Antakya üçün yeni xəbərdarlıq: Daha böyük zəlzələ baş verə bilər
Türkiyəni boğan və mərkəzi Kahramanmaraş olan 11 vilayətdə baş verən 7,7 və 7,6 bal gücündə zəlzələlərdən sonra bir çox tədqiqatçı fəlakət bölgəsinə gedərək araşdırmalar aparıb.
Demedia.az xəbər verir ki, DEÜ Mühəndislik Fakültəsi Geologiya Mühəndisliyi Bölümü Müəllim Dos. Dr. Ökmen Sümer, həmçinin Geologiya və Geofizika Mühəndisliyi fakültəsinin professor-müəllim heyəti və köməkçiləri ilə birlikdə əldə etdikləri tapıntıları bildirib.
Kahramanmaraşda zəlzələlərin gözlədiklərindən də böyük olduğunu vurğulayan Dos. Dr. Sümer:
"Ədəbiyyatdakı paleosesmologiyaya əsaslanan araşdırmalara baxdığımızda Şərqi Anadolu Fay Bölgəsində hər 350-500 ildən bir zəlzələnin təkrarlanma dövrü olduğunu bilirik. Son böyük zəlzələ ilkin qırıq hissələrində görüldü. böyük zəlzələ 1114 zəlzələsi idi.Bu məlumatlar nəzərə alınmaqla baş verməsi lazım olan zəlzələ 300-400 il gecikdirildi.Bu gecikmə bölgədəki qırılma seqmentlərindəki gərginliyi artırdığı üçün Türkoğlu da daxil olmaqla 7,4 olaraq hesabladığımız parça qırıldı. -Pazarcık, Erkenek və Amanos seqmentlərində 7,7 bal gücündə zəlzələ meydana gəldi. "Gərginlik onsuz da həssas mövqedə olan Çardak və Sürgü qırılmaları üzərində təxminən şərq-qərb meyli ilə davam etdi. İkinci böyük zəlzələ isə qırılma ilə meydana gəldi.
Mövcud zəlzələlərin təsirlərini keçən il əldə etdiyimiz məlumatlarla, ilk yanaşmadakı məlumatlarla müqayisə etdiyimiz zaman ilkin nəticələr var ki, Antakya tarixi müddətdə daha böyük zəlzələlərdən təsirləndiyini görürük.
Antakyada baş verən ilk böyük zəlzələdə, Kırıkhanın cənubuna qədər səth qopması, Tepehanda isə seysmoqravitasiya (zəlzələ ilə bağlı) deformasiyanın təsiri ilə çox böyük bir sürüşmə meydana gəldi. Bunu yerində müşahidə etdik. Mərkəzləri Toygarlı və Çökek məhəllələri və ətrafı ətrafında baş verən zəlzələ seysmoqravitasiya baxımından böyük kütləvi hərəkətlərə səbəb oldu. Səthin qırılmasının deformasiyaları Kırıkxanın cənubunda başa çatdı. Xüsusilə Antakyadakı zərərlər səthin qırılması ilə bağlı deyil, seysmoqravitasiya cəhətdən inkişaf etmişdir. bölgənin geoloji quruluşunun zəif olmasından qaynaqlanır.
Antakya tarixi dövrdə böyük zəlzələlər yaşayan bir şəhərdir. Ona görə də Antakyada aparılacaq işlərə daha çox diqqət yetirmək lazımdır. "Zəlzələ oldu və keçdi" deyə düşünməməliyik. Bilirik ki, olub. 1408 və 1408-ci il zəlzələləri. Ona görə də bu zəlzələ keçdi, bir çox şəhərlərimiz təsirləndi və bu bölgədə uzun müddət böyük zəlzələ olmayacağı anlayışına qarşı diqqətli olmalıyıq. Şərqi Anadoluda 1114 zəlzələsindən sonra Fay Zonası, 1157 zəlzələsi, Ölü Dəniz Fay Zonasında, onun tam arxasında baş verir. "Ona görə də arada qısa bir müddət var. Antakyanı ayağa qaldırmaq istəyiriksə, bunu elə bir şəkildə etməliyik. 30-40 ildən sonra baş verə biləcək daha böyük bir zəlzələdən zərər görməyəcəyini söylədi. Bu vəziyyəti nəzərə alaraq şəhəri yenidən planlaşdırmalıyıq.
Ona görə də xüsusilə Antakyada bu zəlzələdən daha böyük bir zəlzələ baş verə bilər. Biz də buna uyğun tədbirlər görməliyik. Türkoğlu-Pazarcık, Erkenek və Amanos kimi seqmentlərdə enerji boşaldı. Normal şəraitdə bir zəlzələ gözləmirik. 300-500 ildir bu fay seqmentlərində bu böyüklükdə zəlzələ olur.Ancaq Antakya "Ölü Dəniz Fay Bölgəsinin şimal hissəsinə diqqət yetirmək lazımdır".
Aysun / Demedia.az
