Dünyanın ən böyük aktiv vulkanı PÜSKÜRDÜ - Səbəbi AÇIQLANDI
Dünyanın ən böyük aktiv vulkanı olan Havay adalarında yerləşən Mauna Loa 1984-cü ildən bəri ilk dəfə püskürüb.
Demedia.az-ın məlumatına görə, mütəxəssislər bildirirlər ki, hələlik bölgədə əhali üçün böyük təhlükə yoxdur.
Vulkanın daxilində tam olaraq nə baş verir?
Havay dilində "hündür dağ" mənasını verən Mauna Loa dünyanın ən böyük aktiv vulkanıdır və 5271 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir. Havay Vulkanları Milli Parkının içərisində Mauno Loa Amerika əyalətinin Böyük Adasının yarısını əhatə edir və burada yerləşən beş vulkandan biridir.
Ən yüksək nöqtəsi dəniz səviyyəsindən 4170 metr yüksəklikdədir. Onun əsası dənizin dibində yerləşir. Bu halda vulkanın ümumi uzunluğu 9 min 170 metrə çatır, yəni Everest dağından hündürdür.
Mauna Loa və qonşu vulkanların dərinliklərində çox qızdırılan bir maddə olan maqma toplanır. Bu maqma yeraltı "qaynar nöqtə" olaraq təyin olunan və maqmanın bölgənin qalan hissəsindən daha isti olduğu bölgədən gəlir.
İngiltərənin Portsmut Universitetinin vulkanoloqu belə deyib: "Heç kim bu qaynar nöqtənin niyə mövcud olduğunu dəqiq bilmir. Onun Yer mantiyasındakı radioaktiv materialın çürüməsi nəticəsində yarandığı güman edilir".
Dr. Solana qeyd edir ki, Mauna Loa püskürdüyü zaman maqma ilk olaraq vulkanın yuxarısındakı çanaq formalı çuxura, yəni kalderaya köçdü.
Mauna Loadakı kaldera Mokuaweoweo adlanır və 15 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir və 180 metr dərinlikdədir.
Sonra bu maqma dağdakı çatlardan çıxıb dağın yamaclarından lava halında axmağa başlayır. Təxminən 1000C temperaturda olan bu lava yolundakı hər şeyi yandırır. Vulkanlar püskürəndə başqa bir maddə çıxır. Soyuduqda şüşə parçalarına çevrilən bu maddəyə “Pelenin saçı” deyilir.
Dr. Solana izah edir: "Pele, Mauna Loada yaşadığı düşünülən sarışın saçlı tanrıçanın adıdır. Şüşə parçaları da nazik və qəhvəyi-qızılı rəngdədir".
ABŞ Geoloji Xidmətinin (USGS) məlumatına görə, Mauna Lonada ilk püskürmə qeydə alınan 1843-cü ildən bəri dağ 33 dəfə püskürüb.
Bu, orta hesabla hər 5,5 ildən bir püskürmə deməkdir. Lakin sonuncu püskürmə 38 il əvvəl baş verib.
Lids Universitetinin Geofizika professoru Endryu Huper deyir: "Son 10 ildə biz maqmanın səthə çıxmağa başladığının əlamətlərini gördük, lakin püskürmə yoxdur".
Bir çox digər vulkanlardan fərqli olaraq, Mauna Loa çox güclü püskürməyə səbəb olmur və havaya kül və qazla dolu lava püskürür. Əvəzində lava vulkanın kənarından çox yavaş axır.
Aysun / Demedia.az
