Dağı dağıtdı, ancaq qızıla əl vurmadı - SƏBƏBİ...
William Henry Schmidt 1871-ci ildə ABŞ-ın Rod-Aylend ştatında anadan olub.
Demedia.az xəbər verir ki, onun 6 bacısı, 3 oğlan və 3 qız uşağı var idi, lakin 30 yaşına çatmamış vərəm xəstəliyinə görə hamısını itirdi. Lakin onun səhhətində də müəyyən problemlər var idi və hava dəyişikliyinin onun xəstəliklərinə yaxşı təsir edəcəyini düşünürdü.
Bu səbəbdən o, yaşadığı Woonsocket-dən ayrılaraq Kaliforniyaya köçüb və burada iki ilə yaxın qalıb. Lakin o, doğma şəhərindən uzaqlaşmağa dözə bilməyib və 4 ildən sonra Rhode Island-a qayıdıb. Ancaq bu hərəkət əslində onun həyatını tamamilə dəyişməyə səbəb olacaqdı.
1902-ci ildə El Paso dağ silsiləsindəki Mis dağının yaxınlığına gedən Şmidt mədənçilik və ya mühəndislik sahəsində heç bir məlumatı və təhsili olmadığı halda dağın zirvəsinin altında tunel qazmağa qərar verdi. O, adətən yay aylarında fermalarda fəhlə işləyir, payız gələndə Cek və Cenni adlı iki eşşəyini götürüb qazıntı işlərində iştirak edirdi. Bəs onu bu macəraya nə vadar etdi?
Ferhat böyük sevgisi Şirin üçün dağları aşdı, amma Şmidtin səyinin arxasında sevgi yox idi. O, həmişə obsesif bir insan idi və nəyin bahasına olursa olsun, ağlına gələni etməyi heç vaxt dayandırmazdı. İddialı xarakterə sahib olmaqda heç bir problem yox idi, ancaq tunel qazmaq xatirinə ömrünün çox hissəsini az qala yerin altında, qaranlıqda, tənhalıqda keçirəcəkdi.
Bəzi iddialara görə, Şmidtin hərəkətində məqsəd qızıl mədənlərinə çatmaq olub. Mənbələr onun yüksək qiymətli filiz damarlarını kəşf etdiyini də bildirirlər. Ancaq dəqiq olan o idi ki, bu dəli adam illərlə keçirdiyi tuneldən bir qram qızıl belə çıxarmamışdı.
Sadəcə olaraq çubuq və kürəklə tunel qazmağa başlayan Şmidt qazıntı zamanı nadir hallarda çəkic, əl qazması və bir neçə dinamit çubuqdan istifadə edirdi. O, bərk qraniti qazmaq üçün gecə-gündüz düşən qayalarla və təhlükəli tələlərlə mübarizə aparırdı.
O, ətrafa səpələnmiş qayaları əvvəlcə bel çantası ilə, sonra təkər arabası ilə, nəhayət, tunelin yolunu tutmasın deyə, quraşdırdığı dəmir relslərin üstündən apararaq götürdü. Şmidt öz insan gücünə və səbrinə zidd olan bir məqsəd güdməkdə qərarlı idi.
Təxminən 1 kilometr uzunluğunda və təxminən 4 metr enində olan bu tuneli tikmək üçün Şmidt 30 ildən çox tənha həyat yaşayıb. Tunelin yaxınlığında daxma tikərək həyatını orada davam etdirən sirli insan bu müddət ərzində böyük çətinliklərlə üzləşməli olub.
Köhnəlmiş paltarlarını un kisələri ilə, köhnəlmiş ayaqqabılarını isə əzilmiş qalay qutuları ilə düzəldirdi. Pul olanda kerosin alıb yandırırdı, amma adətən kiçik şamlarla dolanırdı. Onun bir otaqlı daxmasında çox köhnə dəmir soba var idi və sadə yeməklərlə dolanmağa çalışırdı. Şmidt hərəkətləri ilə onu görənlərdə böyük sürpriz yaradıb. Onların fikrincə, kim hansı məqsədlə belə bir həyatı yaşamağa razı olar?
"Tunalə daxil olanda diqqətinizi maraqlı qeydlər və yəqin ki, Şmidtin mədən qeydlərini simvolizə edən işarə cəlb edir. Bundan başqa, tunelin tavanı getdikcə enən yarıqlarda müxtəlif mum qalıqları var. Buradan sızan dəmir filizi qayalar da bu mum qalıqlarının qırmızıya çevrildiyini göstərir.Tunel bir müddət qırmızı rəngdə qaldı.Sonra iki fərqli yol ayrıcına gəlir.Sağda işıq çaxır solda qaranlıq bir yol var.Gedəndə qaranlıq yoldan təqribən 30 metr aralıda tunel kəskin şəkildə sağa dönür. 100 metr irəlidə dalana dirəniş var. Tuneldən çıxmaq üçün işıqlı yolla gedin. "Bunu etməlisən. Yolun sonu Kohn Lake Bed və Mojave səhrasının görünüşü".
Cek və Cenni adlı iki eşşəyinə görə "Burro" ləqəbini alan Şmidtin tunel qazdıqdan sonra ərazini tərk etdiyi iddia edilir. Yəni illərlə gecə-gündüz çalışdığı tuneldən heç vaxt istifadə etməmişdir. 1954-cü ildə 82 yaşında vəfat edən Uilyam Kaliforniyadakı Rand Regional Qəbiristanlığında dəfn edilib. Bunun arxasında nəhəng mühəndis tikinti və onlarla sual dayanır.
Köhnəlmiş paltarlarını un kisələri ilə, köhnəlmiş ayaqqabılarını isə əzilmiş qalay qutuları ilə düzəldirdi. Pul olanda kerosin alıb yandırırdı, amma adətən kiçik şamlarla dolanırdı. Onun bir otaqlı daxmasında çox köhnə dəmir soba var idi və sadə yeməklərlə dolanmağa çalışırdı. Şmidt hərəkətləri ilə onu görənlərdə böyük sürpriz yaradıb. Onların fikrincə, kim hansı məqsədlə belə bir həyatı yaşamağa razı olar?
"Tunalə daxil olanda diqqətinizi maraqlı qeydlər və yəqin ki, Şmidtin mədən qeydlərini simvolizə edən işarə cəlb edir. Bundan başqa, tunelin tavanı getdikcə enən yarıqlarda müxtəlif mum qalıqları var. Buradan sızan dəmir filizi qayalar da bu mum qalıqlarının qırmızıya çevrildiyini göstərir.Tunel bir müddət qırmızı rəngdə qaldı.Sonra iki fərqli yol ayrıcına gəlir.Sağda işıq çaxır solda qaranlıq bir yol var.Gedəndə qaranlıq yoldan təqribən 30 metr aralıda tunel kəskin şəkildə sağa dönür.100 metr irəlidə çıxılmaz yol var.Tuneldən çıxmaq üçün işıqlı yolu izləyin.Yolun sonu Koehn Lake Bed və mənzərəsinə aparır. Mojave səhrası.
Cek və Cenni adlı iki eşşəyinə görə "Burro" ləqəbini alan Şmidtin tunel qazdıqdan sonra ərazini tərk etdiyi iddia edilir. Yəni illərlə gecə-gündüz çalışdığı tuneldən heç vaxt istifadə etməmişdir. 1954-cü ildə 82 yaşında vəfat edən Uilyam Kaliforniyadakı Rand Regional Qəbiristanlığında dəfn edilib. Arxasında nəhəng bir mühəndislik konstruksiyası və onlarla sual işarəsi qoydu.
Aysun / Demedia.az
