Geriyə doğru yürüş edənlər MÜTLƏQ OXUSUN!
20.000 dollar dəyərində mərc qazanmaq istəyən 50 yaşlı siqar mağazasının sahibi Patrick Harmon 1915-ci ilin yayında San-Fransiskodan Nyu Yorka geriyə doğru getməyə başladı.
Demedia.az xəbər verir ki, dostu və sinəsinə yerləşdirilmiş kiçik arxa güzgü ilə hara getdiyini görməyə çalışan Harmon 290 gündə cəmi 6300 kilometr yolu qət etməyi bacarıb.
Ola bilsin ki, Harmon bunun fərqinə varmayıb, amma gəzintidən sonra daha sağlam olub.
Tədqiqat göstərdi ki, geriyə doğru yeriməyin həm fiziki sağlamlığınız, həm də beyniniz üçün təəccüblü faydaları var. Akademik dünyada “retro-gəzinti” kimi tanınan geriyə doğru yerimə də zəngin tarixə malikdir. Hələ 19-cu əsrdə onların yüzlərlə və minlərlə kilometr geriyə getdiyinə dair qeydlər var. Onların çoxu ya mərc qazanmaq, ya da bu maraqlı rekorda imza atmaq üçün geriyə addımlayırdı.
Geriyə doğru getməyin faydaları nələrdir?
Geriyə doğru yerimək, bədənin biomexanikası dəyişdikcə bəzi fiziki faydalar təmin edir. Fizioterapiya sahəsində bel, diz və revmatizm (artrit) ağrılarını aradan qaldırmaq üçün istifadə olunur. Əslində bəzi araşdırmalara görə geriyə doğru yerimə yaddaşa, reaksiya müddətinə və problem həll etmə qabiliyyətlərinə müsbət təsir göstərir.
ABŞ-ın Nevada Universitetinin biomexanika üzrə mütəxəssisi Janet Dufek 20 ildən artıqdır ki, geriyə doğru hərəkəti araşdırır. O və onun komandası dörd həftə ərzində gündə cəmi 10-15 dəqiqə geriyə doğru yerimənin 10 sağlam qız tələbədə hamstring əzələlərinin elastikliyini artırdığını aşkar etdi. Arxaya doğru getməyin onurğanın sabitliyi və elastikliyindən məsul olan arxa əzələləri gücləndirdiyi də düşünülür. Dufek tərəfindən aparılan başqa bir araşdırmada, beş idmançıdan ibarət bir qrup geriyə doğru getdikdən sonra bel ağrısının azaldığını bildirdi.
Arxaya yerimək və geriyə qaçmaq artıq bəzi idman məşğələlərində, xüsusən də sürətlə irəli, geri və yanlara hərəkət etmək üçün çeviklik tələb edən komanda və raket idmanlarında istifadə olunur. Geriyə qaçış həm də idmançıları zədələrdən qorumaq üçün faydalı bir texnikadır, çünki gücü artırarkən diz oynaqlarında stressi azaldır.
İdmançılarla yanaşı, geriyə doğru yerimənin yaşlılara, gənclərə, obez insanlara, osteoartrit xəstələrinə və yeriş pozğunluğu olan insult sonrası xəstələrə də faydası məlumdur. Bununla belə, geriyə doğru yerimək irəli yeriməkdən daha çox kalori yandırır.
Bəs niyə faydalıdır?
Dufek deyir ki, geriyə doğru yerimə irəliyə doğru yeriməkdən fərqli biyomekanik xüsusiyyətlərə malikdir: "Geriyə doğru yeriyərkən dizdə daha az hərəkət diapazonu var ki, bu, məsələn, diz əməliyyatından sonra reabilitasiya edən şəxslər üçün bəzi faydalar təmin edə bilər."
Bu yaxınlarda aparılan bir araşdırma, geriyə doğru yeriyərkən həm omba, həm də diz oynaqlarının hərəkət diapazonunun əhəmiyyətli dərəcədə azaldığını aşkar etdi. İrəli yerimə daban təması ilə başlasa da, geriyə doğru yerimə ayaq barmağı ilə başlanır və bəzən daban heç yerə dəymir. Nəticədə, diz oynağında daha az təsir hiss olunur və adi yerimə ilə müqayisədə fərqli əzələlərdən istifadə edilir.
Əslində geriyə doğru yeriyərkən şoku ən çox çəkən ayaq biləyidir. Plantar fleksiyonda aktivləşdirilmiş əzələlər (ayaqda dayanarkən və ya barmaqlarınıza işarə edərkən istifadə olunur) ayaq biləyini yavaşlatmaq və şoku udmaq üçün geriyə doğru getmədə daha böyük rol oynayır. Beləliklə, ümumiyyətlə, topuğunuzu xeyli gücləndirdiyini söyləyə bilərik.
Fayda güclü ayaq biləyindən daha çoxdur
Tədqiqatçılar həmçinin müşahidə ediblər ki, beyindəki sinir fəaliyyətinin yeri irəliyə doğru addımlamaqla müqayisədə geri addım atarkən dəyişir. Qərar vermə və problem həll etmə kimi idrak bacarıqlarından məsul olan prefrontal korteks geriyə addım atarkən xüsusilə aktiv idi.
Hollandiyada 38 iştirakçı ilə keçirilən Stroop testi zamanı müxtəlif istiqamətlərdə hərəkətin yaratdığı fərqləri ölçməyə cəhd edilib.
Hollandiyada aparılan bir araşdırmada 38 iştirakçının Stroop testini (qırmızı hərflərlə yazılmış “Mavi” sözü kimi stimullara insanların reaksiya müddətlərini ölçən test) həll etmə qabiliyyəti müşahidə edilib. Bütün bunları edərkən onlardan geriyə, irəliyə və yanlara addım atmaq istənilirdi. Təcrübə nəticəsində ən sürətli reaksiya verənlərin geriyə addım atanlar olduğu müəyyən edilib. Bunun səbəbinin subyektlərin beyninin artıq uyğun olmayan bir işi yerinə yetirməklə məşğul olması olduğu düşünülür.
Başqa bir araşdırma belə nəticəyə gəldi ki, geriyə doğru yerimək, qatarın geriyə getməsinin videosunu izləmək və ya sadəcə olaraq geriyə doğru hərəkəti təsəvvür etmək kimi geriyə doğru hərəkətin müxtəlif formaları iştirakçıların məlumatı xatırlamaq qabiliyyətini artırır.
Təbii ki, arxaya doğru yerimək sağlam görünsə də, başınızın arxasında gözləriniz olmadığı üçün bunu edərkən diqqətli olmalısınız.
Aysun / Demedia.az
