Pəhriz zamanı edilən bu səhvlər riski artırır
Sağlam çəkiyə çatmaq üçün şüursuz pəhrizlər və uzun müddətli aclıq siroz və xərçəng riskini artırır.
Forma almağa çalışarkən edilən bəzi pəhriz səhvlərinin səbəb olduğu o xəstəlik...
İdeal çəki saxlamaq həm görünüş, həm də bədən sağlamlığı üçün vacibdir. Ancaq bəzi pəhriz səhvləri bəzi sağlamlıq problemlərini də gətirir. Xüsusilə uzun müddətli aclıq və şüursuz pəhrizlər qaraciyərin sağlamlığına mənfi təsir göstərir.
Medipol Mega Universiteti Xəstəxanasının Orqan Nəqli şöbəsindən Prof. Dr. Onur Yaprak, son zamanlar qaraciyər yağlanması hallarının artdığını ifadə edərək deyib: “Bu gün artıq çəkili insanlarla yanaşı, arıq və ya normal çəkidə olanlarda da qaraciyər yağlanması artıb. Yağlı qaraciyər qaraciyər hüceyrələrinin yüzdə 5-dən çoxu yağ hüceyrələrinə çevrildikdə meydana gəlir. Qaraciyər yağlanması müasir dünyanın ən böyük artan problemlərindən birinə çevrilib. Yorğunluq, yağ hüceyrələrinin qaraciyərin normal hüceyrələrinin yüzdə 5-dən çoxunu meydana gətirməyə başlamasıdır. Yağlamanı da yüngül, orta və şiddətli olaraq 3-ə bölmək olar. Bütün dünyada yağlama sürəti yüksəlir. 20 il əvvəl 10 faiz civarında olduğu halda, bu gün deyə bilərik ki, hər dörd nəfərdən birində, yəni əhalinin 25 faizində qaraciyər piylidir. Əslində bu nisbət Türkiyədə yüzdə 30 civarındadır”.
Qaraciyər piylənməsinin ən böyük səbəblərindən birinin metabolik sindrom olduğunu ifadə edən Prof. Dr. Yaprak: “Əgər insanda metabolik sindrom və insulin müqaviməti deyilən bir vəziyyət varsa, bu, qaraciyərdə yüzdə 40-80 arasında yağlı qaraciyər olduğu deməkdir. Cəmiyyətin yemək vərdişləri dəyişdi. Qidalanma fruktoza dediyimiz şəkərdən yeməyə hazır qidalarla başladı. Fruktoza qaraciyərdə spirtə bənzər iltihaba səbəb olur. Şüursuz pəhrizlər və uzun müddət ac qalmaq da qaraciyəri piyləşdirir. Cəmiyyətdə metabolik xəstəliklər də artmağa başladı. Genetik mutasiyalar görünməyə başladı. Məsələn, PNLP LA3 adlı gendəki mutasiya arıq və ya normal çəkisi olan insanlarda qaraciyər yağlanmasına səbəb olub. Başqa bir səbəb irsi şərtlərdir. Beləliklə, nə edirsinizsə edin, hətta artıq çəkili olmasanız belə, qaraciyəriniz yağlana bilər. Arıq insanlarda əzələ kütləsinin itirilməsi də qaraciyərin yağlanmasına səbəb olan mühüm faktordur. Protein az olan pəhriz, uzun müddətli oruc əzələ itkisinə səbəb olur və beləliklə bədəndə yağ toxuması əmələ gəlməyə başlayır. Əslində kənardan kök görünməsəniz belə, gizli piylənmə dediyimiz əzələ toxumasının piy toxuması ilə əvəzlənməsi də gizli yağlanmaya gətirib çıxarır. Yenə də bu, qaraciyərin yağlanmasına səbəb olur”.
Aysun / Demedia.az
