NASA yeni bir "Süper Dünya" keşfetti: 1 yılı sadece 12 saat sürüyor!
Astronomlar dərin kosmosda indiyədək görülməmiş planetlər tapmağa davam edirlər. Yeni bir araşdırmada "super Yer" də daxil olmaqla 15 yeni planet kəşf edilib.
Demedia.az xəbər verir ki, açıqlamaya görə, kəşf edilən planetlər qayalıqdır və bəziləri Yerdən 30-70 faiz böyükdür. Ancaq bunların heç biri Neptun qədər böyük deyil. TOI-1789 c adlanan "super-Yer" tapılanlar arasında ən nadiri kimi seçilir. Nadir olmasının səbəbi onun ulduzuna çox yaxın olmasıdır. O qədər ki, bu orbitdə planetin öz ulduzu ətrafında tam orbiti (və ya 1 il deyə bilərik) cəmi 12 saat çəkir.
Baxmayaraq ki, əvvəllər tapılmış oxşar planetlər onların planet sistemlərinin daha yumşaq hissələrində yerləşsələr də (mülayim = səthdə maye suyun olması ehtimalı var), biz TOI-1789 c-nin açıq şəkildə yandığını söyləməliyik.
Kanzas Universitetində tədqiqat aparan və tədqiqatın müəllifləri arasında olan astronom İan Krossfild açıqlamasında belə deyib:
"TOI-1798 c öz ulduzunun ətrafında o qədər sürətlə fırlanır ki, bu planetdə bir il Yerdə yarım gündən az davam edir. Bu cür planetlər öz ulduzlarına yaxın olduqlarına görə də son dərəcə isti olurlar - Yerin aldığı radiasiyadan 3000 dəfə çox. Günəş." "Bu ekstremal mühitdə mövcud olmaq o deməkdir ki, bu planet ilkin olaraq yaratdığı hər hansı atmosferi itirib."
Belə vəhşicəsinə isti və narahat bir yerdə həyatın mövcud olma ehtimalı az olsa da, hansı növ qayalı dünyaların mövcud olduğunu bilmək digər planet sistemləri haqqında biliklərimizi genişləndirmək üçün faydalıdır. Alimlər bilirlər ki, super Yerlər digər planet sistemlərində də yaygındır. Halbuki bizimkində belə planetlər yoxdur. Bununla belə, əksər ekzoplanet sistemlərində iki və ya daha çox ulduz var. Məlum olduğu kimi, ölkəmizdə yalnız bir var: Günəş. Krossfild bu məsələni belə şərh edir:
"Bu, Günəş Sistemimizin düşündüyümüzdən daha nadir ola biləcəyini göstərir."
TOI-1789 ulduzunun orbitində fırlanan iki ekzoplanetin rəssamın təsviri. Daha daxili orbitdə yerləşən super-Yer planetində tapıldı. Şəkil: W. M. Keck Rəsədxanası / Adam Makarenko
Tədqiqatçılar TOI-1789 c adlı super Yeri tapmaq üçün iki fərqli müşahidə alətindən istifadə ediblər. Bunlardan biri NASA-nın TESS peykidir. Bu peykdə ulduzun orbitində fırlanan planet onun qarşısından keçərkən onun işığında dəyişiklikləri aşkar edə bilən həssas kameralar var. Beləliklə, planetin varlığı və onun orbiti haqqında təfərrüatları başa düşmək olar.
Digər müşahidə vasitəsi Havay adasında yerləşən W.M. Keck Rəsədxanası. Burada yenə də bu super-Yerin kütləsi ulduzun işığını müşahidə etməklə ölçüldü. Bu məlumatla planetin sıxlığını və digər xarakterik xüsusiyyətlərini başa düşmək olar.
İndiyədək astronomlar Süd Yolu Qalaktikasında ümumilikdə 5632 ekzoplanet aşkar ediblər.
Aysun / Demedia.az
