3 fay xətti arasında yerləşən şəhər: Ciddi təhlükə var
Türkiyə Zəlzələ Təhlükə Xəritəsinə əsasən, zəlzələ riski ən yüksək olan vilayətlər 1-ci dərəcə, ən az zəlzələ riski olan illər isə 5-ci dərəcə zəlzələ zonası hesab edilir.
Demedia.az xəbər verir ki, Şərqi Qara dəniz bölgəsində Trabzon 4-cü dərəcəli zəlzələ bölgəsində yerləşir.
Yəni zəlzələ riskinin ən az olduğu yerlərdən biri də Trabzondur. Lakin fevralın 6-da episentri Kahramanmaraşda olan 7,7 və 7,6 bal gücündə zəlzələlər hətta Trabzonda da hiss olunaraq vətəndaşlarda narahatlıq yaradıb. Zəlzələdən günlər sonra Qara dəniz sahilində baş verən sürüşmələr bir daha zəlzələni xatırladıb.
Qaradəniz Texniki Universiteti Geologiya Mühəndisliyi Bölümü Təqaüdçü Müəllim Prof. Dr. Osman Bektaş Trabzonun zəlzələ riski ilə bağlı diqqətçəkən detalları paylaşıb.
Zəlzələ bölgəsindən uzaq olduğu düşünülən Trabzonun seysmikliyini, şəhərin 3 böyük faya yaxınlığı ilə şərh edən Prof. Dr. Osman Bektaş deyib: "Trabzon Türkiyənin ən sürətli hərəkət edən və İstanbul kimi 7-dən çox zəlzələlər yaradan Şimali Anadolu qırağına yaxın deyil. Bununla belə Trabzon üç böyük zəlzələ mənbəyinin və onların fəaliyyət sahələrinin ortasındadır. Bunlar Qara dəniz, cənub-qərbdə Şimali Anadolu və cənub-şərqdə Şimal-Şərqi Anadolu qırıqlarıdır".
AFAD-ın məlumatına görə, Trabzonda 7-dən böyük zəlzələ ehtimalı çox aşağıdır. AFAD-ın məlumatları ilə Trabzonda baş verə biləcək zəlzələ ehtimalından danışan Prof. Dr. Osman Bektaş, xüsusilə Şərqi Qara dəniz bölgəsində yaşayan və Kahramanmaraşdakı zəlzələlərdən sonra narahat olan vətəndaşları çaşdıran sual işarəsini belə cavablandırdı:
"AFAD-ın məlumatına görə, Trabzon və Rize vilayətlərində 50 ildə baş verə biləcək ən böyük zəlzələnin 6,6 bal gücündə olma ehtimalı 90 faizdir. Yüzdə 10 ehtimalla bu zəlzələdən də böyük zəlzələ baş verə bilər".
Hesablamalar nəticəsində Trabzonda tikinti fondunun vəziyyəti də maraq doğururdu. Zəlzələyə davamlı strukturlar üçün ən vacib məqamı zəlzələnin təsirinə görə izah edən Prof. Dr. Osman Bektaş: "Yüzdə 90 ehtimalı olan zəlzələ ilə əlaqədar dəyərlər bərk torpaqlar üçün keçərlidir. Doldurma və zəif torpaqlar üçün zəlzələdən təsirlənmə ehtimalı daha da yüksəkdir".
Qara dənizin yaxın zəlzələ tarixini xatırladan Prof. Dr. Osman Bektaş 2012-ci ildə Batumi yaxınlığındakı Trabzon qırağında baş verən 5,6 bal gücündə zəlzələyə işarə edərək, “Şimali Anadolu qırağı və sahilə paralel sahildən 10 kilometr keçən Qara dəniz qırağı 6,6 bal gücündə zəlzələ törədib. 1968-ci ildə Bartını yerlə-yeksan etdi. Sahildəki Trabzon fayında 5,6 bal gücündə zəlzələ baş verdi və artçı təkanlar Trabzona çatdı" deyib.
Zəlzələdən sonra yaşanan sürüşmələrlə gündəmə gələn sahil Qara dəniz, Prof. Dr. Osman Bektaşın sözlərinə görə, zəlzələdən sonra sürüşmə riski daşıyır: "
"Kahramanmaraşda baş verən zəlzələlərdən sonra Artvində sürüşmə sahələrini tətikləyir. Son bir ayda Şərqi Qara dəniz bölgəsində tez-tez sürüşmə müşahidə olunub. Kahramanmaraş mərkəzli zəlzələlərdən sonra Artvində 3, Gürcüstanda baş verən zəlzələlərdən sonra 12 torpaq sürüşməsi baş verib.
Trabzonun sahilə baxan yamacları tamamilə sürüşmə sahələridir və çoxmərtəbəli yaşayış əraziləridir. Artvin sürüşmə sahələri son günlər Kahramanmaraşda baş verən zəlzələlər nəticəsində əmələ gəlib, Trabzonda bəzi binalar zərər görüb".
Aysun / Demedia.az
