Niyə hamı kinoteatrlarda telefondan istifadə edir?
Barbie və Oppenheimerin birgə uğuru kinoteatrların yaxşı getməsi deməkdir. Amma eyni şeyi kino etiketinə aid etmək olmaz.
Kinosevərlər indi kinoteatrlarda mesaj yazmaq, foto/video çəkmək və ya TikTok-a baxmaqla bağlı “dəhşət hekayələri” ilə üzləşirlər. O qədər ki, viral bir videoda Barbie kreditləri başlayan kimi iki qadın döyüşür; Bunun səbəbi, qadınlardan birinin azyaşlı uşağına film boyu YouTube videolarına baxmasına icazə verməsidir (son səs).
Kinoteatrlarda telefon istifadəsinin artması sosial mediada da şikayətlərə səbəb olur. Normal şəraitdə kinoteatrda film izləmək immersiv və kollektiv təcrübədir, lakin parlaq telefon ekranı və ya TikTok videosunun səsi bizi bu atmosferdən tamamilə ayırır. Ancaq Nikol Kidmanın dediyi kimi, "Biz buraya sehr üçün gəlmişik." Qaranlıqda yad birinin fənəri kimi parlayan sosial media lentinizə baxmamaq...
Bu haqlı şikayətlərə baxmayaraq, bəzi kinosevərlər (!) kinoteatrlarda telefondan istifadəni qanuniləşdirməkdə qərarlı görünürlər. Arqumentlər “biletin pulunu ödəmişik, istədiyimizi edə bilərik”dən “film üç saat çəksə, darıxıb telefonumu çıxararam”a qədər uzanır. Bu əsaslandırmalar ümumi kino təcrübəsini dəyərsizləşdirir və kino təcrübəsinə ixtiyari məhdudiyyətlər qoyur. Ancaq daha da əhəmiyyətlisi, kinoteatrda film izləmək vərdişlərinin illər ərzində necə dəyişdiyini göstərir (rəqəmsal platformaların yüksəlişi və viral olmaq üçün əyləncənin əmtəələşməsi kimi amillər sayəsində).
Video axını xidmətləri və "ikili ekran təcrübəsi" filmlərə baxma tərzimizi dəyişdi
Rəqəmsal platformalar filmləri ev rahatlığına gətirərək onları daha əlçatan etdi və nəticədə filmlərə baxma tərzimizi kökündən dəyişdi. Böyük dəyişikliklərdən biri “ikili ekran təcrübəsinin” yüksəlişidir ki, burada biz bir ekranda, məsələn, noutbuk və ya televizorda filmə baxırıq, eyni zamanda telefon və ya planşet kimi digər ekranla qarşılıqlı əlaqədə oluruq.
Beləliklə, bu ikinci ekranla nə edə bilərsiniz?
Seçimlər sonsuzdur. Misal üçün; Film, aktyor/aktrisanın kim olduğu və ya bu qəribə səhnənin nə demək olduğu barədə suallarınızı araşdıra bilərsiniz. Sosial medianı reaksiyalar üçün yoxlaya, filmə baxan dostlarınıza mesaj yaza və ya oyun oynaya bilərsiniz. İkili ekranla eyni vaxtda əlaqə saxladığınız zaman ikinci ekranda baş verənlər həmişə birinci ekranda baxdığınızla əlaqəli olmaya bilər.
İş ondadır ki, video axın xidmətləri ikili ekran təcrübəsinin populyarlaşmasına yol açdı; COVID-19 karantini ilə bu, normaya çevrilib və bu populyarlıq tədricən artıb.
Kino zamanı kinoteatrlar bağlandıqca və studiyalar rəqəmsal platformalarda blokbasterlər buraxdıqca, tamaşaçılar ilin ən çox gözlənilən filmlərinə baxmaq üçün teatra getməyə ehtiyac olmadığını başa düşdülər.
Bununla belə, filmlərə özəl mühitdə baxmaq, onları ictimai yerdə izləməkdən fərqli bir sosial davranış meydana gətirir. Kino izləmə etiketi evdə və kinoda fərqlidir. Məsələn, qonaq otağında Netflix-də film izləyərkən dostlarınızla danışa bilərsiniz; Siz eyni zamanda sosial mediaya baxa və mesaja cavab verə bilərsiniz. Bu davranışlar başqalarının təcrübəsinə zərər verməyəcək, ancaq kinoya getdiyiniz zaman xoş qarşılanmayacaq. Çünki kino təcrübəsi tək bilet sahibi üçün deyil, geniş auditoriya üçündür.
COVID-19 karantin tətbiqləri kino etiketinə son qoyubmu?
Təəssüf ki, ciddi COVID-19 karantinlərinin sona çatmasından sonra kinoteatrlara qayıdan tamaşaçılar ictimai və özəl arasında bu mühüm fərqi ayırmaqda çətinlik çəkirlər. TikTok-a baxan və ya film nümayişləri zamanı mesaj yazan insanlarla bağlı şikayətlərin (və memlərin) artması ilə biz ikinci ekran təcrübəsinin kinoya necə təsir etdiyini və insanların video yayım xidmətləri ilə normallaşdırılan vərdişlərdən nə qədər imtina etdiyini görürük.
John Wick: Fəsil 4-ün nümayişi zamanı mən tamaşaçıların bir üzvünün Con Uik haqqında ilk üç filmin Vikipediya səhifələrini oxuduğunun şahidi oldum. Bir də gördüm ki, Beau Is Afraid-də dostlarına filmə nə qədər nifrət etdiklərini yazan mesajlar göndərir. Hər iki halda mənim gözlərim (və diqqətim) işığa doğru uçan güvə kimi telefon ekranından yayılan parlaqlığa yönəldi.
Bir vaxtlar kinodan çıxandan sonra belə araşdırmaları və ya şərhləri oxuyardıq, ya da heç olmasa kreditlərin bitməsini gözləyərdik. Ancaq indiki tamaşaçıların bəziləri öz fikirlərini bildirmək və ya suallarının cavabını öyrənmək üçün gözləmək istəmirlər.
Bunun əvəzinə, kinoteatrların sosial əhdini pozmağa can atırlar, ona kollektiv deyil, şəxsi məkan kimi yanaşırlar. Bu fərdi münasibət tamaşaçı ilə birlikdə kinodan həzz almağı tərənnüm edən Barbenheimer dövrünə təsadüf etdikdə daha da qəribələşir.
Kinoya getmək “qarşılıqlı əlaqə problemi” hadisəsinə çevrilib
Barbenheimer dueti üçün deyə bilərik ki, bu, COVID-19 karantinin filmlərə baxma tərzimizi dəyişdirdiyindən bəri ən böyük kino hadisəsidir.
Aysun / Demedia.az
