İstanbulda tarixi yer - İllər sonra ORTAYA ÇIXDI
Dənizə açılan küçələri, ətrafa yayılan simit qoxusu, qaçışan uşaqlar, səmaya uzanan gülüşləri, indiyədək sözlə ifadə olunmayan min bir gözəl duyğu ilə İstanbul sadəcə orada dayanır.
Demedia.az xəbər verir ki, kimisi 'başqa yerdə yaşaya bilmərəm' deyir, kimisi 'buradan mühacirət vaxtıdır' deyir, kimisi isə 'kaş orda yaşaya biləydim' həsrətindədir.
Küçələrinin ruhu var, hiss edirsən ki, keçmişlə gələcək bir yerdə yaşayır. Baxdığınız hər küncdə fərqli bir şey görmək mümkündür. Xüsusilə Beyoğluna gəldikdə... Beyoğlu özlüyündə bir tarixdir. Qeyri-adi memarlığı və tarixi ilə insanları valeh edir. Bir az ətrafa girsəniz, özünüzü Frej Mənzili kimi saysız-hesabsız hekayələrdə tapacaqsınız. Frej Apartmanı İstanbuldan keçən demək olar ki, hər kəsin həyatında ən az bir dəfə yanından keçdiyi bir binadır. Şişhane Meydanında, Bankalar küçəsi ilə Büyük Hendek küçəsinin kəsişməsində yerləşən Frej Apartment bir binadan çox daha böyükdür.
Təqvimlər 1905-ci ili göstərirdi. İstanbulun görkəmli simalarından olan Selim Hanna Frej Yunan memar Konstandinos Kiryakidisdən onun üçün bina tikməyi xahiş edib. O, bu binanın “Art Nouveau” üslubunda olmasını, hər cəhətdən təsir edici, sənətin incəliklərini özündə əks etdirən bir görünüşə sahib olmasını istəyirdi. Düzdü, o binanı memar Kiryakidis tikdirdi, bu da onu görənlərə bir daha geriyə baxmaq ehtiyacı hiss etdirdi və ona “Frej Mənzili” dedilər.
Livan əsilli Frej ailəsi son dərəcə varlı bir ailə idi. Səlim Hannanın həyat yoldaşı Polin Qlavani ondan zəngin idi. Polinlə Səlimin evlənməsinin səbəbi də bu olub. İki zəngin ailənin birləşməsi hər iki tərəfə sərvət əlavə etmək demək idi. Nəticədə Polin və Səlim Hanna evləndilər. Bu evlilikdən Jan, Alfred və Anjel adlı üç uşaq dünyaya gəldi. Baxanda hər şey var idi. Onlar dövrün həm sosial-iqtisadi, həm də siyasi problemlərindən uzaq duracaq qədər varlı, xoşbəxt və burjua idilər. Lakin işlər planlaşdırıldığı kimi getmədi. Beyoğlunun ortasında hər kəsin gözü qarşısında yaşayan bu ailəni elə qara bulud izlədi ki, başlarına gələnlər hətta bu gözəl yaşayış binasının da taleyinə təsir etdi.
Təpəbaşına baxan binanın ön hissəsindəki bəzəklər kifayət qədər şişirdilmişdi. Ancaq iki yan fasadda sadə görünüşə üstünlük verildi. Binanın üzərindəki uşaq motivlərinin Frej ailəsinin uşaqları Jan, Alfred və Anjeli simvolizə etdiyi bildirilir.
Üç övladı və həyat yoldaşı ilə xoşbəxt həyat sürən Səlim Hanna üçün ilk vaxtlar hər şey çox normal idi. Onların iki oğlan və bir qız olan övladları Jan, Alfred və Anjel bu binada böyüyüb, Beyoğluda böyüyüblər. Həmin dövrlə bağlı qeydlər kifayət qədər olmadığı üçün Jan və Alfredin harada olduqları və yetkinliklərində onların başına nə gəldiyi məlum deyil. Frej Mənzilinin hekayəsi Anjel Frej vasitəsilə davam edir. Evin tək qızı Anjel nikah yaşına çatdıqda, Qurtuluş Savaşında qərargah zabiti vəzifəsini yerinə yetirmiş dövrün görkəmli simalarından olan Dukakinzadə Feridun bəylə evlənməsi məqsədəuyğun hesab edilmişdir. Həmin illərdə əsgərin əcnəbi qadınla evlənməsi qadağan olunduğu üçün Feridun bəy Anjel Frejlə evləndikdən sonra hərbi xidmətdən ayrılır.
Feridun bəylə ailə quran Ancel indi “Aysel” olub. Feridun və Aysel Frej mənzilində yaşayırdılar. Yüksək cəmiyyətin sevimli cütlüyünə və məclislərin axtarılan adına çevrilən bu cütlük o dövrün mühüm simvolu idi. Onlar həm xoşbəxt, həm də zəngin idilər.
Aysun / Demedia.az
