70 000 serbə qarşı 800 Osmanlı əsgəri! - Bir gecədə qalib olmağın sirri...
Orta Asiyada başlayan və sürətlə bütün dünyaya yayılan Osmanlı İmperatorluğu köçəri bir toplum olaraq başlamış və böyük bir imperiyaya çevrilmişdir.
Taxtda oturan hər bir sultanın məqsəd və arzuları yerdən yerə fərqlənirdi. Sultan I Murat hakimiyyətə gələndə Balkanlara doğru irəliləmək istəyirdi. Bu səbəbdən də Gənc Osmanlı İmperatorluğunun Rumeli və Balkanlara basqınları geniş vüsət aldı. I Murat 1369-cu ildə (və ya 1362/1366) Ədirnə şəhərini fəth etdi. Şəhər strateji cəhətdən Maritsa və Tunca çaylarının qovuşduğu yerdə yerləşərək mərkəzi və şərqi Bolqarıstan və Qərbi Trakyaya çıxışı təmin edirdi. Buna görə də xristian dövlətləri 1366-cı ildə birləşərək Osmanlıları dəf etmək üçün onlara qarşı ittifaq yaratmışdılar. Çünki Osmanlılar onlar üçün Ədirnənin qərbinə qədər uzanan torpaqlar üçün böyük təhlükə idi. Lakin onun cəhdləri uğursuzluqla nəticələnib. Çünki Osmanlı Serbiya sərhədinə çatmışdı. Buna görə də Serb kralı Vukasin Mrnjavceviç qardaşı Uqljesa Mrnjavceviç ilə birlikdə 1371-ci ildə Evros çayında I Murat və onun qüvvələrinə hücum etmək qərarına gəldi.
Onların planı Evros çayının axınına enib qəfil hücuma keçmək idi. Papa V Urbanın çağırışı ilə Serbiya, Macarıstan və Bolqarıstan krallıqlarının təşkil etdiyi 70 min nəfərlik Səlib ordusu Osmanlı İmperatorluğuna qarşı yürüşə çıxdı. Ordunun başında padşahların və şahzadələrin dayanacağı bu döyüş üçün 70 min əsgər toplanmışdı. Halbuki ordunun əksəriyyəti inandırılmış, qılınc tutmağı belə bilməyən gənclərdən ibarət idi. Yenə də orduda 2000-ə yaxın cəngavər var idi və onların başında duran padşahlar illərdir bu müharibəyə hazırlaşırdılar. Döyüşdə hətta padşahlar və şahzadələr də ordunun başında dayanırdılar. Heç bir şeydən xəbərsiz olan Sultan Murat ölkədəki çaşqınlığı aradan qaldırmaq üçün Ədirnəni tərk etdi. Serblər bu vəziyyətdən istifadə edərək bölgəyə doğru hərəkətə keçdilər.
Lakin I Murat gedərkən Ədirnədə Lalə Şahin paşanı himayəçi olaraq buraxdı. İzdihamlı ordunun onlara qarşı gəldiyini casuslardan eşidən Şahin Paşa serblərin bu qəfil hücumundan xəbər tutdu. O, Sultan Murata xəbər göndərmək istəsə də, xəbəri nə I Murata, nə də ordusuna çatırdı. Bu səbəbdən Şahin Paşa, serb ordusunun hər addımını yaxından izləyə bilməsi üçün casuslarına nəzarət etməyi tapşırdı. O, özü ilə cəmi 800 nəfərlik basqınçı ordusunu götürdü. Bu ordunun bütün əsgərləri həyatları boyu müharibədən müharibəyə sürükləndilər. Serb ordusunun xəbəri olmayan Lalə Şahin Paşa özü ilə götürdüyü basqın ordusu ilə serblərlə birlikdə irəliləyirdi.
Serb ordusu nəhayət Meriç çayının sahilindən Çirmənə gəlmişdi. Burada istirahət etmək üçün düşərgə quracaqlar. Ertəsi gün arzuladıqları Ədirnə basqını həyata keçirəcəklərini düşündülər. Lalə Şahin Paşanın yeganə şansı bu gecə idi. Kürəyi Evros çayına tərəf düşərgə salan Serb ordusunun üç tərəfdən mühasirəyə alınması planlaşdırılırdı. Lalə Şahin hücumu elə planlaşdırmışdı ki, düşmən əsgərləri bunun sadəcə 800 əsgər, yoxsa I Muratın komandanlıq etdiyi bütöv bir ordu olduğunu ayırd edə bilməyəcəklər. Təpələrdə dayanan nağaraçılar basqınçılar hərəkətə keçərkən toxmaqlarını vurduqda serblər qorxu və panikaya düşəcəkdilər. Təpələrdən enən basqınçılar 2 məşəl daşıyaraq sanki 2 nəfər kimi bir görüntü yaradırdılar.
Hava qaraldıqda hücum əmri verildi və nağaraçılar toxmaqlarını vurmağa, basqınçılar isə məşəllərlə aşağı enməyə başladılar. Basqınçılar düşərgəyə daxil olduqdan sonra məşəllərini çadırlara ataraq yanğın törədiblər. Tam xaos var idi. Minlərlə serb əsgəri öldürüldü, qaçmağa çalışanlar isə Evros çayında boğuldu. Qaça bilməyənlər təslim olublar. Padşahları və sərkərdələri qorumaq üçün mərkəzə doğru qaçan cəngavərlər ağır zirehlərinə görə sürətlə hərəkət edə bilməyib basqınçıların hədəfinə çevrildilər. Komandirlər və iki padşah öz çadırlarında ölərkən, padşahlardan biri qaçmağı bacarsa da, Lalə Şahin Paşa tərəfindən öldürüldü. Krallarını itirən Serbiya Osmanlıların hakimiyyəti altına keçdi.
Aysun / Demedia.az
