Süni intellekt artıq düşüncələrinizi beyin dalğalarınızdan oxuyur
Fikirlərinizin oxunmasını istəməyənlərdən biri ola bilərsiniz, amma bir düşünün, telefonunuzu, kompüterinizi və ağıllı ev sistemlərinizi yalnız düşündüyünüz kimi idarə edə bilsəniz əla olmazmı?
Demedia.az xəbər verir ki, deyəsən, süni intellektin (AI) köməyi ilə bu arzumuza çatmağa yaxınlaşırıq. Dünyada ilk dəfə olaraq bədəninizə heç bir implant yerləşdirməyə ehtiyac olmadan işləyən süni intellekt sistemi sadəcə başınıza taxdığınız qulaqlıq ilə düşüncələrinizi sözə çevirə bilir.
Avstraliyalı tədqiqatçılar artıq inkişaf etdirdikləri DeWave adlı texnologiyanı 24-dən çox mövzuda sınaqdan keçiriblər. Tədqiqatçılar beyin dalğalarını qeyd edən və ekrandakı sözləri zehnində oxuyan qulaqlıq taxarkən, qulaqlıq EEG üsulu ilə onların beyin dalğalarını qeyd edib və mətnə köçürüb.
Yuxarıda ağıllı cihazlarınızdan istifadə haqqında danışsaq da, bu araşdırmanın əsas məqsədi DeWave-in insultdan xilas olanlara bionik üzvlər və robotlarla asanlıqla əlaqə saxlamasına və idarə etməsinə imkan verəcəkdir. Sidney Texnologiya Universitetindən kompüter alimi Çinq-Ten Lin, "Bu tədqiqat xam EEG dalğalarını birbaşa dilə çevirməklə bu sahədə böyük irəliləyiş təmin edən qabaqcıl bir səydir" dedi.
Lin və digər komanda üzvlərinin apardığı təcrübələrdə DeWave iki ölçüdən birində yalnız 40 faiz dəqiqliyə nail olsa da, bu göstərici fikirlərin EEG qeydlərindən sözlərə çevrilməsi standartından 3 faiz yüksəkdir.
Tədqiqatçıların əsas məqsədi dəqiqlik dərəcəsini 90 faizə çatdırmaqdır. Bu dərəcə səs aşkarlama proqramı və ya dil tərcümə metodları ilə eyni səviyyədə hesab olunur.
Beyin siqnallarını sözə çevirən sistemlər bunu adətən subyektlərin beyninə elektrodlar yerləşdirməklə və ya gündəlik istifadəsi çox çətin və bahalı olan MRT cihazlarından istifadə etməklə həyata keçirməyə çalışır. Bundan əlavə, bu sistemlər tez-tez gözləri izləyərək beyin siqnallarını sözlərə çevirməyi hədəfləyir.
İnsanın gözləri bir sözdən digərinə baxmağa başladıqda, beynin hər sözü emal etmək üçün arada qısa bir fasilə verdiyi düşünülür. Xam EEG dalğalarını göz izləmədən sözlərə çevirmək bu üsuldan daha çətindir.
Ancaq hər insanın beyin dalğaları sözlər arasındakı boşluqları təmsil edəcək şəkildə işləmir. Burada süni intellekt işə düşür və süni intellektə hər bir fikri sıralamağı öyrətmək lazımdır.
Geniş süni intellekt təlimindən sonra DeWave-in dekoderi EEG dalğalarını xüsusi sözlərlə birləşdirilə bilən kodlara çevirir. Lin bu mövzuda belə bir açıqlama verir: "Böyük dil modellərinin inteqrasiyası ilə nevrologiya və süni intellektdə yeni sahələr açılır."
Bu sahədə araşdırmalar davam edir və sadə qulaqlıqdan istifadə etməklə əldə edilən EEG siqnalları beyinə yerləşdirilən elektrodlarla müqayisədə həddindən artıq siqnal səs-küyünə malikdir. Bununla belə, AI-nin inkişafı ilə bu çətinliyin aradan qaldırılması gözlənilir.
Aysun / Demedia.az
