NASA-nın "Parker" kosmik gəmisi birbaşa günəş parıltısından keçdi
NASA-nın Parker Solar Probe kosmik gəmisi Günəşdən gələn nəhəng partlayışdan keçib və partlayışdan sağ çıxıb.
Elm adamları bu yaxınlarda çox isti qaz (plazma) kütləsinin atılmasına aid olan tac kütləsinin atılması və ya CME adlanan günəş hadisəsinin nadir şəkillərini paylaşdılar.
NASA, hadisənin 2022-ci ilin sentyabrında baş verdiyini və "indiyə qədər qeydə alınmış ən güclü tac kütlə atmalarından (CME) biri" olduğunu açıqladı. Xoşbəxtlikdən, möhkəm istilik qoruyucusu ilə təchiz edilmiş Parker belə güclü partlayışlara tab gətirmək üçün nəzərdə tutulmuşdur; çünki onun vəzifəsi Günəşin hərəkətlərini yaxından araşdırmaqdır.
Günəş zondu ilə bağlı elmi maraqlı tərəflərdən biri olan Con Hopkins Universitetinin Tətbiqi Fizika Laboratoriyası tərəfindən yayımlanan görüntülərdə gördüklərimiz bunlardır:
Bu heç də kiçik uğur deyil. "Parker təxminən iki gün ərzində CME-ni müşahidə etdi və güclü günəş alovundan keçən ilk kosmik gəmi oldu" dedi Johns Hopkins laboratoriyası.
Alimlər Günəşin səthindən enerji partlamaları kimi kosmik hava hadisələrini daha yaxşı başa düşmək üçün digər kosmik gəmilər və teleskoplarla birlikdə Parker Günəş Zondunun müşahidələrindən istifadə edirlər. Məsələn, NASA bildirir ki, CME-lər 'peykləri təhlükə altına qoya, rabitə və naviqasiya texnologiyalarını poza və hətta Yer kürəsində elektrik şəbəkələrini sıradan çıxara bilər'.
1989-cu ildə güclü bir CME Kanadanın Kvebek şəhərində milyonlarla insanı elektrik enerjisindən məhrum etdi. Həmin il martın 12-də CME Yerin maqnit sahəsinə zərbə vurdu, bundan sonra NASA astronomu Sten Odenvald yazdı:
“Martın 13-də saat 2:44-dən sonra dalğalar Kvebekin elektrik şəbəkəsində zəiflik yaratdı. İki dəqiqədən az müddətdə bütün Quebec elektrik şəbəkəsi sıradan çıxdı. Sonrakı 12 saatlıq işıqlandırma zamanı milyonlarla insan qəfildən qaranlığa qərq olmuş ofis binalarında, yeraltı piyada tunellərində və dayanmış liftlərdə tapıldı.
CME 27 fevral 2000-ci ildə Günəşin səthindən buraxıldı.
Parkerin missiyası davam edir: 2024-cü ildə qorunan kosmik gəmi Günəşə 6,5 milyon km yaxın olduqda saatda 430 min km sürətə çatacaq.
Önümüzdəki illərdə Parker Günəş Zondunun müşahidələri tədqiqatçılara Günəşdən gələn güclü püskürmənin Yer kürəsini harada vura biləcəyini daha yaxşı proqnozlaşdırmağa kömək edə bilər; Bu, ölkənin və ya bölgənin daha yaxşı hazır olmasına imkan verə bilər (məsələn, elektrik şəbəkəsini müvəqqəti olaraq dayandırmaqla).
Aysun / Demedia.az
