Günəş sistemi ilə bağlı İNANILMAZ GÖRÜNTÜ
Astronomlar kosmosun dərinliklərində qeyri-adi formalaşmanın şahidi olublar.
Çilinin Atamaca səhrasındakı dağların zirvəsində yerləşən Çox Böyük Teleskop rəsədxanasında araşdırma aparan astronomlar maraqlı ulduz sisteminin şəklini çəkiblər.
HIP 81208 adlanan bu sistemdə qəhvəyi cırtdan (kiçik "uğursuz ulduz") adlı ulduzun orbitində fırlanan böyük bir ana ulduz var. Üstəlik, çox uzaqda orbitdə fırlanan başqa bir kiçik ulduz var və tədqiqatçılar bu ulduzun ətrafında da "əvvəllər görülməmiş gizli inci" aşkar ediblər. Bu obyekt HIP 81208 Cb, kütləsi Yupiterdən təxminən 15 dəfə böyük olan planetdir.
"Cb-nin kəşfi o deməkdir ki, HIP 81208 iki ulduz və hər birinin orbitində fırlanan iki kiçik obyektdən ibarət unikal maraqlı sistemdir. Başqa sözlə, bu, ierarxik dördlü sistemdir", - Avropa Cənub Rəsədxanası izah edib.
"Yeni tapılan Cb obyektinin kütləsi onu planetlər və qəhvəyi cırtdanlar arasındakı sərhədə yerləşdirir."
Aşağıdakı şəkildə, A qəhvəyi cırtdan B-nin ətrafında döndüyü kütləvi mərkəzi ulduzu təmsil edir. Bu sistemin kənarında C ulduzu və yeni tapılan ekzoplanet Cb (Günəş sistemimizdən kənarda mövcud olan planet) yerləşir.
Çox vaxt ekzoplanetlər o qədər uzaq, kiçik və görmək çətindir ki, astronomlar onların həqiqi şəkillərini çəkə bilmirlər. Ekzoplanetləri tədqiq edən astronomlar tranzit kimi üsullardan istifadə edirlər ki, bu zaman ekzoplanet öz ulduzunun qarşısından keçərək ulduz işığının bir müddət qaralmasına səbəb olur. Bununla belə, təxminən 8-9 metr enində güzgüləri olan teleskoplardan ibarət olan Çox Böyük Teleskop rəsədxanası aşağı ayırdetmə ilə birbaşa görüntülər çəkə bilir.
Beyond Earth, bəşəriyyətin ən güclü kosmik rəsədxanası olan Ceyms Uebb Kosmik Teleskopu (NASA və digər kosmik agentliklər tərəfindən istifadə olunur) vaxtının təxminən dörddə birini ekzoplanetlərin atmosferinə baxmağa sərf edir, bu uzaq dünyalar haqqında görünməmiş məlumatlar verir. Bəziləri qızmar isti, yaşayış olmayan yerlərdir. Ancaq bəziləri su ilə dolu dünyalar ola bilər.
Planetimizdən kənarda hər hansı bir həyatın mövcudluğuna dair qəti sübutumuz olmasa da, bəzi ekzoplanetlərdə yadplanetli həyatın inkişafına imkan yarada biləcək şərtlər ola bilər.
Aysun / Demedia.az
