə növbəsinə yerləşdirilirsiniz. Təəssüf ki, bu xətlər çox uzundur. Bu xətlərin çox uzun olması övladlığa götürmə prosesinin 3-4 ilə qədər uzanmasına səbəb olur.
Anlaşılmazlıq var idi: Qoruyucu ailə və övladlığa götürmə üçün təcili çağırış zəlzələdən zərər çəkmiş uşaqlar üçün edildiyi kimi qəbul edildi. Zəlzələ bölgəsində olan uşaqlarımızın ailələrinə çatdırılması prosesi davam edir. Uşağın övladlığa götürülüb himayəçi ailəyə verilməsi üçün ailə, yəni qohumlar uşağın övladlığa götürülüb himayəçi ailəyə verilməsinə razılıq və razılıq verməlidirlər. Bu səbəbdən zəlzələ bölgəsindəki uşaqların ailələrinin axtarışları davam edir və çox az uşaq ailələrinə təhvil verilmir. Həmin uşaqlar onları ailələrinə qaytarırlar. Buna görə də zəlzələ bölgəsindəki uşaqlarımız övladlığa götürmə sisteminə daxil edilməyəcək, bu çağırış artıq müəssisədə olan uşaqlar üçün idi.
Hazırda zəlzələdən sonra övladlığa götürmə ilə bağlı müraciətlərin sayı 62 min ikən, qoruyucu ailə olmaq üçün müraciətlərin sayı 319 minə çatıb. Övladlığa götürmə müraciətlərində gördüyümüz 62 min rəqəm keçmişdə olsa belə bizi çox sevindirərdi. Çünki bu, “müəssisə himayəsində heç bir uşaq qalmayacaq, indi hər uşağın ailəsi olacaq” demək idi. Zəlzələdən əvvəl müəssisədə 14 min uşaq var idi. Ancaq ailələr qoruduğu üçün müraciətlərdən məmnun deyilik
Aysun / Demedia.az
