Planetimizin gələcəyini düşünən 5 memarlıq strukturu və dizaynı

İqlim dəyişikliyi ilə bağlı xəbərlər yaşadığımız böhranı ortaya çıxarmağa davam edir.

Demedia.az xəbər verir ki, yenə də biz ümidi bədbinlikdən üstün seçirik və daha az səyahət edilmiş yolu seçən, xəyal qurmağa cəsarət edən və fərqli bir gələcəyin mümkün olduğunu düşündürən uzaqgörənlərdən ilham almağa davam edirik.

Memarlığın ən çox çirkləndirici sənayelərdən biri olmadığı, əksinə həm bəşəriyyətə, həm də planetə müsbət təsir göstərən bir dünya təsəvvür edin.

Biz tək və yeganə planetimizə ziyan vuran materialların təmiri, qarşısının alınması və təkrar istifadəsi üçün ekoloji cəhətdən məsuliyyətli yollar axtaran memarlıq strukturları və dizaynları tərtib etdik.

Aşağıda 2022-ci il üçün ən maraqlı ideyalardan bəziləri var.

1. Daşqınlara qarşı əlverişli həll yolu: "Süngər şəhərlər"

1997-ci ildə gənc landşaft memarı və Harvard məzunu Yu Kongjian vətəni Çinə qayıdıb və o zamanlar radikal ideya kimi qəbul edilən fikri irəli sürüb: Çinin musson iqlimi ölkənin qəbul etdiyi Qərb əsaslı urbanizasiya modelləri ilə uyğun gəlmirdi. Yu öz nəzəriyyəsində təbii materiallardan istifadə edilməməsi və torpağın betonla əvəzlənməsi səbəbindən şəhərlərin dağıdıcı daşqınlara səbəb ola biləcək su keçirməyən meşələrə çevrildiyini vurğuladı. Onun təklif etdiyi antidot sadə idi: təbiətin özü belə fəlakətlərin qarşısını almağa kömək edə bilər və biz sadəcə onu buraxmalıyıq.

O zaman Yu heç kim tərəfindən ciddi qəbul edilməsə də, 2012-ci ildə Pekində baş vermiş faciəvi daşqın yerli hakimiyyət orqanlarının onun ideyalarına yenidən baxmasına səbəb olub. Bu gün bu fikir milli siyasətin bir hissəsidir və "süngər şəhərlər" termini Yuya aiddir, baxmayaraq ki, ideyanın mənşəyi tam məlum olmaq üçün çox köhnədir.

Mashable, Yu-nun süngər şəhərlərin ortaya çıxmasını və onların iqlim dəyişikliyi qarşısında necə təsirli olduğunu araşdırdı və yaşıl şəhər modelini qlobal miqyasda həyata keçirən bəzi memarlarla danışdı.

Sürətli urbanizasiyanın vura biləcəyi zərəri heyrətamiz şəkildə ortaya qoyan bu videoda bir tərəfdən Sonora (Meksika) və digər tərəfdən Arizona (ABŞ) ştatından olan Nogales hekayəsi də yer alır.

2. London metro xətti quşlar məhəlləsinin tikintisinə necə kömək etdi?

Şəhər infrastrukturunun genişləndirilməsi bəzən təbiətin xeyrinə ola bilər. Necə? Londonun indiyə qədərki ən iddialı dəmir yolu olan Elizabeth Line tikintisi zamanı yerdən 7 milyon tondan çox torpaq çıxarılıb. Bu qiymətli materialı israf etmək əvəzinə, Elizabeth Line-ni inşa edən Crossrail şirkəti onun yarısını Kral Quşların Mühafizəsi Cəmiyyətinə (RSPB) bağışladı.

Quşlar üçün qoruq yaratmaq üçün Londondan Esseks sahillərinə təxminən 3,5 milyon ton torpaq daşınıb. Bu, bir vaxtlar əraziyə xas olan, lakin kənd təsərrüfatı, sahil eroziyası və dəniz səviyyəsinin qalxması səbəbindən itirilən laqonları bərpa etdi.

3. Günəş panelləri artıq çox daha estetikdir və memarlıq fakturasına uyğundur

İqlim dəyişikliyindən danışarkən, şəhərlərdə yaşayan insanların enerjini necə əldə etdiklərini yenidən düşünməliyik. Tarixi mərkəzləri açıq səma altında muzey kimi fəaliyyət göstərən bəzi Avropa şəhərlərində mühafizə qanunlarına əsasən, böyük və qaranlıq günəş panelləri qadağandır. Günəş panellərinin ilk növbədə enerji texnologiyası məhsulu olduğunu nəzərə alsaq, bu məntiqli ola bilər. Amma indi texnologiya inkişaf edib, daha geniş mənzərəyə baxmaq vaxtıdır.

Günəş dizayneri Marjan van Aubel iddia edir ki, əgər şəhərlər öz enerjilərini geniş miqyasda yaratmaq istəyirlərsə, günəş panellərinin görünüşünü yenidən nəzərdən keçirməliyik.

4. Qızlar üçün davamlı oval məktəb

Təbiət üçün yaxşı olan bir çox hallarda insanlar üçün də faydalıdır. Diana Kelloqq tərəfindən layihələndirilən Thar səhrasındakı Rajkumari Ratnavati Qızlar Məktəbi bunu sübut edir. Kelloqa Jailsamer şəhərində qızlar məktəbi yaratmaq tapşırıldıqdan sonra o, səhranın sərt şəraitində dayanıqlı bina tikmək üçün kəsişmə yolu ilə yanaşdı.

Təbii soyudulmuş bir bina yaratmaq üçün yerli materiallardan istifadə edərək, Kellogg eyni zamanda əraziyə qədim tikinti təcrübələrini müasir bir bükülmə ilə yenidən yaratmağa kömək edən yerli sənətkarlarla əməkdaşlıq etdi.

Müasirlik və ənənənin qarışığı olan məktəb enerji istehsalı və istehlakına gəldikdə özünü təmin edir. Damlar günəş panelləri ilə təchiz olunub, həyətdə isə musson mövsümlərində yağış suyunu saxlamaq üçün regional su yığma texnikasından istifadə olunur.

5. 'Karbon kərpic' havanın çirklənməsi ilə mübarizə aparır

Təəccüblüdür ki, dünyanın ən çirkli 50 şəhərindən 43-ü Hindistandadır və bunun əsas səbəbləri nəqliyyatın sıxlığı, qalıq yanacaqlardan asılılıq, təkər və tullantıların yandırılması təcrübələridir. Ətraf mühiti çirkləndirən bir çox amillər arasında, xüsusilə qara karbon (CO2e) həm insan, həm də ətraf mühit sağlamlığına zərər verir.

Digər tərəfdən qara karbonun mühüm xüsusiyyətlərindən biri də tutula bilən və atmosferə girməsinin qarşısı alına bilən hissəciklərdən ibarət olmasıdır. Məhz bunu etmək üçün hərəkətə keçən Mumbayda yerləşən Carbon Craft Design studiyası karbon qarasını kərpic dizaynına daxil edərək onu dəyişdirməyin bir yolunu tapdı.

Aysun / Demedia.az