Səmamızın ən təsirli ulduzu partlamağa yaxınlaşır
Min illərdir ki, bəşəriyyət parlaq ulduz Betelgeuseyə heyran qalır. İki min ildən çox əvvəl, Orion bürcündəki bu parlaq qırmızı obyekt Roma şairi Horatiusun diqqətini çəkib.
Bu gün səmada asanlıqla görə biləcəyimiz bu nəhəng ulduz bizi heyran etməkdə davam edir. Betelgeuse o qədər böyükdür ki, əgər o, bizim günəşimiz olsaydı, Yupiterə qədər Günəş sistemini əhatə edərdi. Və bir çox ulduzdan fərqli olaraq, biz onun dəyişdiyini görə bilərik, çünki qismən də qalaktikamıza yaxındır. Betelgeuse "dəyişən ulduzlar" arasındadır, çünki onun parlaqlığı fövqəlnova kimi tanınan ulduz partlayış mərhələsinə tədricən yaxınlaşması səbəbindən kəskin şəkildə dəyişə bilər. Bu yaxınlarda bu ulduz çox parlaq oldu.
Los Alamos Milli Laboratoriyasının alimi və Pajarito Astronomers astronomiya klubunun prezidenti Heidi Morris, "İnsanlar Betelgeuseni sevirlər" dedi.
Ancaq son dalğalanmalar normal deyil. Tipik olaraq, Betelgeuse parlaqlığı 400 gün müddətində dəyişir. Lakin 2019-cu ildə atmosferinin bir hissəsi şiddətlə partladıqdan sonra bu salınma müddəti qısaldıldı.
Ancaq indi çox da həyəcanlanmayın. Bu, onun fövqəlnovanın astanasında olduğuna tam sübut deyil.
Bununla belə, Betelgeuse qırmızı supernəhəng ulduzdur və tez yaşayacaq və gənc öləcək. Cəmi 10 milyon tək yaşında olan nəhəng ulduz - unutmayın ki, günəşimizin 5 milyard yaşı var - sürətli təkamülünün son mərhələsindədir. Yanacağı tükəndikdə, nüvəsi ağlasığmaz ağırlığı altında çökəcək və parlaqlığı qalaktikaları geridə qoyacaq. Bunun baş verəcəyini bilirik, amma hamımız bunun nə vaxt olacağını düşünürük.
Təəssüf ki, bizdən təxminən 640 işıq ili uzaqlıqdakı Betelgeuse-nin nə vaxt fövqəlnovaya gedəcəyini bilmirik.
Və ya Portsmut Universitetinin astronomiya üzrə dosenti Qraur fövqəlnovaları öyrənir: "Ulduzların nə vaxt partlayacağını təxmin etmək üçün heç bir yolumuz yoxdur. Betelgeuse nə vaxt partlayacağı ilə bağlı heç bir məlumatımız yoxdur".
Aysun / Demedia.az
