Gənclərin diqqətinə - Sürətlə yayılır
Bir çox insanlar yetkinliyin ilk 10-15 ilini öz karyeralarına diqqət yetirmək, yeni dostlar tapmaq və ya hətta tərəfdaş tapmaq, dünyanı gəzmək və ya sadəcə əylənmək üçün kəşfiyyat dövrü kimi görürlər.
Demedia.az xəbər verir ki, bu səbəblə nə olursa olsun ağıla son gələn ölüm və xərçəngdir. Halbuki, bu gün xərçəng daha gənc yaşlarda, hətta 50 yaşına çatmadan baş verir. Bunlara 'erkən başlayan' xərçənglər deyilir və 18-49 yaş arasında olan yetkinlərdə diaqnoz qoyulur. 50 yaşdan kiçik insanlarda diaqnoz qoyulan xərçəng hadisələri dünya miqyasında heyrətamiz dərəcədə 79 faiz artıb.
Mart ayında dünyaca məşhur elm jurnalı Nature-da dərc edilən araşdırmada erkən başlayan xərçənglərin artmasına da diqqət çəkilib. Tədqiqatçılar ipuçları üçün şiş genetikası, pəhriz dəyişiklikləri və mikrobiomun tərkibinə baxdılar. Bəs niyə gənclər arasında xərçəng xəstəliyi sürətlə artır? Bu o deməkdirmi ki, xərçəng skrininqi daha gənc yaşlarda başlamalıdır?
Professor Vedat Göral xərçəngin bir çox səbəbinin olduğunu, lakin bunlardan birincisinin yanlış qidalanma vərdişləri olduğunu ifadə edib:
"Xüsusilə gənclər evdə bişirilən yeməkləri qəbul etmirlər. Onlar ümumiyyətlə fast-food, hazır və qablaşdırılmış qidalara, turşulu içkilərə üstünlük verirlər. Bunlar bağırsaq mikrobiotası üçün zərərlidir. Bildiyiniz kimi, bağırsaqlarda yaxşı və pis bakteriyalar var. Bağırsaq mikrobiotası, bu normal bir insanda tarazlıqda işləyir, lakin paketli qidalar bu sıranı pozur. Ayrıca, lazımsız antibiotik və ağrıkəsicilərin istifadəsi bağırsaqda olan yaxşı bakteriyaları məhv edir, bu da təsirli olur bir çox xəstəliklərdə qaraciyər yağlanmasına və uşaqlarda piylənməyə səbəb olur.
50 və ondan aşağı yaşlarda aparılan araşdırmalar xərçəngin 29 növünün artdığını göstərib. Cəmiyyətdə tez-tez rast gəlinən xərçəng növləri daha erkən yaşlarda azalıb. Müxtəlif xərçəng növləri 50 yaşa qədər yaranmır və xərçənglər Cəmiyyətdə rast gəlinən daha erkən yaşa keçdi, məsələn, kolorektal xərçəng getdikcə artdı, gənclərdə də artmaqdadır.” Süd və ağciyər xərçəngi kimi xərçənglərin çox da artmadığını müşahidə edirik. məruz qalma, hava çirkliliyi, qatqı maddələri və spirt istehlakı, radiasiya da tətikləyici faktorlardır, halbuki biz insanlar turşu istehlak etmirik. Biz probiyotikləri tövsiyə edirik. Xüsusilə duzlu kələm çox yaxşı bir probiotikdir, amma təəssüf ki, gənclər bundan məhrumdur" .
Aysun / Demedia.az
