Dəhşətli plan: Ayda nüvə bombası partlatmaq...
1969-cu ildə astronavt Nil Armstronqun Ayın səthinə çıxması tarixin ən yaddaqalan anlarından biri olub.
Bəs Armstronqun ayaq basdığı Ay nəhəng çuxurlarla məhv edilsə və nüvə bombardmanı ilə zəhərlənsə nə olacaq?
Tədqiqat məqaləsi “Ay Tədqiqat Uçuşlarının Tədqiqi” adlanırdı və ilk baxışda bu, adi, bürokratik, hətta dinc göründü. Bu, gözardı etmək asan bir məqalə idi; yəqin ki, məqsəd bu idi. Amma üz qabığına diqqətlə baxanda hər şey dəyişdi. Onun üzərində nüvə silahlarının hazırlanması və sınaqdan keçirilməsində əsas rol oynayan Nyu-Meksikodakı Kirtland Hərbi Hava Qüvvələri bazasında Hərbi Hava Qüvvələrinin Xüsusi Silah Mərkəzinin emblemi vardı.
Reiffel ABŞ-ın aparıcı nüvə fiziklərindən biri idi və dünyanın ilk nüvə reaktorunun yaradıcısı və “nüvə bombasının memarı” kimi tanınan Enriko Fermi ilə işləmişdi.
Layihə A119, Ayda hidrogen bombasını partlatmaq üçün çox gizli bir təklif idi. Hidrogen bombası 1945-ci ildə Xirosimaya atılan atom bombasından qat-qat dağıdıcı idi və o dövrdə nüvə silahı istehsalında son nöqtə idi. Hərbi Hava Qüvvələrinin yüksək rütbəli zabitləri: Leonard Reiffeldən layihəni "sürətləndirməyi" istədi. 1958-1959-cu illər arasında Reiffel planın həyata keçirilməsinin mümkünlüyü haqqında bir neçə hesabat hazırladı.
Təəccüblüdür ki, bu dəhşətli süjetdə iştirak edən elm adamlarından biri gələcək vizyoner Karl Saqan idi. Əslində, layihənin varlığı yalnız 1990-cı illərdə aşkar edilmişdir, Saqan bunu elit universitetə ərizəsində qeyd etmişdir.
O, Ay haqqında bəzi əsas elmi suallara cavab verməyə kömək etsə də, Layihə A119-un əsas məqsədi güc nümayişi idi. Bomba Ayın işıqlı və qaranlıq tərəfi arasındakı sərhəd olan Terminator Xəttində partlayacaq və hər kəsin, xüsusən də Kremldəkilərin çılpaq gözlə görəcəyi qədər böyük bir məşəl yaradacaq. Atmosferin olmaması göbələk buludunun əmələ gəlməyəcəyi demək idi.
Belə bir dəhşətli planı təklif etmək üçün tək bir səbəb var idi və bu səbəb inamsızlıq və ümidsizlik arasında bir yerdə asılmışdı. Ölkədə siyasi və populyar rəy belə idi ki, Sovet İttifaqı nüvə bombardmançılarının və nüvə raketlərinin hazırlanmasında öndə gedir. Beləliklə, ABŞ 1950-ci illərdə Soyuq Müharibənin qalibi kimi görünmürdü.
Aysun / Demedia.az
