Bu füsunkar fotoların SİRRİ NƏDİR?
Ulduz metropolunun mərkəzində çılpaq gözlə görünməyən bir güc gizlənir.
Yerə ən yaxın çoxluqlardan biri, 6000 işıq ili uzaqlıqda olan Messier 4 ulduz çoxluğu yüz minlərlə ulduzu ehtiva edir və möhtəşəmdir. NASA ulduz klasterinin mərkəzini müşahidə etmək üçün veteran Hubble Kosmik Teleskopunu tapşırdı. Onun məqsədi ulduz çoxluğunun mərkəzində günəşin kütləsindən 800 dəfə böyük olan qara dəliyi üzə çıxarmaqdır.
Hubble-ın elmi missiyalarını həyata keçirən Kosmik Teleskop Elm İnstitutundan Eduardo Vitral deyir: "Hubble olmadan bu cür tədqiqatlar edə bilməzsiniz".
Sözügedən qara dəlik olduqca nadirdir. Samanyolu Qalaktikamız təxminən 100 milyonu ehtiva etdiyi təxmin edilən kiçik qara dəliklərdən biri deyil. Həm də qalaktikaların mərkəzində Günəşdən milyonlarla dəfə ağır olan superkütləli qara dəliklərdən biri deyil. Buna görə də bu yeni tədqiqat "orta ölçülü" qara dəlikləri hədəf alıb və alimlər bu "orta ölçülü" qara dəliklərin niyə bu qədər nadir olduğunu anlamağa çalışırlar.
Qara dəliklərin ağlasığmaz kütləsi var və onların cazibə sahəsi o qədər güclüdür ki, hətta işıq onlardan qaça bilmir. Bəs elm adamları bu görünməz obyektlərin dəlillərini necə tapacaqlar? NASA-nın açıqlamasına görə, Hubble-ın 12 il ərzində Messier 4 üzərində apardığı müşahidələrə baxan elm adamları, çoxluğun mərkəzindəki ulduzların hərəkətlərini araşdırıb və onların "pətəyi əhatə edən arılar kimi" hərəkət etdiyini anlayıblar.
Messier 4 ulduz klasterində yüz minlərlə ulduz var
Monhly Notices of the Royal Astronomical Society jurnalında dərc edilən araşdırmada ulduzların bu hərəkətlərinin güclü qravitasiya mərkəzinə görə ola biləcəyi bildirilir. Nüvəyə yaxın olan digər qüvvələr, məsələn, sıx ulduzların cazibə qüvvəsi bu davranışı tam izah edə bilməz. Sübutlar nəhəng Messier 4-ün ortasında nisbətən kiçik, tək qara dəliyə işarə edir.
Vitral deyir: "O, o qədər kiçikdir ki, biz bunu yalnız bir qara dəlik kimi izah edə bilərik".
Aysun / Demedia.az
