NASA Texasda bir "Mars" qurdu... - Obyektdə hər şey var, amma təxmin et!

Əgər bəşəriyyət Marsda yaşamağa başlayarsa, öyrənməli olduğumuz ilk şey Qırmızı Planetin sərt şərtlərinə uyğunlaşmaqdır. Çünki toz şeytanları, yüksək radiasiya səviyyələri, temperatur dalğalanmaları və 687 gün illərlə Marsın mühiti Yerinkindən çox fərqlidir.

Bu saytı izləyirsinizsə, bilirsiniz ki, İlon Mask 10 ildən sonra insanları Marsa çatdırmaqda qərarlıdır. Və təbii ki, NASA-nın hələ ilk mərhələdə olan Mars missiyası var. Bir sözlə, aydındır ki, Qırmızı Planetə hazırlıqlara başlamaq üçün tez hərəkətə keçməliyik.

Bunun üçün NASA ABŞ-ın Texas ştatının Hyuston şəhərində Mars simulyasiyasını qurdu. Qurumun seçdiyi 4 astronavt növbəti 1 il ərzində burada yaşayacaq.

Dörd kiçik yataq otağı, iki vanna otağı və çoxlu qırmızı qumdan ibarət olan obyekt Marsdakı həyat bazasına mümkün qədər yaxın görünmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Aprel ayının ikinci həftəsində ictimaiyyətə təqdim edilən 160 kvadratmetrlik obyekt "Mars Dune Alpha" adlanır.

Pəncərəsiz obyektdə salat və tərəvəz yetişdirmək üçün şaquli meydança, idman zalı, xəstəxana, istirahət zonaları və iş yerləri var.

Hava kilidləri ilə bağlanan qapılar, Mars səthinə çox oxşar qumla örtülmüş "açıq havaya" açılır. Ancaq bu xarici görünüş əslində obyektin bir hissəsidir.

Simulyasiyaya həmçinin hava stansiyası, kərpic maşını və kiçik istixana daxildir.

Sosial şəbəkə istifadəçiləri bu obyekti 2015-ci ildə çəkilmiş “Marslı” filmində Mett Deymonun canlandırdığı astronavt Mark Uotninin yaşayış otağına bənzədiblər. Filmdə olduğu kimi, Qırmızı Planetdə sağ qalmaq istəyən insanlar qida yetişdirməyi öyrənməlidirlər.
Müəssisənin ən maraqlı avadanlıqlarından biri astronavtların Marsın aşağı çəkisi şəraitində yeriyə biləcəyi xüsusi treadmilldir.

NASA-nın Davranış Sağlamlığı və Performans Laboratoriyasının direktoru Suzan Bell, "Biz altı saat ərzində astronavtların dairələrdə gəzməsinə icazə verə bilməzdik" dedi.

Bell vurğuladı ki, bu qaçış yolu ilə dörd astronavt Marsın səthini dövrə vura və məlumatların toplanması və ya infrastrukturun qurulmasını simulyasiya edə biləcək.

1 illik izolyasiyanın təsirləri yoxlanılacaq
NASA bu yay dörd könüllünün obyektə girəcəyini və 1 il ərzində orada qalacağını açıqlayıb.

Bu arada astronavtların fiziki və ruhi sağlamlığı izləniləcək və insanların uzun müddətli təcrid vəziyyətinə tab gətirmə qabiliyyəti yoxlanılacaq. Bu prosesdə suyun tükənməsi və ya avadanlıq problemləri kimi stresli vəziyyətlərə komandanın reaksiyaları da nəzərdən keçiriləcək.

NASA-nın layihə üzrə baş müstəntiqi Qreys Duqlas, bu məlumatlar sayəsində astronavtların Marsda resurs istifadəsini daha yaxşı anlayacaqlarını bildirib və əlavə edib:

"Biz astronavtları necə dəstəklədiyimizi və onlara nə çatdırdığımızı daha yaxşı anlamağa başlaya bilərik. Bu məlumat kritik resurs qərarlarında mühüm rol oynayacaq. Bu qədər uzaqda olan missiya çox sərt kütləvi məhdudiyyətlər qoyur."
Simulyasiyaya qatılacaq könüllülər hələ açıqlanmayıb, lakin NASA elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat təhsili olan namizədlərin qiymətləndiriləcəyini bildirib.

Obyektin digər maraqlı xüsusiyyəti, üç təcrübə üçün istifadə ediləcək 3D çap edilmiş Crew Health and Performance Reconnaissance Analogue və ya qısaca CHAPEA-dır.

3D çap detalı vacibdir, çünki insanlar Qırmızı Planetdə məskunlaşarsa, bu cihazlar nəsə qurmaq üçün lazım olacaq.

"Bu printerlər NASA-nın digər planetlərdə və ya aylarda yaşayış yerləri yaratmaq potensialını ölçdüyü texnologiyalardan biridir" dedi Duqlas.

Aysun / Demedia.az