Marsda həyatın izləri! - Niyə biz qədim göldə həyat axtarırıq?
Marsda həqiqətən həyat izləri varsa, NASA-nın Perseverance roveri onların üzərindən keçmiş ola bilər.
Demedia.az xəbər verir ki, 2021-ci ilin fevral ayında Marsa enən vasitənin göndərdiyi yeraltı radar görüntüləri tədqiqat sahəsinin fosil şəklində tapılan mikrob həyatı üçün doğru nöqtədə olduğunu təsdiqləyir.
"Percy" ləqəbli robot avtomobil üç milyard illik ərazini gəzərkən, ən azı bir Mars kraterinin çoxdan su ilə dolduğunu təsdiqləyib. Elm adamları "Jezero" adlı kraterin bir vaxtlar qədim çaydan qidalanan və hazırda qurumuş göl yatağı olan delta sisteminə aid olduğunu düşünürlər. Ona görə də həmin avtomobil həmin rayona göndərilib.
İndi tədqiqatçılar Jezeronun tozlu səthinin altını görə bildiklərinə görə, Persinin artıq yerdənkənar həyatın əlamətlərini tapmış ola biləcəyi ehtimalı ilə bağlı daha nikbindirlər.
UCLA-dan planetoloq David Paige mövzu ilə bağlı bunları deyir:
"Biz orbitdən bir neçə fərqli çöküntü görə bilərik, lakin gördüklərimizin onların orijinal forması, yoxsa uzun geoloji hekayənin nəticəsi olduğunu dəqiq deyə bilmərik. Bu yataqların necə əmələ gəldiyini söyləmək üçün səthin altına baxmaq lazımdır".
Əzmlə bağlı yeddi müxtəlif alətdən RIMFAX adlı yeraltı radar kosmik gəminin bəlkə də ən vacib alətidir. Bu avtomobil tozlu səthin təxminən 10 metr altında buz, su və ya duzu aşkar edə, 20 metrə qədər olan torpaq və qaya təbəqələrini xəritəyə çıxara bilir.
Son bir il ərzində Jezero kraterinin qərb kənarında dolaşan Perseverance, yeraltını araşdırmaq üçün bu radardan istifadə edir. Topladıqları məlumatlar işığında Marsın alt qatını təfərrüatı ilə araşdırma şansı tapan elm adamları, ərazidə olduğundan şübhələnilən göllə bağlı şübhələrinin doğru olduğunu anladılar.
Tapıntılar kraterdə yığılmış çöküntü təbəqələrində gözlənilməz yamacları aşkar etdi və əvvəllər fərqli bir yerdən götürülmüş RIMFAX məlumatlarını dəstəklədi.
Bu gənc çöküntülərin su və ya vulkanik fəaliyyətlə kraterə daşınması mümkündür, lakin Persidən alınan yeni radar məlumatları su fərziyyəsinin daha çox olduğunu göstərir.
Niyə biz qədim göldə həyat axtarırıq?
Əgər Mars keçmişdə Yer kimi olsaydı, uzun müddət dəyişməyən maye mühit mikrob canlılarının əmələ gəlməsi üçün ideal bir mühit yaradardı. Persi də artıq bu mühitdən bir neçə nümunə toplayıb. Əslində onun topladığı nümunələr Persinin inventarının 60%-ni doldurur. Avtomobil tərəfindən toplanan qaya və toz hissəciklərinin bəzilərində üzvi birləşmələrin əlamətləri var. Toplanmış nümunələri toplamaq üçün başqa bir missiyaya qədər bu nümunələrin bioloji və ya geoloji mənşəli olması sualı sirr olaraq qalacaq.
Aysun / Demedia.az
