Niyə qaşlarımız belə görünür?

Qaşlarımız gözlərimizi tərdən və işıqdan qoruyur, ünsiyyət qurmağımıza kömək edir və ölçüsü və formasından asılı olaraq başqaları üçün əhəmiyyətli dərəcədə cəlbedici ola bilər. Elə buna görə də elm adamları illərdir insan qaşlarının qalınlığının təbii, yoxsa cinsi seçimə tabe olması ilə maraqlanıblar. Bununla belə, qaşlarımızı müəyyən edən genetik faktorlar haqqında çox az məlumat var idi.

İndi Avropadakı tədqiqatçılar qalın və qalın qaşlardan nazik və seyrək qaşlara qədər bir sıra qaş formalarının arxasındakı genləri müəyyən etdilər və bu genlərin bir çoxunun qlobal olaraq paylaşıldığını aşkar etdilər.

Rotterdamdakı Erasmus Universiteti Tibb Mərkəzindən molekulyar bioloq Manfred Kayser deyir: "İnsanların kompleks xüsusiyyətlərinin altında yatan genlərin xəritəsini çıxarmaq üçün böyük səylərə baxmayaraq, biz sağlam görünüşümüzün arxasında duran genlərdən daha çox bizi xəstə edən genlər haqqında daha çox şey bilirik". Hollandiya.

"Bizim işimiz məlum genlərin sayını 4-dən 7-yə qədər artırmaqla insan qaşının görünüşünə dair genetik məlumatları əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdırır və gələcək funksional tədqiqatlar üçün yeni hədəflər təklif edir."

Əvvəlki tədqiqatlar Latın Amerikası və Çin əsilli insanlarda qaş qalınlığının arxasındakı genetikləri araşdırdı, lakin bu yeni araşdırma avropalıları əhatə edən ilk tədqiqatdır.

Tədqiqat Avropa, Böyük Britaniya, ABŞ və Avstraliya da daxil olmaqla 4 fərqli əcdad soyuna bölünmüş 9948 fərd arasında aparılıb. Tədqiqatçılar Avropa mənşəli insanlarda qaş qalınlığı ilə bağlı əvvəllər bildirilməmiş üç geni müəyyən etdilər: SOX11, MRPS22 və SLC39A12.

Bundan əlavə, avropalı olmayanlar üzərində keçmiş qaş tədqiqatlarında aşkar edilmiş daha iki gen (SOX2 və FOXD1) müəyyən edilmişdir. Digər tərəfdən, qeyri-Avropalılarda bildirilən digər iki gen, EDAR və FOXL2, avropalılarda əhəmiyyətli təsir göstərməmişdir.

"Qaş variasiyasının kontinental populyasiyalar arasında həm ortaq, həm də fərqli olan genetik faktorlarla müəyyən edildiyini göstərməklə, bizim tapıntılarımız fiziki görünüş də daxil olmaqla, lakin bununla məhdudlaşmayaraq, insan xüsusiyyətlərinin genetik əsaslarını aşkar etmək üçün müxtəlif əcdadlardan olan populyasiyaların araşdırılması zərurətini vurğulayır." Kayser deyir.

Qaş forması ilə təbii seçim arasında heç bir əlaqə tapılmadı
İnsanın qaşlarının qalınlığının güclü irsi xüsusiyyət olduğu bilinsə də, qaş qalınlığının təkamülü ilə bağlı əvvəlki araşdırmalar SOX2, FOXD1 və EDAR genlərinin əhəmiyyətli seçim təzyiqlərinə məruz qalmadığını göstərir.

Bu o deməkdir ki, insanın qaş qalınlığı həyat yoldaşı seçimi və ya sağ qalması ilə formalaşmır, lakin "fərdi uyğunluq" və ya cəlbediciliklə açıq-aşkar əlaqəsi olmayan "neytral xüsusiyyətdir".

Tapıntılar bu cür faydalı konstruksiya üçün təəccüblüdür, lakin ola bilsin ki, elm adamları düzgün genləri öyrənməyiblər.

Ən son müəyyən edilmiş "qaş genləri" təbii və ya cinsi seçim əlamətləri üçün araşdırılmalıdır. Üstəlik, bu genlərin alnımızda niyə belə qalın tüklərə sahib olduğumuzu izah etmək şansı var.

Aysun / Demedia.az