Bu qara dəliklər Yerin orbitini dəyişirmi?
Alimlər bəzi qədim qara dəliklərin Yerin orbitini dəyişdiyini iddia edirlər.
Demedia.az xəbər verir ki, Massaçusets Texnologiya İnstitutundan (MIT) bir qrup iddia edir ki, proto-qara dəliklər (PBHs) adlanan bu "fırlanan maddə cisimləri" ən azı on ildə bir dəfə Günəş sistemimizin yaxınlığından keçərək planetlərin və ayların orbitlərini pozur.
Mikrob kimi kiçikdir amma...
Böyük Partlayışdan qısa müddət sonra, 12,8 milyard il əvvəl əmələ gələn PBH-lər mikrob ölçüsündədir, lakin asteroid qədər sıxdır və orbitlərin "silkələməsinə" səbəb ola bilər.
Komandanın iddiası planetlərin Günəşdən və ya Yerdən məsafələrinin də zamanla dəyişə biləcəyidir.
Bu qara dəliklər necə əmələ gəlib?
Kim deyir ki, bütün qara dəliklər kosmik tozsoranlardır? Kainatın bəlkə də ən böyük sirləri: Qaranlıq maddə və qara dəlik
PBHs 1974-cü ildə astrofizik Stiven Hokinq və onun doktorantı Bernard Carr tərəfindən təklif edilmişdir. Onların nəzəriyyəsi bundan ibarət idi ki, kainatda əlavə kütləsi olan “knobby” bölgələr Böyük Partlayışın ilk anlarında əmələ gəlib, sonra çökəndə qara dəliklərə çevrilib.
Lakin bu qədim qara dəliklər hələ kainatda aşkar edilməyib.
Yeni tədqiqat kainatın PHB-lərlə dolu olması nəzəriyyəsinə əsaslanır, yəni bu obyektlər kosmik bölgəmizin sərhədlərindən keçə bilər.
Tədqiqatçılar PBH-nin hərəkətində dəyişiklik yaratmaq üçün Günəş sistemindəki bir planetə və ya aya nə qədər yaxınlaşmalı olduğunu hesabladılar.
Tədqiqatda səkkiz planetin, 300 planet peyki və 1,3 milyondan çox asteroid və 4000 kometin simulyasiya edilmiş simulyasiyalarından istifadə edilib.
Və “qanunsuz” PBH-lər də modelə daxil edilib.
Komanda asteroid kütləli qara dəliyin Günəşə iki astronomik məsafədə yaxınlaşması ilə planetlərin və ayların orbitlərinin bir neçə metr dəyişdiyini müşahidə edib.
Bununla belə, tədqiqatçılar əlavə edirlər ki, bu “artıq” planetimizi məhv etməyəcək.
İndi bu qravitasiya dalğalanmalarını ölçmək üsullarını inkişaf etdirən elm adamları da bunun "qaranlıq maddə"nin ilk möhkəm sübutunu ehtiva edəcəyini düşünürlər.
Fiziklər kainatdakı bütün maddələrin 85 faizinin qaranlıq maddədən ibarət olduğunu təxmin edirlər, lakin bu nəhəng kütlə hələ aşkar edilməyib.
Əslində, onların planı Yerin Aydan məsafəsini dəyişən qravitasiya “dəyişmələrini” ölçməkdir. Bundan əlavə, Günəş Sistemi daxilində yaxşı bildiyimiz orbitləri müqayisə edə və bu kiçik, lakin sıx qaranlıq maddəni yanımızdan keçərkən müəyyən edə bilərik.
Aysun / Demedia.az
