Niyə yalan danışırıq? - Səbəbləri və psixoloji problemləri...



 20:04 18.11.2022     949

Demək olar ki, uşaqlıqdan yalan danışmağa başlayırıq. Hamımız az və ya çox dərəcədə yalan danışırıq. 

Bəs bizim yalanlarımızın arxasındakı həqiqət nədir? Çox yalan danışan insanları hansı psixoloji problemlər gözləyir? 

Araşdırmalara görə, dediyimiz yalan faydalıdırsa, yalan danışmağa davam edirik. Biz 3-4 yaşdan yalan danışmağa başlayırıq. Çünki 3-4 yaşda biz çox güclü bir şeyin olduğunu anlayırıq - dil. Dili öyrəndikdən sonra biz ondan faktları öyrənmək, baş verənləri anlamaq, bir sözlə, araşdırmaq üçün istifadə edirik.

Bütün bunların sonunda, yetkinləşdiyimiz zaman yalanın pis bir şey olması üzünə şillə vurulur. Yalan danışmaq pis şeydir, bəli, amma hamımız sonda yalana əl atmalıyıq.

Bununla belə, bəzi insanlar özləri və başqaları haqqında yalan məlumat verməkdən çəkinmirlər. Bəs bu insanların belə davranmasının arxasında hansı psixoloji həqiqət dayanır? Bu vəziyyət hələ aydın deyil. Ancaq bəzi araşdırmalar göstərdi ki, bu qədər yalanpozğunluq olmaqla yanaşı, həm də psixopatiya və narsisizm kimi şəxsiyyət pozğunluqlarının əlamətidir.

Psixiatrlar bunun bizə şəfqət və empatiya malik olmağımıza imkan verən nevroloji əlaqələrin olmaması ilə əlaqədar olduğunu düşünürlər. Çünki narsistlər, sosiopatlar və psixopatlar -onların empatiya çatışmazlığı pozğunluğu var, yəni normal insanlarla eyni empatiya hissi yoxdur.
Narsistlər tez-tez ətraflarını möhtəşəm və ya həddən artıq güvənli kimi təsvir edirlər, lakin bu, dərin bir etibarsızlıq hissi və ən kiçik bir tənqidlə parçalanacaq çürük bir özünə hörmətlə silahlanır. Bu xüsusiyyətlərinə görə, narsisist insanlar öz emosional ehtiyaclarını qarşılamaq üçün daim dayaz və zəif əlaqələr içərisindədirlər.

Başqalarına əhəmiyyət vermirsənsə, yalan danışmağın sənin üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Empatiyanın olmaması həm də vicdansızlıq deməkdir. Bu insanlar yalan danışanda normal bir insan kimi onları narahat etmir. Ona görə də “Atma Ziya” demək üçün tonlarla söz uydururlar.
Şəxsiyyət pozğunluğu

Açıqcasına yalan olması bir çox insanı incitsə də, yalan danışanlara və ya yalançıları müdafiə edənlərə heç bir narahatlıq yaratmır. Bu nöqteyi-nəzərdən yalandan çəkinə bilməməyi aşkar şəxsiyyət pozğunluğu kimi təyin etmək olar.

Bir çox insanın "Atma Ziya" səviyyəli yalançılarla normal münasibəti ola bilər və ya bu insanların niyə yalan danışdığını anlamır. Bununla belə, bu quraşdırma səyləri nəticəsiz qalır. Əslində bu insanlar şüurunda olmadıqları üçün iki sözünün birinin yalan olduğunu dərk etmirlər. Buna görə də çox vaxt həqiqəti söylədiklərinə inanırlar. Yəni əsas məsələ dəqiqlikdə deyil, qarşı tərəfə göstərilməsi arzulanan gücdədir.
Əgər insan yalan danışmaq nəticəsində bir mənfəət əldə edərsə, yalan danışmağa davam edər. Bu da; namussuzluğun geniş vüsət alması üçün eqoizmin kifayət etdiyini ortaya qoyur. Beləliklə, vicdansız davranışlar təkrarlananda, bu, getdikcə daha çox yayılır.Empatik insanlar üçün təhlükəlidir.
Bu, həddindən artıq empatik insanlar üçün son dərəcə təhlükəlidir. Çünki bu insanlar narsistlərin ilk qurbanlarıdır. Empatiyası yüksək olan insanlar kiminsə yalan danışdığını görəndə, həddindən artıq empatiyaları səbəbindən bunu anlamağa çalışırlar. Onların empatiya bacarıqları onları günahlandırmaq əvəzinə səbəb axtarmağa və ya birbaşa özlərini günahlandırmağa vadar edir. Yalan başlayandan sonra vəziyyət belədir; qurbanın özünü günahkar hiss etməsi ilə manipulyasiya edildiyi bir proseslə başa çatır. Və bu, təhrif olunmuş həqiqətə inanmağa qədər gedə bilər.

Amma təəssüf ki, insanlar özlərindən şübhələnməyə meyllidirlər. Çünki yalanlar həqiqəti üstələyir və onlar yüksəlir. Bu, sadə, ağ yalanla başlaya bilər və bir neçə aydan sonra qurbanın həyatı uzun bir nağıl şəbəkəsinə toxunur. Əgər kimsə yalan danışırsa, mümkünsə yalan danışmaq üçün bəhanə tapmağa çalışmayın. Yalan yalandır və bu yalanı mənbəyinə aparanda; Əgər adam deyirsə ki, bu sizin günahınızdır və ya belə bir şey deməmişdir, siz bilməlisiniz ki, nəsə çox səhvdir.

Aysun / Demedia.az