Hindistanın aya göndərdiyi texnika ilə bağlı YENİ FAKTLAR
Hindistanın Ay səthini tədqiq etmək missiyasını üzərinə götürən "Ay rover" Pragyan özünü çətin və möhkəm kosmos tədqiqatçısı olduğunu sübut edir.
Pragyan roveri bazar günü Ayın cənub qütb bölgəsinin qaranlıq və sıldırım ərazisi ilə hərəkət edərkən, bütün avtomobili əhatə edəcək qədər böyük bir kraterin 10 metrinə yaxınlaşdı. Avtomobilin naviqasiya kameraları son anda təxminən 4 metr enində olan krateri gördü və Pragyan ona missiyası bahasına başa gələ biləcək böyük qəzadan çətinliklə xilas oldu.
Hindistan Kosmik Tədqiqatlar Təşkilatına görə, Pragyana təhlükədən qaçmaq üçün gəldiyi yolu geri çəkmək əmri verildi. Kosmik agentliyin bazar ertəsi verdiyi açıqlamada, "O, indi təhlükəsiz şəkildə yeni bir yoldadır" dedi.
Hind dilində "Ay vasitəsi" mənasını verən Chandrayaan-3-ün müvəffəqiyyəti ilə Hindistan Aya eniş etmək üçün qlobal supergüclərdən biri kimi keçmiş Sovet İttifaqı, ABŞ və Çin arasında mövqe tutur.
Bu qələbə Hindistanın “Chandrayaan-2” roverinin Ayın cənub qütbünə enməyə cəhd edərkən qəzaya uğramasından dörd il sonra baş verib.
“Çandrayaan-3” Ayın cənub qütbünə uğurla enişindən bir neçə gün əvvəl Rusiyanın “Roskosmos” kosmik agentliyinin “Luna-25” robot-kosmik gəmisi Ayın səthinə düşüb. Hindistan kimi Rusiya da keçən həftə ekipajsız kosmik gəmisini Ayın cənub qütbünə endirməyə çalışırdı.
Hindistanın altı təkərli Pragyan "Ay roveri"
Bir çox ölkə və özəl müəssisələrin gözləri Ayın qütb bölgəsindədir, çünki onun kraterlərində basdırıldığı düşünülən buz təbəqələri var. Bu təbii resurs gələcək missiyalar üçün içməli su, hava və raket yanacağını təmin edə bilər; Kosmos uçuşlarında yeni era başlaya biləcəyi üçün böyük diqqət çəkir.
Avqustun 27-də 4 metr genişlikdəki krateri təmizləmək üçün Chandrayaan-3 roverinin geri döndüyü yolun kamera görüntüsü.
Bu kraterlər həm də cənub qütbünə missiyaları bu qədər təhlükəli edən şeylərin bir hissəsidir. Ayın səthini əhatə edən uzun kölgələr çətin işıq və temperatur şəraiti yaradır. Kəşfiyyat vasitələri öz yollarını tapmaq üçün sıldırım çuxurları aşkar etməli və aşmaqdan çəkinməlidirlər.
Pragyan, altı təkərli qızıl avtomobil, bu çətin mühitdə varlığını davam etdirir. Avtomobilə məxsus avtomobillər Ay torpağındakı kimyəvi maddələr və minerallar üzərində təcrübələr aparır.
NASA-nın VIPER avtomobili Ay səthində hər cür relyef formasının öhdəsindən gəlmək üçün nəzərdə tutulub.
Ayın cənub qütbü indiyə qədər kəşf edilmədiyi üçün alimlər nə gözlədiklərini dəqiq bilmirdilər: Torpaq sərt və sıxdır, yoxsa yumşaq və boşdur? Buna görə də NASA Qütb Kəşfiyyatı Roverini və ya qısaca VIPER-i hər şeyə hazır olmaq üçün hazırladı.
NASA bildirib ki, rover "yanlara və ya diaqonal olaraq getmək, bir dairədə dönmək və istiqaməti dəyişmədən istənilən istiqamətdə hərəkət etmək üçün nəzərdə tutulub". Yumşaq torpaqla qarşılaşsa, hərəkət qabiliyyətini itirməmək üçün hər təkəri müstəqil şəkildə hərəkət etdirə biləcək”.
VIPER-in 2024-cü ilin sonunda Aya enməsi planlaşdırılır.
Aysun / Demedia.az
