"Eurovision" yarışmasını qazanmağın elmi yolu...

Mayın 13-ü Avropa Yayımları Birliyinin hər il təşkil etdiyi beynəlxalq mahnı müsabiqəsi "Eurovision"un finalı baş tutub.

Demedia.az xəbər verir ki, İngiltərənin Liverpul şəhərində keçirilən 67-ci Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində İsveçi təmsil edən Lorin qalib olub.

Bəs, Eurovision qalibi olmaq üçün mahnı hansı xüsusiyyətlərə malik olmalıdır?

Bu illər ərzində tədqiqatçılar pop musiqi sənətini və ən cəlbedici melodiyaları nəyin yaratdığını araşdırıblar.

1941-ci ildə filosof Teodor Adorno “Xalq musiqisi haqqında” başlıqlı məqalə dərc edib və burada pop musiqini “ciddi” musiqidən nə ilə fərqləndirdiyini müzakirə edib.

Adorno populyarlıq qazanan mahnıların "standartlaşmaya" məruz qaldığını, sözlərində tez-tez təkrarların olduğunu və təxminən üç dəqiqəlik uzunluqda olduğunu iddia edir. O, həmçinin bildirir: “Ən məşhur qayda budur ki, nəqarət otuz iki ölçüdə və diapazon bir oktava və bir notla məhdudlaşır.

Alman musiqişünas bildirir ki, sözlərdə əhatə olunan mövzu diapazonu da məhdud olmağa meyllidir: “Ümumi hit janrları da standartlaşdırılıb. Bəzi rəqs növləri ilə yanaşı, laylalar, uşaq mahnıları, mərsiyələr; onların hamısının oxşar nümunələri var”.

Eurovision-da iştirak edən mahnılar üçün üç dəqiqəlik vaxt məhdudiyyəti var ki, bu da qalib mahnıların əksəriyyətinin eyni uzunluqda olması ilə nəticələnir.

Bundan əlavə, Vinçester Universitetinin Sosial Elmlər fakültəsinin dekan müavini Qlen Fosbraey Eurovision müsabiqəsində qalib gələn mahnılar arasında ümumi lirik mövzu müəyyən edib. The Conversation-da yazaraq, o, qalib gələn son 20 mahnıdan 17-nin münasibətlər haqqında olduğunu və 13-də "sevgi" sözünün olduğunu qeyd etdi.

Ancaq bu, yeganə oxşarlıq deyil, çünki bütün 20 mahnıda təkrarlanan nəqarətlər var ki, bu da tamaşaçılara səsvermə zamanı mahnını yadda saxlamağa kömək edir.

Üstəlik, Cənubi Kaliforniya Universitetinin psixoloqları US Billboard-un 55 illik “Hot 100” single cədvəlini təhlil edərək, təkrarlamanın əsas olduğunu aşkar ediblər. Bütün ifadələri və müəyyən sözləri daha tez-tez təkrarlayan mahnılar kommersiya baxımından daha uğurlu olur.

Londondakı Goldsmiths Universitetinin tədqiqatçıları 2016-cı ildə hansı musiqi elementlərinin adi melodiyanı cəlbedici etdiyini öyrənmək üçün araşdırma aparıblar. Tədqiqatçılar 3000 nəfərdən onları ən çox narahat edən mahnıları “qulaq qurdu” adlandırmağı xahiş ediblər. Daha sonra ekspertlər bu mahnıları heç vaxt qulaq qurdu adlandırılmayan, lakin populyarlıq baxımından siyahılarda bərabər yer tutan mahnılarla müqayisə etdilər.

Nəticələr aşkar etdi ki, qulaq qurdlarına xas olan xüsusiyyətlər yadda saxlamaq asan olması üçün nəzərdə tutulmuş uşaq mahnılarında da yaygındır. Sadə, təkrarlanan melodiyaya sahib olmaq bu mahnıları yadda saxlamağı çox asanlaşdırır.

2017-ci ildə Vaşinqtondakı Corctaun Universitetinin nevroloqları ən çox satılan 545 pop mahnını araşdıraraq onları nəyin bu qədər populyar etdiyini öyrəniblər.

Harmoniya akkordunu akkorda görə təhlil edən tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, bir çoxunda “harmonik sürpriz” elementi var. Bu gözlənilməz akkord dəyişikliklərinin beyində dopamin partlamasına səbəb olduğu düşünülür. Başqa sözlə, harmonik sürpriz mahnıda "titrədiyimiz" məqama aiddir. Bu texnika həmçinin Beach Boys tərəfindən "Wouldn't It Be Nice"in ilk 10 saniyəsində və Beatles klassik "Penny Lane"in son xorunda istifadə olunur.

Tədqiqatçılar deyirlər ki, ən yaxşı pop mahnıları tez-tez nisbətən aşağı harmonik sürpriz xorlara malikdir, lakin çoxlu nadir akkordlarla seqmentlərdən əvvəl olur.

Almaniyadakı Maks Plank İnsan İdrak və Beyin Elmləri İnstitutundan başqa bir araşdırma göstərir ki, yaxşı bir pop mahnısı üçün proqnozlaşdırıla bilənlik və sürpriz arasında düzgün tarazlıq çox vacibdir. Musiqi dinləyicini "zamanla parça inkişaf etdikcə davamlı olaraq gözləntilər yaratmağa və həll etməyə" təşviq etdikdə ən çox zövq verir.

Fosbraey həmçinin bildirir ki, “Eurovision”da qalib gələn son 20 mahnıdan 17-si ingilis dilində oxunub və onlardan 18-i ən azı bir dəfə tamaşaçılara “siz” deyə müraciət edib.

Başqa sözlə, kütlə tərəfindən bəyəniləcək pop əsəri standart naxışlı olmalı və uzunluğu üç dəqiqədən çox olmamalıdır. Mahnının sözləri təkrarlardan ibarət olmalı, münasibət haqqında olmalı və ingilis dilində oxunmalıdır. Həmçinin, mahnı dramatik akkord dəyişikliyinə malik olmalı və sənətçi dinləyiciyə müraciət etməlidir.

Aysun / Demedia.az