Motivasiyalı qalmaqda çətinlik çəkirsiniz? - Bu 7 strategiya sizə kömək edə bilər



 21:03 13.02.2024     987

Bir çox insanlar motivasiyanın vərdişləri dəyişdirməyin açarı olduğunu düşünür.

Demedia.az xəbər verir ki, sizdə ya motivasiya var, ya da yoxdur...

Amma motivasiya psixoloji xüsusiyyət və ya şəxsiyyət xüsusiyyəti deyil. Bu təkmilləşdirə biləcəyiniz bir şeydir. O, Pensilvaniya Universitetinin Uorton məktəbinin professoru və “Necə Dəyişmək olar: Olduğun Yerdən Olmaq İstədiyin yerə Getmək Elmi” kitabının müəllifidir. Davranışşünas alim Prof. Katy Milkman izah edir:

“Bu, uğur üçün özünüzü qurmaqdır. Etmək istədiyiniz seçimləri etməyə kömək edəcək bir mühit yaradın. "Uğursuzluğa səbəb ola biləcək şeyləri əvvəlcədən düşünün ki, bu maneəni necə dəf edə biləcəyiniz barədə strateji düşünə biləsiniz."

Lakin, motivasiyanı tapdıqdan sonra bu, “motivasiyanın” daimi olacağı demək deyil. Motivasiya dalğalarla gəlib keçə bilər.

Stenford Universitetinin Davranış Dizayn Laboratoriyasının təsisçisi və “Kiçik vərdişlər: Hər şeyi dəyişdirən kiçik dəyişikliklər” kitabının müəllifi Dr. BJ Fogg deyir: “İnsanlar gələcək motivasiya səviyyələrini yanlış qiymətləndirməyə meyllidirlər; "Onlar başa düşmürlər ki, bu gün sahib olduqları yüksək motivasiya azalacaq və ya başqa motivasiya nöqtələri gələcək" deyir və əlavə edir:

İnsanların səhv etdiyi başqa bir şey, hər gün yüksək səviyyədə motivasiya saxlaya biləcəklərini düşünməkdir. Beynimiz belə işləmir.

Motivasiya çox vaxt davranışı dəyişdirmək barədə düşündikdən sonra gəlir, əvvəl deyil. Tədqiqatlar göstərir ki, fiziki aktivliyi artırmaq üçün motivasiyanın yaradılmasında risk qavrayışı və öz davranışından xəbərdar olmaq kimi amillər vacibdir.

Nəhayət, davranışımızı dəyişdirmək üçün düşünüb hərəkət etdikdən sonra biz tez-tez anlayırıq ki, “etmək” düşündüyümüzdən daha asan, daha xoşdur və hətta öz ritmimizi tapırıq.

Bu arqumenti irəli sürən şəxs Worcesterdəki Klark Universitetinin psixologiya professorudur və qarşıdan gələn “Motivasiya Mif Busters: Özünüzdə və Başqalarında Motivasiyanı Artırmaq üçün Elm Əsaslı Strategiyalar” kitabını yazır. Kitabın həmmüəllifi Prof. strategiyalar). Vendi Qrolnik. Prof. Qrolnik də deyir: “Ona görə də, hərəkətə keçmək üçün motivasiya gözləmək əvəzinə, onu tetikleyecek bir şey etmək daha yaxşıdır.”

Mütəxəssislər doğru elmə əsaslanan strategiyalarla sağlam dəyişikliklər edə biləcəyinizi söyləyirlər.

1) Nə etmək istədiyinizi və nə üçün istədiyinizi müəyyənləşdirin
Tədqiqatlar göstərir ki, “öz müqəddəratını təyinetmə” nəzəriyyəsi motivasiyanın kəmiyyətinə deyil, keyfiyyətinə istinad edərkən davranışın dəyişdirilməsində ən mühüm rol oynayır. Özünüzdən niyə daha sağlam yemək, daha tez-tez məşq etmək, siqareti atmaq və ya digər vərdişləri dəyişmək istədiyinizi soruşun.

Prof. Qrolnikin fikrincə, insanlar muxtariyyətə malik olduqda (yəni dəyişikliyi etmək öz seçimləri olduğunu hiss etdikdə), dəyişiklik etmək üçün səlahiyyət əldə etdikdə və dəyişiklikdə iştirak edən digər insanlarla əlaqədə olduqlarını hiss etdikdə daha çox motivasiya olurlar. . Prof. Grolnick davam edir:

"Dəyişiklik etməyin dəyərini, mənasını və ya faydasını gördükdə, motivasiyalı qalma ehtimalınız daha yüksəkdir."

2) Özünüzü inandırın
Nyu Meksiko Universitetində psixologiya şöbəsində çalışan və "İkinci Düşüncədə: Ambivalentlik Həyatınızı Necə Formalaşdırır" kitabının müəllifi olan prof. William R. Miller deyir ki, siz vərdişinizi dəyişmək üçün şəxsi səbəblərinizi və buna nail olmaq üçün nə etmək istədiyinizi aşkar etməyə kömək edən motivasion öz-özünə danışıqla öz muxtariyyətinizi və səriştənizi gücləndirə bilərsiniz.

Aşağıdakı sualları nəzərdən keçirə bilərsiniz:

Bunu etməli olduğum ilk üç səbəb nədir?
Bu dəyişikliyi etmək nə dərəcədə vacibdir?
Bu istiqamətdə irəliləmək üçün hansı addımları atmışam?
Bu dəyişikliyin baş verməsi üçün nə etməyə hazıram?
Mən nə edəcəm?
Prof. Miller deyir: "Bu suallara yüksək səslə cavab vermək, cavablarınızı bir öhdəlik kimi başa düşməyə kömək edə bilər".

3) İlkin addımları planlaşdırın
Kiçik addımlarla başlayın. Dr. Müntəzəm gəzinti rejimini inkişaf etdirmək üçün Fogg deyir ki, hətta yalnız gəzinti ayaqqabılarınızı geyinərək yola çıxa bilərsiniz. Dr. Fogg ilk addımın zehni bir proses olduğunu da ifadə edərkən, "Gəzinti ayaqqabılarını geyinmək qədər kiçik bir addım belə təəccüblü təsir bağışlayır" deyir. Çünki bu kiçik addımlar təcil yaradır.

4) İzləməni daha əyləncəli edin
Prof. Özünüzə nəzarət problemi ilə qarşılaşdığınız zaman Milkman deyir ki, bu hərəkəti başqa bir “cazibədar” fəaliyyətlə birləşdirə bilərsiniz. Bir misal verək; Əgər qaçış bandında və ya stasionar velosipeddə 30 dəqiqə vaxt sərf etməlisinizsə, bu proses zamanı özünüzü “Seinfeld epizodu” ilə müalicə etsəniz, qurmaq istədiyiniz vərdişi hərəkətə keçirmə ehtimalınız daha yüksək olacaq.

Bu məqamda Prof. Milkman hərəkətin zövqlü olmasının vacibliyini vurğulayır.

5) Bir-birinin ardınca müəyyən hərəkətləri yerinə yetirin
Dr. Arzu etdiyiniz vərdişi artıq etdiyiniz bir işə (lövbər) bağlasanız, onunla məşğul olmaq üçün daxili göstərişlər və ya xatırlatmalar yarada bilərsiniz, Fogg deyir. Məsələn, “Səhər oyandıqdan sonra X sayda təkan qaldıracağam” kimi kondisioner faydalı olacaq.

Prof. Grolnick bildirir ki, bir hərəkətin digərini işə salmasına icazə verildikdə, yeni davranış avtomatik olur.

6) Yaxşı bir dostla yola çıxın
Mümkünsə, özünüzü inkişaf etdirməyə çalışdığınız vərdişləri olan insanlarla əhatə edin. Prof. Milkman deyir: "Ətrafınızdakı insanları müşahidə etdikdə, onların yaxşı vərdişləri sizin üçün adi hala gələcək və onların təsiri sizə asanlıqla təsir edəcək".

Mükəmməl bir pəhriz izləyən dostunuzdan necə sağlam qidalanmağı bacardıqlarını soruşun. Yaxud məşğul olan həmkarınızdan bu qədər məşğulluq içərisində məşq etmək üçün necə vaxt tapdığını soruşun. Prof. Milkman deyir: "Onlar öz sirlərini bölüşdükdə, onları həyatınıza birləşdirin".

7) Səbirli olun
Bir çox insanlar yeni bir davranışı vərdiş halına gətirmək üçün sehrli günlərin olduğunu düşünür, lakin vaxt qrafiki insandan və fəaliyyətdən asılı olaraq çox dəyişir.

Bu məqamda Prof. Südçü və həmkarları müntəzəm olaraq idman zalına getməyə can atan insanlar və daha yaxşı əl gigiyenası üçün çalışan xəstəxana işçiləri arasında vərdiş formalaşmasını araşdırdılar. İnsanların idman salonuna müntəzəm olaraq getməsi üçün adətən aylar çəksə də, xəstəxanada belə görünür ki, daha yaxşı əl yuma bir neçə həftə ərzində avtomatik olacaq.

Prof. Milkman, "vərdişləri dəyişdirmək çox vaxt insanların düşündüyündən daha uzun sürür" deyir, lakin o, zamanın uzun və ya qısa olmasının özlüyündə mənalı bir zaman olduğunun da vurğulayır.

Aysun / Demedia.az