NASA nə qədər asteroid nümunəsi topladığını açıqladı

NASA-nın asteroid nümunələri qutusunu açmaq üçün aylarla davam edən səylərdən sonra elm adamları nəhayət ki, kosmik gəminin Yerə nə qədər toz və qaya döndüyünü ölçə bildilər.

Demedia.az xəbər verir ki, ilkin hesablamalar Bennu asteroidindən bir fincan dolusu nümunənin gəldiyini bildirsə də, Empire State Building ölçüsündə olan asteroiddən cəmi 121 qram (təxminən yarım fincan) nümunənin toplandığı açıqlandı. Bu ölçü kosmosda bir asteroiddən toplanmış ən böyük nümunədir və missiyanın hədəfindən iki dəfə böyükdür.

Bundan əlavə, X-də edilən açıqlama ilə Yaponiya kosmos agentliyi JAXA da Bennu və Ryuqu asteroidlərindən götürülmüş nümunələrin NASA ilə qarşılıqlı olaraq dəyişdirildiyini açıqladı. JAXA 2019-cu ildə Hayabusa2 kosmik gəmisi ilə Ryugu asteroidindən nümunələr toplayıb və bu nümunələri 2020-ci ildə Yerə qaytarmağa nail olub.

NASA-nın 800 milyon dollar dəyərində olan OSIRIS-Rex missiyası 2016-cı ildə Floridadan yola salındı ​​və topladığı nümunələri təxminən 6,5 milyard km-lik bir səyahətdən sonra 24 sentyabr 2023-cü ildə Yerə göndərdi.

OSIRIS-Rex, ABŞ-ın asteroiddən nümunə qaytardığı ilk missiyadır. NASA 1969-1972-ci illər arasında Apollon missiyalarından sonra kosmosdan heç bir nümunə qaytarmamışdı.

Kosmik gəmi təqribən 6,5 milyard km-lik səyahətini tamamladı və topladığı nümunələri 24 sentyabr 2023-cü ildə Yerə göndərdi. Foto: NASA / Keegan Barber
Digər tərəfdən, JAXA bu cür missiyalarda liderliyini qoruyub saxlayır: İtokava və Ryuqu asteroidlərindən nümunələri geri qaytarmağı bacarıb. Bununla belə, ABŞ missiyasının Yaponiyanın Hayabusa missiyalarından qat-qat uğurlu olduğu göz qabağındadır.

JAXA-nın ilk nümunə qaytarma missiyası 2005-ci ildə Itokawa asteroidini ziyarət etdi, lakin kosmik gəmi nümunə toplama mərhələsində asteroidin səthinə təsir etdi. Zədələnmiş kosmik gəmi sağ qalmağı bacardı, lakin yalnız 1 milliqramdan az nümunəni Yerə qaytara bildi. İkinci missiyada Ryuqu asteroidindən cəmi 5,4 qram nümunə toplana bilər.

Yapon kosmik agentliyi JAXA Ryugudan topladığı nümunələrin bəzilərini NASA ilə paylaşıb. Foto: NASA / Robert Markowitz
Bennu asteroidi NASA missiyası üçün seçildi, çünki onun tərkibində mümkün qədər çox karbon var. Karbonun seçilməsinin səbəbi onun həyatın kimyəvi mənşəyi olduğu düşünülməsidir. Bununla belə, çox aşağı olsa da, asteroidin növbəti əsrdə Yerlə toqquşması ehtimalı var. Asteroid haqqında daha çox məlumat toplamaq həm də zərbə zamanı üstünlüyə malik olmaq deməkdir.

Oktyabrın ortalarında elm adamları Bennu nümunələri olan qutunu açmaq üçün səylərini dayandırdılar. Çünki qutunu bağlı saxlayan 35 vintdən ikisi ilişib qalmışdı. Daha sonra NASA vintləri açmaq üçün yeni alətlər istehsal etdi və beləliklə qutunun qapağı açıla bildi.

İndi Bennudan toplanan nümunələr bütün dünya alimlərinə paylanır. Məsələn, JAXA bu nümunələrin 0,5 faizini alacaq. NASA gələcək tədqiqatlar üçün nümunələrin 70%-ni Conson Kosmik Mərkəzində saxlayacaq.

Aysun / Demedia.az