300 süni ada Titanik kimi batır! - Dubayın milyard dollarlıq layihəsi necə oldu?
Dubay turizm mərkəzinə çevrilmək və iqtisadiyyatını canlandırmaq üçün süni ada layihələrini işə saldı. Bütün dünyanın diqqətini çəkən və müzakirələrə səbəb olan Palm Jumeirah layihəsi Dubayın sahil xəttini ikiqat artırmaq məqsədi daşıyırdı.
Demedia.az xəbər verir ki, beləliklə, dəniz sahilində yerləşən daşınmaz əmlakın dəyəri artaraq turistləri və investorları cəlb edərdi.
Bu süni adalar, o cümlədən ikonik Palm Jumeirah və Yer adaları, meliorasiya adlı bir prosesdən istifadə edilərək inşa edilmişdir. Bununla belə, bəzi insanlar adaların dənizə batdığını iddia edərək, adaların sabitliyi ilə bağlı narahatlıqlar artırılıb. İqtisadi mərkəzlər olacaq bu adalar batmağa bilərmi?
Dubayın süni adalarının yaradılması üçün istifadə edilən tikinti prosesi meliorasiya ilə başlayıb. Bu proses dənizin dibindən qumun daşınması və yeni torpaqların yaradılması üçün təyin olunmuş əraziyə salınması ilə davam etdirilmişdir. Daha sonra bina üçün möhkəm təməl yaratmaq üçün qum sıxıldı. Dubayın süni adalarının yaradılması prosesi bir neçə mərhələdən ibarət olub. Əvvəlcə qaya və betondan hazırlanmış böyük dalğaqırandan istifadə edərək mühit yaradılmışdır.
Daha sonra dəniz dibindən qum vurmaq və dalğaqıran ətrafına çökdürmək üçün dredgerlərdən istifadə olunurdu. Qum dəniz səviyyəsindən yuxarı qalxana qədər bu proses bir neçə dəfə təkrarlandı. Nəhayət, qum üzərində yollar, binalar, kommunal xidmətlər kimi infrastrukturlar tikildi.
Dubayın süni adaları arasında xurma ağacına bənzəyən və dünyanın ən böyük süni adası olan Palm Jumeirahda lüks otellər, rezidensiyalar, müxtəlif istirahət və əyləncə obyektləri var idi. Dünya Adaları Dubayda dünya xəritəsini xatırladan 300-dən çox kiçik adadan ibarət başqa bir süni ada klasteridir. Hər bir ada fərqli bir ölkəni və ya bölgəni təmsil etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Təəssürat verici olsa da, zaman keçdikcə Dubayın süni adalarının sabitliyi ilə bağlı narahatlıqlar yaranmağa başladı. Bəzi xəbərlərdə adalarda eroziya və çöküntü olduğu iddia edilərkən, adaların dənizə batdığı iddiaları da var. Batma narahatlığının əsas mənbələrindən biri tikintidən sonra baş verən təbii məskunlaşma prosesi idi. İqlim dəyişikliyi və dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi nəticəsində yarana biləcək potensial təhlükələr Dubayın süni adaları üçün artan narahatlığa çevrilib.
Dubay bu riskləri azaltmaq üçün tədbirlər gördü, lakin bu tədbirlər uzun müddətdə adaları qoruya bilmədi. İnşaat dayandırıldığı və bu səbəbdən tamamlana bilmədiyi üçün adaların bir qismi batmağa başladı. Ancaq son illərdə The World ilə əlaqəli bir gəmiçilik şirkəti olan Penguin Marine, bu arxipelaq icmasının dənizə qayıdacağına dair xəbərdarlıq etdi.
Adalara logistika və nəqliyyat təmin etməkdən məsul olan şirkət təhlükəsizlik baxımından da müntəzəm ölçmələr aparırdı. Bunun əsas səbəbi 300 arxipelaqını yaratmaq üçün dənizin dibindən qazılan qumun yavaş-yavaş ilkin vəziyyətinə qayıtması idi. Bu səbəbdən adalar arasındakı kanallar bağlanıb. Lakin 2010-cu ilin fevralında Beynəlxalq Kosmik Stansiyadan çəkilmiş bir fotoşəkil adaların yox olmağa başladığını göstərdi. NASA-nın məlumatına görə, Palm Jumeirah da ildə beş millimetrə bərabər bir sürətlə geriləyirdi.
Aysun / Demedia.az
