Dünyanın ən maraqlı 7 stadionunun hekayəsi - Türkiyə də bu siyahıdadır
Bütün dünya Qətərdə keçirilən dünya çempionatının həyəcanını yaşayarkən bir çox matça ev sahibliyi edən Stadion 974 fərqli dizaynı ilə diqqət çəkib.
Demedia.az xəbər verir ki, üstəlik, bu, birinci dəfə deyil ki, baş verir.
İdman yazarı Rayan Herman kitabında dünyanın ən maraqlı stadionlarını bir-bir sadalayıb.
Bəşəriyyət var olduğu gündən bir araya gəlmək üçün müxtəlif tədbirlər təşkil edir. İdman yarışları onların arasında ən populyarlarındandır. Belə ki, qarşılaşmaların baş verdiyi yerlər öz xüsusiyyətləri ilə yaddaşlarda mühüm yer tutur. Açılış mərasimi ilə gündəmə gətirilən Qətər 2022 Dünya Çempionatında stadionların dizaynı və memarlıq xüsusiyyətləri, azarkeşlərə qarşı aparılan siyasət və favorit kimi göstərilən komandaların gözlənilməz məğlubiyyətləri diqqət çəkir.
Turnirdə istifadə edilən və böyük marağa səbəb olan struktur 974 konteynerdən tikilmiş 40 min nəfərlik 974 saylı Stadiondur.
974 nömrəli stadion təşkilat bitdikdən sonra sökülməyə uyğun olaraq tikilib. Struktur fərqlilikləri sayəsində stadion Dünya Kuboku tarixində tamamilə sökülmüş şəkildə dizayn edilmiş ilk stadiondur. Çoxlarının diqqətini çəkən 974-cü stadion özündən əvvəl tikilən və struktur xüsusiyyətləri ilə diqqət çəkən fərqli idman konstruksiyalarını da gündəmə gətirib.
Belə bir mühitdə Ryan Hermanın “Möhtəşəm Futbol Sahələri” kitabı idman həvəskarları və memarlıqla maraqlananlar üçün mühüm mənbəyə çevrilib. Müəllifin kitabına daxil etdiyi siyahıda Türkiyədən bir stadion da var!
Dünyanın ən maraqlı stadionları dedikdə ilk ağlımıza Cənubi Afrikadakı Mmabatho stadionu gəlir. Stadionun təkcə tribunaların bucağı ilə deyil, həm də tikintisi zamanı baş verənlərlə əlamətdar tarixi var.
1981-ci ildə layihələndirilən və tikilən 59.000 yerlik Mmabatho Stadionu litvalı yəhudi ailəsində doğulan və sonradan İsrailə mühacirət edən israilli iş adamı Şabtai Kalmanoviçin şirkəti tərəfindən tikilib. Əvvəllər stadion dizaynı təcrübəsi olmayan İsrael Qudoviç konstruksiyanı layihələndirib. Kalmanoviç 2009-cu ildə Rusiyanın paytaxtı Moskvada öz avtomobilində qətlə yetirilib.
Rayan Hermanın kitabında türk futbolsevərlərin çox tanış olduğu bir stadion yer alır: 2009-2010 Super Liqa mövsümündə qazandığı uğurlarla Fənərbaxça, Qalatasaray və Beşiktaş kimi liqanın sevimli komandalarını geridə qoyan Bursasporun stadionu Timsah Park. Kənardan timsahı xatırladır.
2011-ci ildə təməli qoyulan və 2015-ci ildə rəsmi açılışı olan stadion əvvəlcə "Timsah Arenası" adlandırılsa da, sonradan "Timsahlar Parkı" olaraq dəyişdirilib. Stadionun xarici görünüşü “Bursaspor”un simvoluna çevrilmiş timsahı xatırlatmaq üçün tikilib. Timsah və Bursasporun inteqrasiyasının uzun bir tarixi var. "Bursaspor"un simvolu olan timsah 1992-ci ildə yaşıl-ağlılar klubunun meneceri Lemi Keskinin izlədiyi sənədli film əsasında tapılıb. Timsahın öküz yeyərkən görüntülərini izləyən Keskin apardığı danışıqlar nəticəsində simvolu "yaşıl mirvari"dən "timsah"a çevirib.
Bursa da timsah adı gündəmə gətirildikdən sonra yaşıl-ağların Uqandalı hücumçusu Majit Mususi 1995 İntertoto Kubokunda vurduğu qolu dostları ilə birlikdə 'timsah gəzintisi' edərək qeyd etdi.
Maraqlı stadion dizaynlarından biri tənha Asiya ölkəsi Butanda yerləşir. Çanqlimithanq stadionu dəniz səviyyəsindən 2330 metr hündürlükdə yerləşir və dünyada çatmaq üçün ən çətin stadionlardan biridir.
Stadionun hündür ərazidə olması futbol çevrələrində xeyli mübahisələrə səbəb olur. Boyun bədəndə oksigen udulmasına təsir etdiyini bildirən futbolsevərlər, meydan sahiblərinin stadion şəraitinə öyrəşdikləri üçün rəqiblərinə qarşı hər zaman üstün olduğunu deyirlər. Changlimithang Stadionu futbol matçlarından başqa bir çox idman tədbirlərinə ev sahibliyi edir, hətta ictimaiyyət tərəfindən icarəyə götürülə və toy və şənlik məqsədləri üçün istifadə edilə bilər.
2018-ci ildə Cənubi Koreyada keçirilən Qış Olimpiya Oyunlarında istifadə edilən Alpensia Kayakla Tullanma Mərkəzi də xüsusiyyətləri ilə seçilir. Nəhəng tullanan pandusların düz sonundakı ərazinin futbol meydançası sayılması görənləri heyrətə gətirir.
Atlama rampalarının sonundakı sahəyə qoyulan tribunalarla təxminən 13 min insana daha əvvəl görmədikləri matçı izləmə şansı təqdim edir.
Dünyanın başqa bir tənha məkanı olan Qrenlandiya haqqında danışarkən bir çox insanın ağlına həddindən artıq soyuq və Eskimoslar gəlsə də, ölkə dünyanın ən qəribə “stadionlarından” biri ilə də öyünür.
1960-cı ildə Qrenlandiyanın Tasiilaq qəsəbəsində tikilən stadion həm də vulkanik aktivliyə malik regionun ən düz ərazisi kimi tanınır. 500 nəfərlik tamaşaçı tutumuna malik olduğu bildirilən futbol meydançasında matçları izləyən azarkeşlər meydançanın ətrafındakı qayalardan tribuna kimi istifadə edirlər.
Portuqaliyanın ən böyük stadionlarından biri olan və bloklarla tikilmiş kimi görünən Estádio Municipal de Aveiro başqa bir diqqətəlayiq binadır. Portuqaliyalı memar Tomas Taveira tərəfindən UEFA Euro 2004 turniri üçün layihələndirilən stadion 32.830 tamaşaçı tutumu və rəngarəng dizaynı ilə ziyarətçiləri heyran edir.
Avropa çempionatı üçün nəzərdə tutulan stadion tikildiyi illərdə maya dəyərinə görə zaman-zaman tənqidlərə məruz qalıb. Avropa çempionatından sonra bir müddət istifadə olunmayan stadionda Portuqaliya Superkuboku və Portuqaliya millisinin oyunları keçirilib.
Aysun / Demedia.az
