Dünya ən isti fevral ayını geridə qoydu
Avropa Birliyinin Kopernik İqlim Dəyişikliyi Xidməti ötən gün Yer kürəsinin ən isti fevral ayını yaşadığını və ardıcıl doqquzuncu ayda aylıq rekordun qeydə alındığını açıqladı.
Demedia.az xəbər verir ki, insanın yaratdığı istiləşmə və El Nino iqlim modelinin birləşməsi nəticəsində yaranan qeyri-adi qlobal istiləşmə iyun ayından həm quru, həm də okean bölgələrinə təsir edib. Bu vəziyyət alimləri planetin kritik iqlim həddini keçməsindən çox narahat edir.
Fevral ayında qlobal havanın orta temperaturu 13,5 dərəcə olaraq açıqlandı. 2016-cı ilin ən isti fevralından 0,12 dərəcə isti olan bir ayımız oldu. Kopernik İqlim Dəyişikliyi Xidmətinin direktoru Karlo Buontempo mətbuata açıqlamasında "Bu vəziyyət diqqətəlayiq görünsə də, əslində böyük sürpriz deyil, çünki iqlim sisteminin daimi istiləşməsi qaçılmaz olaraq yeni ekstremal temperaturlara səbəb olur".
Qlobal orta hava temperaturu sənayedən əvvəlki dövrlərlə müqayisədə orta səviyyədən yüksək olaraq qalır. Diaqramda 2024 qalın ağ xətt və 2023 qalın qırmızı xətt ilə göstərilir. Kəsik üfüqi xətlər elm adamlarının kritik iqlim hədlərini sənayedən əvvəlki orta göstəricidən 1,5 və 2 dərəcə yuxarı hesab etdiklərini qeyd edir.
Yeni temperatur rekordları planetin 12 aylıq orta temperaturunun ilk dəfə sənayedən əvvəlki səviyyədən 1,5 dərəcə yuxarı qalxmasından cəmi bir ay sonraya təsadüf edir. Alimlər qorxurlar ki, Yerin temperaturu bir neçə il ərzində bu həddə yaxın və ya yuxarıda qalsa, dəniz səviyyəsi fəlakətli səviyyəyə qalxacaq və ya kritik okean dövrlərini poza biləcək uçma nöqtələrinə çatacaq.
Kopernikin sözlərinə görə, dekabr-fevral aylarını əhatə edən keçən qış Yer kürəsində qeydə alınan ən isti qış olub və temperatur orta göstəricidən 0,78 dərəcə yüksək olub. Rekord istilər martın əvvəlində də davam etdi və dünyada bir çox temperatur rekordları qırıldı.
"Biz fövqəladə və görünməmiş bir şeyin şahidi oluruq" deyə hava eksperti Maximiliano Herrera çərşənbə axşamı X-də yazdığı məqalədə yazdı. Bir neçə saat ərzində bütün dünyada indiyə qədər görülməmiş miqyasda minlərlə rekord qırıldı. "Üç əsrlik klimatologiyada heç bir şey bunu uzaqdan müqayisə edə bilməz və bu, yalnız başlanğıcdır" dedi.
Kopernikə görə, fevralın orta qlobal dəniz səthinin temperaturu ayın sonunda 21,09 dərəcə ilə bütün zamanların ən yüksək səviyyəsinə çatıb ki, bu da hər ay üçün qeydə alınan ən yüksək göstəricidir.
Şimali Atlantikada dəniz səthinin temperaturu bir il ərzində rekord həddə olub və artıq iyulun normal səviyyələrindədir. Bu, mütəxəssisləri aktiv qasırğa mövsümündən narahat edir; Çünki isti okean suları fırtınaların sayını və intensivliyini artıra bilər.
Keçən ilin həddindən artıq qlobal temperaturları iyun ayında ortaya çıxan güclü El Nino ilə üst-üstə düşdü. Sakit okeanın mərkəzi və şərqində okean səthinin istiləşməsi El Nino bütün dünyada isti havalara səbəb olur.
Elm adamları son istiləşməyə El Nino, insan tərəfindən səbəb olan istiləşmə və havanın çirklənməsinin artmasının səbəb olduğunu deyirlər. El Nino yaxın aylarda zəiflədiyi və qlobal miqyasda soyutma effektinə malik olan La Nina ilə əvəzləndiyi üçün rekord temperatur zolağı sona çata bilər.
Aysun / Demedia.az
