Sağlam həyat üçün gündə neçə addım atmalıyıq?

Məşhur inanca görə, uzun və sağlam həyata səyahət gündə 10 min addım atmağı tələb edir. Bəli, hər gün.

Demedia.az xəbər verir ki, məhdud hərəkətliliklə həyat tərzi keçirənlər üçün bu, bir qədər dayanıqlı olmayan bir məqsəddir. Bu fikirlə razılaşmayan araşdırmalar da var.

Dörd qitədə on minlərlə insan üzərində aparılan 15 tədqiqatdan toplanan məlumatları təhlil edərək, bir qrup tədqiqatçı daha mühafizəkar bir nəticəyə gəldi: Optimal say (yaşınızdan asılı olaraq) gündə təxminən 6000-8000 addımın kifayət edə biləcəyini göstərir. Alimlərin fikrincə, daha çoxunun ölüm riskini azaltmaq ehtimalı azdır.

Massaçusets Amherst Universitetinin epidemioloqu Amanda Paluch, "Addımlar artdıqca riskin tədricən azaldığını gördük" dedi. "Yaşlı və gənc yetkinlər üçün fərqli addım sayları var" deyir.

İnsan yerimək üçün yaradılmışdır. Təkamül bizim fiziologiyamızı qida və su axtarışında uzun məsafələri gəzmək ətrafında formalaşdırdı. Bu o deməkdir ki, maddələr mübadiləsimiz, ürək-damar sistemimiz, sümüklərimiz, əzələlərimiz və hətta psixi sağlamlığımız uzun yeriş üçün uyğunlaşdırılıb.

“10 min addım elmi dəlillərə əsaslanmır”
Mümkün olduqca sıx iş qrafikimizə bir az girərək; Bu, daha uzun, daha sağlam və xoşbəxt yaşamamıza kömək edəcək və bizim üçün yaxşı olacaq. Təbii ki, vaxt məhdudiyyəti olan və ya kifayət qədər motivasiyası olmayanlar üçün bunu demək asandır.

Buna görə texnologiya şirkətləri "bizi icad etdilər" və hər gün atdığımız addımların sayını izləyən kiçik cihazlar istehsal etdilər. Təxminən yarım əsr əvvəl Yaponiyada Yamasa adlı bir şirkət 1964-cü il Tokio Olimpiadasının verdiyi qazla 10 min addım mənasını verən 'Manpo-kei' adlı pedometr hazırladı.

Müəllifimiz Patrick Özdemiroğlu daha əvvəl bu mövzuda bir məqalə yazmışdı: Addım hədəfləri. Ürək dərəcəsinin izlənməsi. Məşq ölçmələri. Yuxu keyfiyyəti. Kalori hesablanması. Bunlar 5-10 il əvvələ qədər insanların gündəlik həyatında az yer tutan anlayışlar idi. Amma bunların hamısı bu gün milyard dollarlıq sənayenin açar sözləridir.

Bəs niyə 10 min? Bu gözəl səslənən, dairəvi rəqəmdir; Bir tərəfdən, gözümüzü qıyaraq, diqqətimizi hədəfə cəmləyəcək qədər çətin, digər tərəfdən isə səy göstərməyə dəyər. Amma deyəsən heç bir elmi əsası yoxdur, daha çox köhnə məktəb marketinqinə bənzəyir.

Şübhəsiz ki, standart nömrənin geniş ictimaiyyətə elan edilməsi faydalıdır. Paluch, “10 min addım elmi dəlillərə əsaslanmır. "Bu, xalq sağlamlığı üçün bir mesaj göndərmək üçün açıq bir yoldur" deyir, lakin vacib bir məqama diqqət çəkir:

Bu rəqəmin düzgün müəyyən edilməməsi insanları məşq etməyə təşviq etməkdənsə, məşq etməkdən çəkindirə bilər.

2021-ci ildə Paluch və komandası ABŞ-da yaşayan 2 mindən çox orta yaşlı insan üzərində apardıqları araşdırmada gündə ən az 7 min addım atmağın vaxtından əvvəl ölüm ehtimalını 50-70 faiz azaldıb.

Buradakı “ən azı” sözü onları çaşdırdı. Daha çoxunun daha yaxşı olub-olmaması və bütün bu addımları daha sürətli tempə atmağın hər hansı bir şəkildə faydalı olub-olmaması ilə bağlı davam edən suallarla komanda əvvəllər dərc edilmiş tədqiqatları əhatə etmək üçün tədqiqatını genişləndirdi.

Onların 2022-ci il meta-analizinə Asiya, Avstraliya, Avropa və Şimali Amerikadan olan 47 471 yetkinin sağlamlığı və addım sayı haqqında toplanmış məlumatlar daxil edilib. Onlar müəyyən ediblər ki, hər gün ən çox addım atan böyüklərin 25 faizinin ölüm riski atılan addımların 25 faizində olanlarla müqayisədə 40-53 faiz daha azdır.

Yaşı 60 və daha yuxarı olan böyüklər üçün bu risk azaldılması gündə təxminən 6000-8000 addımla maksimuma çatmışdır. Daha çox addım atmağın başqa faydaları olsa da, ölüm riskini azaltmaq onlardan biri deyildi. Tədqiqat gənclərin bir az daha çox gəzməsinin yaxşı ola biləcəyini göstərdi, lakin gündə 8000-10000 addımdan çox yeriməyin daha uzun ömür sürdüyünə dair heç bir sübut yoxdur.

Paluch deyir: “Bir az idmanın belə, xüsusilə də az fəaliyyət göstərənlər üçün faydalı olduğunu göstərən çoxlu sübutlar var”. O əlavə edir ki, gündə 5000 addım belə minimal aktiv insanlar üçün yaxşı məqsəd ola bilər.

Avropa Preventiv Kardiologiya Jurnalında ötən ilin yayında dərc olunmuş başqa bir analizə görə, gündə cəmi 4000 addım belə yerimək ölüm riskinin aşağı olması ilə əlaqələndirilir. Tədqiqat, addım sayma ilə bağlı sağlamlıq faydalarını araşdıran altı ölkədə 17 tədqiqatın nəticələrini bir araya gətirir.

Əlbəttə ki, bu tapıntıların heç biri bədənimizi fiziki məşq etməkdən başqa yollarla faydalanmayacağımız anlamına gəlmir. Hər gün yarım saat intensiv fəaliyyət çox oturan bizlər üçün çox faydalı ola bilər. Qocalıqda bir az idman zehnimizi iti, ürəyimizi və sümüklərimizi sağlam və güclü saxlamağa kömək edə bilər. Ancaq gündə ən azı 6 mindən 8 minə qədər addım atmağı hədəfləyin.

Aysun / Demedia.az