Yumurta yox, özünə inamı qıran analar
Son zamanlar sosial mediada istifadəçi profillərinin yaş həddi genişlənib.
Vaxtilə gənclərin istifadə etdiyi sosial media vasitələrindən indi orta yaşlı və hətta yaşlı qruplar da tez-tez istifadə edirlər. İnstaqrama, xüsusən də TikTok-a daxil olan valideynlər övladları ilə paylaşımlar edir və hətta onların böyümə sərgüzəştlərini hər an paylaşırlar. Sosial media hesablarından foto albom kimi istifadə etməkdən uzaq, bəzi valideynlər övladları haqqında paylaşdıqları yazılarla hətta viral tendensiyalar yaradırlar. Bu yaxınlarda TikTok-da paylaşılan və qısa müddətdə internetə yayılan videoda mətbəxdə yemək bişirən anaların birdən övladının başına yumurta sındırdığını görürük.
Əyləncəli görünən, lakin mahiyyətcə uşaq istismarı nümunəsi olan “yumurta qırma” tendensiyası kimi bu videoların uzunmüddətli perspektivdə həm valideynlər, həm də uşaqlar üçün çox zərərli olduğu bir həqiqətdir. Ona görə də valideynlərin bəzən şüursuz, bəzən də populyar olmaq xatirinə təqib etdiyi bu tendensiyanın arxasında nələrin dayandığını soruşduq: Birincisi, valideynlər bu davranışı nümayiş etdirəndə necə hiss edirlər? İkincisi, bu davranışla qarşılaşan uşaqlar öz daxili aləmlərində nə yaşayır?
Mütəxəssis Klinik Psixoloq Sena Kenan Yoldaş, bu insanların övladlarının şəxsi həyatlarını paylaşmaq motivasiyasının çox maraq doğuran məsələlərdən biri olduğunu bildirib. Yoldaşın sözlərinə görə, bu vəziyyətin əsas səbəblərindən biri də valideynlərin özlərini övladları vasitəsilə təqdim etməsidir. Psixoloq Sena Kənan Yoldaş, "İnsanlar arasında münasibətləri təmin edən sosial media vasitəsilə insanlar özlərini göstərməyi öyrəndilər. Beləliklə, övladlarını və öz həyatlarını paylaşmağa başladılar" dedi və sözlərini belə davam etdirdi:
"Bəyənmə və şərh alaraq sosial mediada trend olmağa çalışan valideynlər sosial məmnuniyyəti təmin edir. Yəni insan özünü başqalarının onu görməsini istədiyi şəkildə təqdim etməyə çalışır".
Mütəxəssis Psixoloji Məsləhətçi və Psixoterapevt Pınar Toker Maglio da valideynlərin moda olmaq üçün qoşulduğu tendensiyaların özlərinə inamsızlıqlarından qaynaqlandığını vurğulayıb:
“Valideynlər cəmiyyətdə bu cərəyanı izləyən və çoxlu klik alan insanları görməkdən ruhlanır. Keçmişdə 90-cı illərdə bu cür yazılar uşaq istismarı sayılırdı və məhkəməyə mövzu ola bilərdi. İndiki vaxtda onların gülməli olduğu düşünülür. Bu, sosial dəyərlərin dəyişməsidir". "İnsanlar populyar olmaq üçün hər şeyi edirlər. Yumurta sındırmaq bunun yalnız bir nümunəsidir. Tıklamaq o qədər vacib olub ki, inanın mənə, insan sanki yaşamaq kimi hiss edir. bu kiçik şeylərdən həyat".
“Uşağınızın başında yumurta sındırın” trendi üçün çəkilən bütün videolarda uşaqların sifətində qorxu, təəccüb, ağrı kimi duyğular görünür. Pınar Toker Maglio, “Valideynlər uşaqların hər şeyi unudduğunu düşünürlər, amma həqiqət belə deyil” deyən hadisənin təsirini belə izah edib:
"Uşağın inam hissinin inkişaf yolu ilə formalaşmağa başladığı bir vaxtda güvəndiyi insanın bu cür davranışı uşaqda dərindən sarsılır və uşaqda güvən hissinin formalaşmasına mane olur. Əslində belə videoların hazırlanması və izlənilməsi həm də övladlarından sırf populyar olmaq üçün istifadə edən valideynlər ana və ata mövqeyinə layiq deyillər”.
Aysun / Demedia.az
