Bir fili öldürmək üçün kifayət radiasiyaya tab gətirməyin SİRRİ
Anatoli Buqorski 1942-ci ildə Rusiyada anadan olub.
Evli və bir övladı olan Anatoli Sovet İttifaqının ən böyük hissəcik sürətləndiricisi olan U-70 sinxrotronunda hissəciklər fizikası ilə məşğul olub.
Hissəcik sürətləndiriciləri elektron və ya proton kimi hissəcikləri çox yüksək sürətə çatana qədər sürətləndirən cihazlardır. Bu proses nəticəsində hissəciklər yüksək enerji qiymətlərinə çatır. Bu hissəciklər daha sonra digər hissəciklər və ya hədəf nöqtəsi ilə toqquşur. Beləliklə, hissəciklərin təbiəti haqqında geniş çeşiddə məlumat əldə etmək mümkün olur. İnsan üçün ölümcül ola biləcək cihazlar üzərində işləyən Anatoli məhz belə bir vəziyyətlə qarşılaşacaqdı. 13 iyul 1978-ci ildə o, bir fili öldürəcək qədər radiasiyaya məruz qalacaqdı, amma ölməyəcəkdi. Bəs necə?
İşinin bir parçası olaraq nasaz olan avadanlıqları araşdıran Anatoli problemin nə olduğunu anlamaq üçün əyilib maşınlara baxdı.Yenə bir gün nəyin səhv olduğunu görmək istəyən Anatoli başını güclü protonun keçdiyi kanala soxdu, şüa keçdi.Lakin o, vəziyyəti əldən verdi. Onu təhlükədən xəbərdar edəcək xəbərdaredici işıqlar da əvvəlki təcrübə zamanı sönmüşdü və geri yandırılmamışdı.
Məhz bu zaman alimin başı əsas proton şüasının keçdiyi yolun önündə qalmışdı. Nəticədə proton şüası işıq sürətinə yaxın sürətlə Anatoliyə doğru gəldi. Onun kəllə sümüyünün arxasına daxil olub burnunun sol tərəfinin yaxınlığından çıxdı.
Proton şüasına dəydiyini bilən Anatoli heç kimə deməyib. Əvəzində sakitcə işini bitirdi. Lakin o, sürətləndirici kanala daxil olub və o an yaşadıqlarını gündəliyinə “Min günəşdən daha parlaq bir işıq gördüm, amma heç bir ağrı hiss etmədim” deyərək yazıb. Sonra simptomların gəlməsini həyəcan verici əvvəlcədən gözlədi. Gecə düşən kimi Anadolunun üzü tanınmaz dərəcədə şişməyə başladı. Xəstəxanaya gedən Anadolunun vəziyyətini görən həkimlər onun öləcəyini düşünüblər. Onu nəzarətdə saxlamaq üçün Moskvadakı klinikaya göndərdilər. Anadolunun başına gələnə qədər heç kim bu miqdarda radiasiyaya məruz qaldıqda onun başına nə gələcəyini bilmirdi. Bu vəziyyət öyrənmək üçün yaxşı fürsət idi.
Araşdırmalar göstərir ki, insanı öldürmək üçün 500-600 rad radiasiya kifayətdir. Mənbələr Anadolunun tam olaraq nə qədər ionlaşdırıcı şüa qəbul etməsi ilə bağlı fikir ayrılığına düşmürlər. Amma bəziləri bunun 200-300 min radə qədər yüksək olduğunu deyir. Heç bir insan bu qədər yüksək radiasiya yaşamayıb.
Anatoli bir fili öldürəcək qədər radiasiyaya məruz qaldı, lakin o, ölmədi.
Aysun / Demedia.az
