“Bir neçə ay ömrün var” dedilər, daha 30 il yaşadı...

Stamatis Moraitisin 66 yaşı olanda həkimlər ona cəmi 6-9 ay ömrünün qaldığını söylədilər. Ömrünün çox hissəsini Nyu-York və Florida ətraflarında keçirən Moraitisin nəfəsi kəsilirdi və bir iş gününü belə qurtara bilmirdi. ABŞ həkimləri bunun ölümcül ağciyər xərçəngi olduğunu bəyan ediblər.

Bundan sonra Moraitis həyat yoldaşı Elpiniki ilə vətəninə, Aralıq dənizindəki tənha İkariya adasına qayıtmaq qərarına gəldi. ABŞ-da dəfn mərasimləri çox baha idi. O, ailəsinin minlərlə dollar xərc çəkməsini istəmirdi. “Məni ailəmin yanında, dəniz kənarında və qohumlarıma yük olmayacaq bir yerdə dəfn edim” dedi.

Lakin Yunanıstan və Türkiyə arasındakı bu sirli adada qeyri-adi bir hadisə baş verdi.

Moraitisin o zaman bilmədiyi bir şey: o, indi "Mavi Zona"ya daxil olmuşdu.
İkariya dünyada Mavi Zona kimi tanınan beş yerdən biridir. (Getty Images)
Dünyanın bu unikal, lakin kimsəsiz yerində insanların 100 yaşı tamam olması adi hal idi. Yavaş-yavaş hərəkət etməyə başladı. Təmiz havadan nəfəs alır, təmiz, mavi suya heyran idi. O, şərab içir, köhnə dostları ilə söhbət edirdi.

O, özünü bağçılıqla məşğul olmağa və həyətində üzüm bağı salmağa həsr edib. Fidanların əkilməsinə başlanılmışdı. Üzüm yığımında olmaya biləcəyini düşünsə də, üzümlərə baxanda heç olmasa arvadı onu xatırlayardı. Amma o vaxt bilməsə də, həyat ona gözəl bir sürpriz hazırlamışdı...

Otuz il sonra yazıçı, tədqiqatçı və sağlamlıq mütəxəssisi Den Buettner uzunömürlülüyün sirrini öyrənmək üçün İkariyaya səfər edərkən hələ də ailəsinin fermasında üzüm və zeytun daxil olmaqla bir çox meyvə və tərəvəz yetişdirirdi.

Netflix-in yeni sənədli seriyası olan 'Living 100 Years: Secrets of the Blue Zones'da "Sirrin nədir?" O, çiyinlərini çəkib cavab verir: “Bilmirəm. Düşünürəm ki, ölməyi unutmuşam!”

Moraitisə tam olaraq nə oldu?
Ölümcül ağciyər xərçəngi diaqnozundan sonra qoca necə daha otuz il yaşaya bilərdi? Biz bunu dəqiq bilmirik. Ola bilsin ki, SuperAgers tez-tez nümayiş etdirdiyi, onları xərçəng kimi xəstəliklərdən qorumağa kömək edə biləcək bəzi unikal genetik xüsusiyyətlərə (bunları "super qocalma" kimi tərcümə edə bilərik) malik idi.

Buettnerə görə uzun ömrün sirri; ətrafımızdakı insanlar, bitkilər, hava və həyat tərzimiz. Danimarka əkizləri ilə bağlı tez-tez istinad edilən bir araşdırma göstərir ki, genetik irsimiz ömrümüzə yalnız 20-25 faiz təsir edir.

Buettner mühüm bir məqama diqqət çəkir:

Daha sağlam olmaq üçün şüurlu heç nə etmədi. Onun etdiyi tək şey yaşadığı mühiti dəyişmək oldu”.

Buettner ABŞ-da İkariyaya bənzər həyat tərzini yenidən təsəvvür etməyə çalışdı və uğur qazandı. 2009-cu ildə Minnesota ştatının kiçik Albert Lea şəhərində başlayan Mavi Zona Layihəsi insanların dünyanın beş Mavi Zonasında çoxəsrlik insanların etdiyi kimi davranması və yaşaması ideyası ətrafında qurulmuşdur.

Bu layihə; Buraya gəzinti və idman üçün daha çox imkanların yaradılması, səkilərin yaxşılaşdırılması, velosiped yollarının salınması, həmçinin sağlam və bitki əsaslı qida seçimlərinin daha əlçatan edilməsi daxildir. Həmçinin insanların könüllü fəaliyyətləri, gəzinti qrupları, bağçılıq və ya divar rəngləməsi vasitəsilə öz məqsədləri ilə əlaqə qura bilməsi nəzərdə tutulur.

“Mən inanan insanlardan biriyəm ki, əgər ABŞ-da kilolu və sağlamsızsansa, bu, əslində sənin günahın deyil. Buettnerin kitabı Blue Zone həyat tərzi təkliflərini qəbul etmək istəyənlər üçün bələdçidir.

Aysun / Demedia.az