Heç yaşamamış kimi adadan yoxa çıxdılar... - 3 mühafizəçinin sirri
Təqvimlər 1900-cü il dekabrın 15-ni göstərəndə Şotlandiyanın 32 kilometr qərbində yerləşən Flannan adasında həmişə işləyən mayak işləmirdi.
Filadelfiyadan Leitə gedən Arxtorun ekipajı mayakda nəsə səhv olduğunu düşünürdü. O dövrdə onların ünsiyyət vasitələri zəif olduğundan, onlar bu barədə yalnız dekabrın 18-də Leitə yaxınlaşanda Mayak İdarəsinə məlumat verdilər. Hava şəraiti ilə əlaqədar uzun müddət heç kim adaya gedə bilməyib. Dekabrın 20-də adaya çatmalı olan yardım qrupları hadisə yerinə gələndə Archtor gəmisinin problemi fərq etməsindən 11 gün keçmişdi. Dekabrın 26-da “Hesperus” yardım gəmisi adaya gələndə o, qida qutularının, bayraq dirəyindəki bayrağın, ən əsası isə mühafizəçilərin itdiyini bildirdi. Gəmi məşəllərlə ada ilə əlaqə saxlamağa çalışsa da, heç kimdən cavab gəlməyib. Uzun müddət cavab vermədikdən sonra qayıq suya salındı və yardım işçisi Cozef Mur adaya tək çatdı. O, mayak olan əraziyə çatmaq üçün 160 pillə qalxdı. Ancaq gördüyü mənzərə heç də xoşagələn deyildi.
Cozef Mur mayakın yerləşdiyi əraziyə çatanda qapılar bağlanıb. Qapını heç kim açmadıqda Mur birtəhər içəri girdi. Mayak yanına çatanda baş verməməli olan çox şeylərlə qarşılaşdı. Mayak və adanı qoruyan Tomas Marşal, Donald MakArtur və Ceyms Dukat yox idi. Murun hesabatına görə, yerdə sındırılmış linoleum, divarda saat, aşmış stul və stolun üstündə bitməmiş yeməklər olub. Mühafizəçilərin çarpayıları da səliqəsiz idi. Üstəlik mayağın qapısı açıq qalıb.
Görünür, kimsə tələsik nahar süfrəsindən qalxıb bayıra qaçmışdı.
Belə bir mənzərə qarşısında yardım qrupu hadisə yerinin araşdırılması və polisdən dəstək istəyib. Nəyinsə səhv olduğu dəqiq idi. Cozef Murun yardım gəmisinin kapitanına verdiyi məlumat təhlükəsizlik qüvvələrini hərəkətə keçirib. Kapitan Cim Harvi materikə teleqram göndərdi. Sonra teleqram
Edinburqdakı Şimal Fənərinin İdarə Heyətinin Baş Qərargahına göndərildi:
"Flannansda dəhşətli qəza baş verdi. Üç mühafizəçi Dukat, Marşal və Mak Artur adadan yoxa çıxdılar. Biz bu gün günortadan sonra oraya çatanda adada heç bir həyat əlaməti görünmədi. Raket atıldı, lakin cavab gəlməyincə, biz adadan çıxdıq. Muru Mayakaya göndərdi.Saatlar dayandı, digər əlamətlər qəzanın təxminən bir həftə əvvəl baş verdiyini göstərirdi.Yazıq uşaqlar ya qayalıqlardan uçmuş, ya da kranı və ya buna bənzər bir şeyi təmin etmək istəyərkən boğulmuş olmalıdırlar.Mən Murdan ayrıldım, MacDonald , Buoymaster və adadakı iki dənizçi siz başqa tədbirlər görməyincə işığı yandırsınlar. "Sizdən xəbər almayana qədər Obana qayıtmayacağam. Evdə olmamağınız ehtimalı ilə bu teleqramı Muirheadə təkrar etdim. Əgər siz Mənə teleqram göndərmək istəsən, bu gecə teleqraf idarəsində qalacağam”.
Həmin tarixdən sonra itən mühafizəçilər haqqında bir çox nəzəriyyələr irəli sürülüb. Araşdırmalardan sonra izah olunmayan məqamlara görə hətta məntiqsiz və ehtimalı az olan təxminlər də nəzərə alınıb.
Aysun / Demedia.az