Eynşteynin beynini oğurladı və 240 hissəyə böldü...
Nisbilik nəzəriyyəsi, E=mc² və fotoelektrik effekt kimi mühüm elmi nailiyyətlər və kəşflər edən Nobel mükafatlı alman fiziki Albert Eynşteyn 18 aprel 1955-ci ildə vəfat edib.
Öləndə 76 yaşında olan Eynşteynin ölümünə səbəb olan sağlamlıq problemi qarın aorta anevrizmasının səbəb olduğu daxili qanaxma olub. ABŞ-ın Nyu Cersi ştatındakı Prinston xəstəxanasına aparılan fizik hər kəsi təəccübləndirəcək bir iş görəcək və həkim heyətinə əməliyyatı qəbul etmədiyini söyləyəcək: "İstədiyim vaxt getmək istəyirəm. Ömrünü uzatmaq xoşagəlməzdir. süni şəkildə. Üzərimə düşəni etdim, getmək vaxtıdır. Bunu lütflə edəcəyəm." " deyə izah etdi. Aprelin 18-də səhər almanca sözləri mırıldanaraq vəfat edəndə onun ətrafında yalnız almanca bilməyən tibb bacısı var idi. O, həyatla istədiyi kimi vidalaşmağa qərarlı idi, amma hesablaya bilmədiyi bəzi şeylər var idi. Öləndən sonra heç kimin ona pərəstiş etməsini istəməsə də, bütün dünya onun qeyri-adi bir beyni olduğunu düşünürdü və beyninin maraq mövzusu olacağının fərqində idi. Məhz buna görə, ölümündən sonra cəsədinin yandırılmasını istəsə də, işlər heç kimin təxmin edə bilməyəcəyi şəkildə inkişaf edəcəkdi.
Eynşteyn 18 aprel 1955-ci ildə vəfat edəndə növbətçi patoloq Dr. Tomas Harvi yarılma zamanı onun kəlləsini kəsib və beynini oğurlayıb. Üstəlik, bunu etmək üçün nə Eynşteyndən, nə də fizikin ailəsindən icazə almayıb. Bu qeyri-etik hərəkətə görə tezliklə xəstəxanada işini itirən həkim Eynşteynin beynini Filadelfiyaya aparıb. O, beyni iki bankaya bölərək zirzəmisində saxlayıb.
Dr. Tomas Harvinin arvadı ərini təhdid etməyə başlayanda həkim yola düşdü və ölkənin orta qərbinə səyahət etdi. Dr. Harvi bir müddət Kanzas ştatında bioloji sınaq laboratoriyasında tibbi nəzarətçi kimi çalışdı və beyni spirtli içki soyuducunun altında gizlədilmiş qutuda saxladı. Daha sonra Missuriyə köçdü və asudə vaxtını tibb sahəsində özünü təkmilləşdirməyə həsr etdi, lakin 1988-ci ildə üç günlük ixtisas imtahanında uğursuzluğa düçar olduqdan sonra tibb lisenziyasını itirdi.
Oğurladığı beyin xatirinə işini yarımçıq qoyan həkim daha sonra Kanzasa köçüb. Burada o, plastik ekstruziya fabrikində montaj xəttində işə düzəldi. Yanacaqdoldurma məntəqəsinin yanındakı ikinci mərtəbədəki mənzilə köçən həkim tezliklə qonşusu, ədəbiyyat aləminin aparıcı adlarından biri olan yazıçı Uilyam S. Burrouzla dostluq edir. İki kişi müntəzəm olaraq Burroughsun ön eyvanında içki içmək üçün görüşürdülər. Harvey beyin haqqında hekayələr danışarkən, yazıçı Burroughs qonaqlarına istədiyi zaman Eynşteyndən bir parça ala biləcəyi ilə öyünürdü. Bütün bunlar olarkən Eynşteynin oğlu atasının beyninin icazəsiz alınmasından çox da sevinməmişdi. Lakin həkim Harvi onu beynin müayinəsinə icazə verməyə inandırmaqda çətinlik çəkib və tapıntılarını tezliklə dərc edəcəyini bildirib.
Müxbir Stiven Levi 1978-ci ildə həkim Harvi ilə tanış olana qədər beyinə nə baş verdiyini bilmirdi. Steven Levy və Harvey arasındakı görüşdən sonra Eynşteynin beynində baş verənlər tədricən üzə çıxdı.
Doktor Harvi dahi alim Eynşteynin beynini tədqiq etməklə məşğul idi. Beyni 240 dəfə dilimləməzdən əvvəl 35 mm-lik kamera ilə ağ-qara fotoşəkillər çəkilirdi. Harvey və Kaliforniyadakı həmkarları Eynşteynin beyni ilə bağlı 40 il bankada saxlanılan ilk araşdırmanı dərc edərək, beyində anormal nisbətlərdə iki növ hüceyrənin (neyron və qlia) tapıldığını iddia ediblər. Bu araşdırmanın ardınca Eynşteynin beynindəki ayrı-ayrı hüceyrələrdə və ya spesifik strukturlarda əlavə fərqlər bildirən daha 5 araşdırma aparıldı. Bu araşdırmaların arxasında duran tədqiqatçılar bildiriblər ki, Eynşteynin beyninin tədqiqi zəkanın nevroloji əsaslarını aşkar etməyə kömək edə bilər.
Aysun / Demedia.az
