Kosmosda itən alətlər qutusu - Sonu necə oldu?

Noyabrın 1-də NASA-nın iki astronavtı Beynəlxalq Kosmik Stansiyada (BKS) bəzi müntəzəm texniki xidmət işlərini yerinə yetirmək üçün hərəkətə keçdi.

Demedia.az xəbər verir ki,  astronavtlar Jasmin Moghbeli və Loral O'Hara stansiyadan kənarda 6 saat 42 dəqiqə vaxt sərf edərək nəqliyyat qurğusunu təmir edib və bir hissəsini dəyişdiriblər. Lakin onlar kosmik stansiyaya yenidən daxil olanda bir şeyin çatışmadığını gördülər: 

NASA internet saytında kosmos gəzintisi ilə bağlı verdiyi açıqlamada, "Fəaliyyət zamanı alət çantası "təsadüfən" itdi" dedi və çantadakı alətlərin bütün kosmos gedişi üçün lazım olmadığını söylədi. Missiyanın idarəetmə mərkəzi çantanın kosmik stansiya ilə toqquşma riskinin az olduğunu bildirib.

Çantanın içərisində hansı alətlərin olduğu məlum deyil. (NASA hələ New York Times-ın şərh sorğusuna cavab verməyib.)

Bu alətlər qutusu hazırda orbitdədir və Yerdən görünür

Həvəskar müşahidəçilər tərəfindən şənbə günü, noyabrın 11-də çəkilmiş video.
Bəli, çanta hazırda Yerdən təxminən 400 km yüksəklikdə kosmosda üzür. Və daha bir müddət orada qalacaq. Çantanın öz peyk kataloq nömrəsi var və o, həmçinin ulduz müşahidəçiləri tərəfindən videoya çəkilib. Müşahidələr həmçinin göstərir ki, alətlər qutusu hündürlüyü itirdikcə ISS-in orbitinin soluna doğru dəyişir.

Kosmosdakı hadisələri izləyən EarthSky veb saytı ağ və parlaq alət çantasının böyük ehtimalla bir neçə ay kosmosda qalacağını və sonra parçalanacağını bildirdi.

EarthSky onu da qeyd edib ki, açıq səma və bir cüt durbinlə Yerdəki insanlar çantanı görə biləcəklər: “Bu hiylə, kosmik stansiyaya doğru baxmaq və sonra çantanı tapmaq üçün ətrafa baxmaqdır. Bu görünmə çantanın ağ və əks etdirici olmasından irəli gəlir”.

Alətlər qutusu kosmik gəzinti zamanı yoxa çıxan ilk şey deyil
Alətlər qutusu NASA saytında ISS070-E-15786 kodu ilə qeydiyyata alınıb. Foto: NASA
"Science Alert" xəbər verir ki, "alət dəstinin atmosferdə parçalanmadan əvvəl Yerə yaxın orbitə çıxması gözlənilir". Buna görə də, unikal kosmik zibil görmək istəyirsinizsə, fürsətiniz olduğu müddətdə bundan yararlanın”.

Əslində bu o qədər də unikal deyil, çünki oxşar hadisələr əvvəllər də olub.

2008-ci ildə astronavt Heidemarie Stefanyshyn-Piper stansiyanın xaricində texniki xidmət göstərərkən alət qutusu əlindən sürüşüb.
Bu yaxınlarda, 2017-ci ildə astronavtlar zibil qalxanı atdılar. Bu vəziyyət olduqca ciddi idi, çünki ISS-i həssas buraxa bilərdi. Xoşbəxtlikdən astronavtlar başqa materiallardan istifadə edərək problemin öhdəsindən gəldilər.
Ən qeyri-adi itirilmiş əşyaya görə mükafat, ehtimal ki, 2006-cı ildə İngilis astronavt Piers Sellers tərəfindən təsadüfən itirilən spatulaya verilir. Spatula o zaman kosmik stansiyaya istiliyədavamlı maddə tətbiq etmək üçün istifadə olunurdu.

Bu hadisələr silsiləsi hətta 1965-ci ildə ABŞ astronavtının həyata keçirdiyi ilk kosmos səyahətinə təsadüf edir. NASA astronavtı Ed Uayt da ehtiyat əlcəyini itirib.

Bunlar gözəl lətifələrdir, lakin ciddi bir ölçü də var: Planetimizin ətrafında fırlanan kosmik tullantıların sayı indi milyonlarla ifadə edilir. Bu zibil təkcə kosmosa səyahəti təhlükəli etmir; Onların Yer kürəsinin çirklənməsinə töhfə verdiyinə dair sübutlar da var.

Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) sentyabr ayında 35 mindən çox obyektin kosmik müşahidə şəbəkələri tərəfindən izlənildiyini və kataloqlaşdırıldığını açıqladı. Bu obyektlər peyklərə zərər verə biləcəyi üçün monitorinq edilir. İndi alətlər qutusu kosmosda üzən minlərlə obyektin arasındadır.

Aysun / Demedia.az